Uzmanı uyardı: Türkiye’de 40 yaş üstünde KOAH görülme oranı dünya ortalamasının üstünde

KOAH’ın Kronik (Müzmin) Obstrüktif (Tıkayıcı) Akciğer Hastalığının baş harflerinden oluşan bir kısaltma olduğunu söz eden Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Erkan Ceylan, “KOAH, nefes yollarında mikrobik olmayan iltihaplanmaya bağlı oluşan ilerleyici bir akciğer hastalığıdır. En kıymetli nedeni sigara bağımlılığıdır. Öteki nedenleri ise mesleksel deformasyon (maden ve metal personelliği, ulaşım dalı, odun ve kâğıt imalatı, çimento, tahıl ve dokumacılık personelliği gibi), genetik hastalıklar ve hava kirliliğidir” formunda konuştu.

BU 8 BELİRTİYE DİKKAT

Prof. Dr. Ceylan, KOAH hastalığının en değerli belirtilerini şöyle sıraladı:

“Nefes darlığı, hırıltı, göğüste sıkışma, öksürük-balgam, sık teneffüs yolu enfeksiyonları, yorgunluk, halsizlik, ileri periyotta kilo kaybı, ayak bileklerinde şişme, Morarma (ağız, göz ve tırnak çevresinde).”

SİNSİCE İLERLİYOR

KOAH’ın belirli bir düzeyde kalıcı akciğer hasarı oluşuncaya kadar sıklıkla belirti vermediğini belirten Prof. Dr. Ceylan lakin belirtiler gözlendikten sonra, hastalığa neden olan sigara ve mesleksel faktörler bırakılmazsa hastalığın ilerleyerek müzminleştiğini ve hastanın daima semptomatik hale geleceğini söyledi.

TÜRKİYE’DE 40 YAŞ ÜSTÜNDE GÖRÜLME SIKLIĞI DAHA FAZLA

KOAH’ın yaklaşık 20 yıl günde bir paket sigara içme sonrasında 40 yaş civarında ortaya çıktığının altını çizen Prof. Dr. Ceylan, “KOAH’ın görülme sıklığı dünyada 40 yaş üstü ortalama yüzde 11.7, Türkiye’de ise yüzde 19.1’e çıkan oranlarda bildirilmiştir. Günümüzde Türkiye’de yaklaşık 5 milyon KOAH’lı hasta bulunmaktadır” dedi.

TÜM ÖLÜMLERİN YÜZDE 5’İNE KOAH NEDEN OLUYOR

KOAH’ın yılda 3 milyon kişinin mevte neden olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Ceylan, “Günümüzde tüm dünyada 3. vefat nedeni haline gelen KOAH, tüm ölümlerin de yüzde 5.5’inden sorumludur. Türkiye’de teneffüs sistemi hastalıkları içinde en sık görülen 3. vefat nedenidir ve bu ölümlerin yüzde 61.5’i KOAH nedeniyledir” tabirlerini kullandı.

KOAHLILARDA 10 YIL İÇİNDE AKCİĞER KANSERİ RİSKİ 5 KAT YÜKSEK

Son yıllarda tütün ve tütün eserlerinin kullanımındaki artış, irritan ve kimyasal hususlara maruziyetin daha erken yaşlara inmesi ile yıllık KOAH tanısı konan hasta oranının da süratli bir halde arttığını vurgulayan Prof. Dr. Ceylan, hastalığın kanserle ve başka hastalıklarla münasebeti konusunda ise şunları söyledi:

“KOAH’ın akciğer kanseri ile yakın münasebetini kesin olarak bilinmektedir. KOAH hastalarında 10 yıl içerisinde akciğer kanseri gelişme riski 5 kat daha yüksektir. Ayrıyeten KOAH konjestif kalp yetmezliği, pulmoner damar tıkanıklığı, akciğer enfeksiyonları, zatürre, pnömotoraks (akciğer sönmesi) üzere hastalıklara yer hazırlar ya da tetikler.”

KOAH’DAN KORUNMAK İÇİN 8 ALTIN ÖNERİ

Prof. Dr. Ceylan, KOAH’dan korunmanın 8 ana prensibini ise şöyle anlattı:  

“Tütün kullanımının önlenmesi ve bırakılması, iç ve dış ortam hava kirliliğinin önlenmesi, mesleksel maruziyetin önlenmesi, sistemli fizikî aktivite (haftanın 5 günü orta yoğunlukta en az yarım saat), sistemli hekim denetimi, dengeli-düzenli beslenme, grip ve zatürre aşıların nizamlı yapılması, ferdi hijyen yanında hastalıklı insanlardan uzak durmak.”

TEDAVİ YOLLARI

KOAH tedavisinde öncelikle hastanın şikâyetlerini azaltmak, ömür kalitesini arttırmak ve hastalığın ilerlemesini durdurmanın hedeflendiğinin altını çizen Prof. Dr. Ceylan, günümüzde KOAH’ı tam güzelleştirebilecek bir tedavi bulunamadığını lakin aşağıdaki tekliflerle hastalığın kıymetli derecede denetim altına alınabildiğini söyledi:

“Solunan ortam havasının pak tutulması, sigara içiminin bırakılması, günlük nizamlı fizikî aktivite, grip ve zatürre aşıların sistemli yapılması, hastaya verilen ilaçların nizamlı ve gerçek kullanılması. Nefes açıcı ya da bronş ve akciğerdeki mikropsuz iltihap için verilen antiinflamatuvar ilaçlar, balgam söktürücüler, grip zatürre aşıları, idman, teneffüs rehabilitasyonu, oksijen tedavisi, alfa 1 antitiripsin (bazı seçilmiş hastalarda), girişimsel-cerrahi tedavi (termal buhar ablasyon sistemi, büllektomi, akciğer volüm azaltıcı cerrahi, akciğer nakli), acil durumlarda hastanede uygulanan tedaviler.”

KOAHLILAR SIK ARALIKLARLA VE SULU BESİNLERLE BESLENMELİ

Tedavide birtakım yardımcı önlemlerin de işe yarayabileceğini vurgulayan Prof. Dr. Ceylan, “Sık aralıklarla ve her öğünde az ölçüde yeme alışkanlığı kazanılmalıdır. Yiyecekler daha çok sulu besinlerden oluşmalıdır. Hazımsızlığa ve gaz şikâyetlerine neden olabilecek yiyeceklerden kaçınılmalıdır. Bol sıvı tüketilmelidir. Fazla kilodan kaçınılmalıdır. Nefes darlığının şiddetlendiği vakitlerde dudakları büzerek nefes yavaşça dışarıya üflenmelidir. Nizamlı yürüyüş ve teneffüs antrenmanları yapılmalıdır. Ağır antrenmanlardan kaçınılmalıdır. Soğuk ve hava kirliliğinin fazla olduğu saatlerde dışarıya çıkılmamalıdır” formunda konuştu.

KOAH tedavisinde yeni gelişmelerin de olduğunu kelamlarına ekleyen Prof. Dr. Ceylan, günümüzde kullanılan tedavi formüllerine ek olarak İnterlökin 5 (İL-5) tedavisi, kök hücre tedavisi çalışmalarının devam ettiğini söz etti.