17. İstanbul Bienali ve 26. Tiyatro Festivali’nin akabinde: Şenlik bitti, yaşasın yenisi!

Bienal üzere Tiyatro Şenliği de bitti. Bir müddet daima var olan sanat etkinlikleriyle kültür dünyamızı zenginleştirirken ne gördük biz, ne yaşadık biz durumu. 17. İstanbul Bienali, 9 haftada 500 bine yaklaşan izleyici sayısıyla yeniden büyük bir kitleye dokundu. Zeyrek’teki hamamlarda sesleri dinledik, Zeytinburnu’nda, burnumuzun tabanında var olan lakin hiç bilmediğimiz bir özel tıbbi bitkiler yetiştirilen bahçede doğayı keşfettik, mantıcı, mandalar derken arşivlerde gezindik. Başkalarından çok farklı bir bienaldi, bizi, görmekten çok düşünmeye, duymaya iten; okumaya, tartışmaya. İki yıllık bir pandemi sürecinden sonra tahminen de bu türlü olabilirdi fakat, bu türlü olmalıydı, eskilerin alışılageldik gücünü de özlemedik değil. Hay huy içinde kaçırdıklarımız oldu. Burnumun tabanında olmasına rağmen, metro istasyonunun çıkışındaki olayı göremedim ya, ona yanarım!

Zeyrek’deki hamamda ziyaretçiler ses yerleştirmesini deneyimliyor.

Tiyatro Festivali’ne gelince… Her anını trajikomik bir tiyatro üzere yaşadığımız aktüel olayların içinde sahneden bize sunulan ne kadar çarpıcı olabilir derken… Küratörü de Işıl Kasapoğlu olunca oluyor doğal. Ali Poyrazoğlu Onur Mükafatı alırken klasiklerin günümüze uyarlanmış farklı hallerini izledik. Dans, bale, hareket Roma, Pasolini derken Titanlar’da şaşırmanın tepesine çıktık. Esasen emel da bu muydu? Şenlik sanatı, alışılagelmişin dışında, yeniyi, ileriyi amaçlayan, düşündürten, tartıştıran, farklı bir sanat olmalıdır! Titanlar’ın izleyicisi kapıda kuyruklar oluşturup biletleri çok evvelden tüketirken finalde iki farklı küme oluştu. Zati 55 dakika olan şovun birinci 15 dakikasında çıkan da vardı, bittiğinde ayakta alkışlayıp coşkulu çığlıklar atan da, benim üzere daha ne olacak sanki deyip, misyon aşkıyla sonuna kadar izleyip, bari açıklamaları dinleyip anlayayım diyen de. Sürrealist fotoğraf severim. Absürt tiyatro konusunda çekimserim. Yapanı dinleyince ne olup bittiğini anlamak kendimi biraz aptal hissetmeme neden olduğu için mi? “Bunu lakin gençler anlar” mı? Erdoğan Mitrani üstadımız, çıktığında büyülenmiş üzereydi, Titanlar’a hayran olmuştu, ki tevellütü benden oldukça eskidir.

‘TİTANLAR’ CİNSLER ÖTESİ BİR OYUN…

Kendisi de Sarı İskemleler’de absürt tiyatro yapan genç Denizhan Çay ise yorumunu şöyle özetliyor:

“Hikâye transferi için farklı medyumların denendiği bu vakitlerde katmanlı yapısıyla izleyenlere kendi yorumunu yapma, kendince manalar yaratma fırsatı sunan bir reji. Ve natürel seyirciye sunulan yırtıcı güç. Hudutları zorlamak için yer arıyoruz, bu enerjiyi kaybedebiliyoruz dal dirençlerine ve kalıplarına karşı. Şov boyunca yaratılan beklenmediklik, imgeler, malzeme ve hareket zenginliği ile ferdî bir tecrübe takip edebilecek düzeyde katmanlı ve oyunlu bir dünya izlemek çok keyifliydi.”