Türkiye’nin çocukları maddi mahrumluk içinde: ‘Sorumluluk devletin…’

“2021 TÜİK İstatistiklerle Çocuk” bilgilerine nazaran ise Türkiye’de 2019’un 4. çeyreğinde 5-17 yaş ortasında en az 720 bin çocuk personel bulunduğuna dikkat çeken Doç. Dr. Gülçin Taşkıran, bu çocukların yüzde 70’inin çalışma nedenlerinin hane halkı gelirine katkıda bulunmak ve hane halkının ekonomik faaliyetine yardımcı olmak olduğunu belirtti.

Gülçin Taşkıran, ayrıyeten Eurostat 2020 datalarına nazaran, AB ülkelerindeki yoksulluk ve toplumsal dışlanma riski altında yaşayan çocuk oranının yüzde 23,6 iken, bu oran Türkiye’de yüzde 44,3 olduğunu kaydetti.

“SORUMLULUK DEVLETİN”

Doç. Dr. Gülçin Taşkıran, 20 Kasım 1989’da Türkiye dahil 196 ülke tarafından imzalanan Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’nin, çocuğun temel haklarının korunması ve sağlanmasıyla ilgili temel sorumlulukları devlete verdiğini hatırlattı.

Çocukların sağlıklı besine, barınma imkanlarına, eğitime ve sıhhat hizmetlerine erişiminin insan hakkı boyutuyla kıymetlendirilmesi gerektiğini vurguladı. Toplumun en savunmasız ve korunmaya muhtaç bireyleri olan çocukların dezavantajlılığının, yoksulluk sorunu ile daha da derinleştiği değerlendirmesini yaptı.

Doç. Dr. Gülçin Taşkıran, “UNICEF’in pandemi öncesindeki bilgilerine nazaran en fakir durumdaki çocukların beş yaşına gelmeden ölme ve kronik beslenme yetersizliğine maruz kalma mümkünlüğü en varlıklı bölümlere mensup çocuklara nazaran iki kat daha fazla. Ayrıyeten pandemi devrinde okulların kapanması ve uzaktan eğitime geçilmesiyle, teknolojiye erişme sorunu sebebiyle eğitimden uzak kalan fakir çocuklar ile varlıklı hanelerde yaşayan çocuklar ortasındaki fark daha da derinleşti” değerlendirmesini yaptı.

“2022 SONUNA KADAR 8.9 ÇOCUK DAHA ÇALIŞMAK ZORUNDA KALACAK”

Gülçin Taşkıran, dünya genelindeki çalışan çocuk problemine da değindi. Günlük besin muhtaçlığını karşılama derdiyle çocukların çok küçük yaşta çalışmaya zorlandıklarını lisana getirdi.

UNDP ‘nin 2021 bilgilerine nazaran 111 ülkede yoksulluk içinde yaşayan insanların yarısının çocuk olduğu tespitini yaptı. ILO datalarına nazaran, 2016 ile 2020 ortasında çocuk personel olarak çalıştırılanların sayısının, sekiz milyondan fazla artarak 152’den 160 milyona yükseldiğini söyledi. Bunların 79 milyonunun çocukların sıhhat ve güvenliklerini tehlikeye atan işlerde çalıştırıldığını kaydetti.

Gülçin Taşkıran, gerekli tedbirler alınmadığı takdirde 2022 sonuna kadar 8,9 milyon çocuğun daha çalışmak zorunda kalacağını öngördü.

“KAYIT DIŞI İSTİHDAMIN EN BEĞENİLEN KAYNAĞI ÇOCUKLAR”

Çocuk işçiliğin, çocuk haklarına muhalif bir durum olmasına ve çocuğun sağlıklı büyüme hakkını elinden almasına rağmen, dünya genelinde ucuz işgücü olması sebebiyle görmezden gelindiğine işaret eden Taşkıran, kayıt dışı istihdamın da en beğenilen kaynağı olarak görülen çocukların, eğitimlerime devam etmesi gerekirken endüstride, dokumada, sokakta işportalarda çalıştırıldığını vurguladı.

Çocuk personellerin, akranlarıyla ortalarındaki eşitsizliğin derinleştiğini söyleyen Taşkıran, “Çocuğun eğitimden uzaklaşması, içine düştüğü yoksulluk döngüsünü kırmasında da kıymetli bir pürüz teşkil ediyor. Bu durum maalesef yoksulluğun kuşaklararası transferinde da kıymetli bir rol oynuyor” dedi.

“‘ÇOCUĞUN YÜKSEK YARARINI’ GÖZETEN TOPLUMSAL SİYASETLER ÜRETİLMELİ”

Yoksulluğun bir insan hakkı ihlali olduğunun altını çizen Taşkıran, çocukların yoksulluk döngüsünün en kırılgan bireyleri olduğunu söyledi. Bu sebeple çocukların temel sıhhat hizmetlerine, sağlıklı besine, inançlı bir barınma alanına ve eğitime erişiminin sağlanmasının, özünde insan hakkı bağlamında kıymetlendirilmesi gerektiğini vurguladı.

Çocukların yaşadığı fakir hanelerin, çocuğun yoksulluk döngüsüne girmesine değerli bir taban hazırladığını belirten Taşkıran, “Aile geçimine katkıda bulunmak zorunda kalan çocuklar çok küçük yaşta ya eğitimini bırakarak ya da aksatarak çalışmak zorunda bırakılıyor. Fakir hanelerde ebeveynlerin işsiz olması ya da düşük gelirli sistemsiz işlerde çalışması da çocuğu çalışmaya iten kıymetli sebepler ortasında. Çocuk yoksulluğunu azaltmanın ve önlemenin en temel yolu hane içi yoksulluğu azaltmaya yönelik ve ‘çocuğun yüksek yararını’ gözeten toplumsal siyasetlerin üretilmesi” dedi.