Sırı dökülen ayna

246 okunma — 18 Temmuz 2022 11:00

admin

2011’de birinci izlediğimizde, tüm dünyadaki izleyiciler üzere biz de kendimize bir çeki tertip verme gereksinimi hissetmiştik. Yediğimiz tokat o kadar sarsıcıydı çünkü. Bir sefer katiyen zetigesit’ı derinlemesine yakalamış bir konseptti ve farklı hikayelere sahip kısımlarının her biri çağımıza ilişkin sıkıntılardan hareketle yakın geleceğe dair çarpıcı tezler (evet yanlış okumadınız tez dedim gerçekten) koyuyordu önümüze. Teknolojinin, hayatımıza son 20-30 yılda giren ve her şeyi bir formda hâkimiyeti altına alan yeni medya temaslı ve ihtilal niteliğindeki gelişmelerin bireyin gündelik hayatından hareketle duygusal dünyasında yaratacağı tahribatı ve beklenen toplumsal açılımlarını göz önüne seren dizinin yaratıcı koltuğunda oturan isimse Charlie Brooker isminde bir İngiliz oturuyordu. Dikkatli izleyiciler onun “Black Mirror” öncesi işlerinden “Dead Set” isimli küçük dizisini de hatırlayacaktır kesinlikle. Sağlam bir hayran kitlesi oluşturduğu “Dead Set”te mizahın ağır bir biçimde hissedildiği bir zombi endişe dizisine imza atmış ve “Big Brother” isimli reality show’dan hareketle aslında yeniden vaktimizin tanınan kültürüne dair güçlü bir tenkit de sunmuştu. İzlemeyenler varsa bir formda bulup izlesinler derim.

Denemeye bedel…
Aradan geçen 8 yıl içinde 4 dönemde toplam 20 kısım izlediğimiz üzere bir de interaktif bir sinemasını deneyimledik “Black Mirror”ın. Bilgisayar ekranında mouse marifetiyle öykünün gidişatına ve finaline izleyicinin karar verdiği “Black Mirror: Bendersnatch” ile ilgili görüşlerimizi geçen aylarda bu sayfalarda sizlerle paylaşmıştık, hatırlayanlar vardır. Hala Netflix’te bulabileceğiniz bu sineması izlemeyenler varsa birkaç saatlerini ayırıp bir baht versinler derim, sadece bu yeni teknolojinin drama alanında nasıl kullanılabileceğine dair bir örnek oluşu açısından bile denemeye bedel. Öte yandan “Black Mirror”ın geçen haftalarda tekrar Netflix’te yayımlanmaya başlayan 5. dönem kısımları için tıpkı şeyi söylemekte zorlanıyorum. Öncelikle her biri bir saati aşkın müddetleriyle kendini fazla ciddiye alan bir formata bürünmüş olmasından başlamalı tahminen… En sevilen “Black Mirror” kısımlarının çabucak hepsi 40-50 dakika civarında, maksada çok daha süratli giden, laf kalabalığına düşmeyen, fikirlerini şişirmeyen, günümüz gençlerinin tabiriyle boş yapmayan bir yapıdaydı (bkz “The Entire History of You”, “Be Right Back” vs.). Mühletlerin uzaması tam da bir evvelki cümlede saydığım şeylere yol açıyor ve bu dönem karşımıza sürülen üç kısmın üçü de bu manada çok kötü çuvallıyor.

Kamu spotundan hallice

Her şeyden evvel işin görsel ve teknik kısmı özgün bir biçim içermemekle bir arada çabucak hemen kusursuz, onu teslim edelim. İşin o kısmında önemli bir düşünce yok, hatta tahminen her kısmın kendine has bir anlatıma sahip olduğu bile söylenebilir çünkü her biri farklı bir formatın pastişi üzere aslında (yani Miley Cyrus’un oynadığı son kısım aslında tipik bir Disney teenage macerası üzere, ikinci kısım ise kırsalda geçen BBC polisiye dramalarına atıfta bulunuyor vb.). Lakin iş Brooker’ın senaryolarına gelince görünüm değişiyor, bir manada aynanın sırı dökülüyor. Bu görüşüme katılmayanlar da olacaktır kesinlikle, ancak bana kalırsa üç kısmın de öne sürdüğü yeni bir bir tez, bırakın tezi, başı sonu olan bir cümlesi bile yok doğrusu. Street Fighter gibisi bir konsol oyunundan hareketle tuhaf bir cinsel fantezinin işlendiği “Striking Vipers” cinsel çeşitlilik hakkında çok da manalı olmayan bir öyküyü anlatırken oyunculuklarından diyaloglarına kadar yüzeysellikten kurtulamıyor. Temelde bir adam kaçırma hadisesi olarak özetlenebilecek “Smithereens” ise ne yazık ki kuru bir kamu spotuna bağlanarak her şeyi berbat ediyor. “Rachel, Jand and Asley Too” başlılı son kısım düzgün bir fikirden yola çıkıyor ise de süratle hafifleyip saçma bir Disney macerasına dönüşerek hayal kırıklığı üçlemesinin son ayağını oluşturuyor. Tüm bunlar ve Jordan Peele’in tekrar canlandırdığı “Twilight Zone” üzere görece çok daha sağlam işler de varken izleyecek (örneğin bu kadar yıl sonra herkesi tekrar tartıştırmayı başaran “Chernobyl” üzere bir dizinin varlığı bile takdire şayan), Charlie Brooker’ın şapkasını önüne alıp düşünme vakti gelmiş bizce, yoksa vaktin gerisinde kalan bir “Black Mirror”dan hiçbirimize hayır gelmez.