Prof. Dr. Ercilasun, Sinan Oğan’ın Kılıçdaroğlu için davet yapması gerektiğini söyledi: AKP’li üzere düşünen milliyetçi olamaz

• “Erdoğan’ın Kılıçdaroğlu’na karşı bölücülükle, terörle ilgili suçlamaları var. Bunların tamamının icracısı şahsen kendisidir. Oslo’daki görüşmeler, Habur, Ergenekon ve Balyoz operasyonları, tahlil süreci, FETÖ ile işbirliği milletin gözü önünde oldu.” 

Prof. Dr. Ahmet Bican Ercilasun Cumhuriyet’in sorularını yanıtladı. 

• Sinan Oğan ikinci çeşit için kendisine oy verenlere ne davet yapmalı?

Sinan Oğan, Kılıçdraoğlu’nun kazanması için Millet İttifakı lehine bir beyanda bulunmalı. 

• Neden?

• Sinan Oğan’ın davetinin kendisine oy verenlere tesiri olur mu?

Çağrı olsa da olmasa da o yüzde 5 nereye oy vereceğine karar vermiştir. Oğan’ın davetine nazaran hareket edeceklerini düşünmüyorum. Fakat Oğan’ın daveti yüzde 5’ten çok CHP seçmenine motivasyon kazandırır. 

• AKP yerli ve ulusal olduğunu söylüyor. Sizce bunun aksisi istikametteki en büyük odunu ne oldu?

Açılım siyaseti sırasında TRT Kürdi kanalını açtı. En büyük taviz budur. TRT’de kanal açarak farklı ağızları ve lehçeleri tek bir edebi lisan haline getirmiş oluyorsunuz. Bu bir millet yaratmak demek. 

(Ahmet Bican Ercilasun)

‘ASIL TEHLİKE BÖLÜCÜLÜK‘

• Bunun tehlikesi nedir?

Terör diyoruz fakat tehlikeyi terör diye isimlendirmekten çok bölücülük diye isimlendirmek gerekiyor. Rastgele terör değil yani. Terörü yapanlar memleketimizin bir bölgesinde farklı bir devlet kurmak istediklerini saklamıyorlar. Bir vakitler kanıtlar bulmaya çalışıyorduk lakin artık onlar da saklamıyor. Münasebetiyle asıl tehlike bölücülüktür. Terör ile öbür biçimde de yapabilirler. Bunlardan biri TRT’de onlar için bir kanal açılmış olmasıdır. Şahsen AKP iktidarı, Türkten öbür farklı bir millet yaratma yoluna gitmiştir. 

• Ancak seçmen her şeye rağmen Erdoğan’ın suçlamalarına inandı, Millet İttifakı neden milliyetçileri ikna edemedi?

Yanlış din algısından doğan gelenekleri milliyetçilik olarak algılıyorlar. Yani AKP’li üzere düşünen insan milliyetçi olamaz. Oy vermediler zira tasa ettiler. Kemal Bey’in HDP ile görüşmesi, bölücülüğe karşı çok net telaffuzlarda bulunmaması hatta partinin içinde ve yakınında olan birtakım insanların neredeyse HDP üzere hal almaları yahut telaffuzlarda bulunmalarından telaş ettiler. Benim Kemal Bey’den şahsen kuşkum yok. Kemal Bey’in bu kaygıları ortadan kaldıracak açıklamalar yapması gerekir. O vakit kendini milliyetçi kabul eden insanların oyları gelecektir. Aslında CHP kendi ideolojisinin dışında bir şey yapmış olmayacak. Esasen Atatürk’ün kurduğu CHP, milliyetçidir. 

• Peki Kemal Bey’in ikinci tıp için milliyetçiliği öne çıkarması seçmenin üzerinde tesirli olur mu?

Milliyetçiler ve Atatürkçüler üzerinde tesiri olur. Aslında CHP’nin kuruluşu milliyetçiliğe dayanır. Yani Atatürk’ün kurduğu CHP milliyetçi bir parti idi. Atatürk’ün temel ideolojisi milliyetçilik ve çağdaşlıktır. Altı okun tamamı aslında milliyetçilik içindir. Çağdaşlık da milliyetçilik içindir. Zira maksat, Türk milletini çağdaş milletler düzeyinin üzerine çıkarmaktır. Bu da milleti yükseltmek demektir. 

PROF. DR. AHMET BİCAN ERCİLASUN KİMDİR?

1943’te İzmir doğdu. İ. Ü. Edebiyat Fakültesi Türk Lisanı ve Edebiyatı Bölümü’nü bitirdi. Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi’ne Türk Lisanı asistanı olarak girdi. Kars İli Ağızları-Ses Bilgisi isimli teziyle “doktor” unvanını aldı. 1979’da doçentliğe, 1986’da profesörlüğe yükseldi. Gazi Üniversite Basın-Yayın Yüksek Okulu müdürlüğü, Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Kısmı Başkanlığı, Türk Lisan Kurumu Başkanlığı yaptı. Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü’nün genel sekreterliğini yürüttü. 

‘İSTİKRARDA MANİ YOK’ 

• “Türkiye’de devlet algısı ve beka çok güçlü. Sayın Erdoğan seçmeni korkuve telaş ile kendi yanınaçekmeyi başardı. En azından oylarının daha fazla düşmesine mani olurken öbür yandan da cumhurbaşkanlığı seçimlerinde oyunun yüksek olmasına katkı yaptı.” 

Siyaset bilimci Prof. Dr. Tanju Tosun Cumhuriyet’in sorularını yanıtladı. 

• Seçimin birinci cinsinde yaşanan ekonomik düşüncenin beklenen tesiri oldu mu?

Ekonomik oy verme davranışı az ya da çok tesirini gösteriyor. AKP’nin ülke genelinde 7 puanlık oy kaybı, büyük kentlerde Kılıçdaroğlu’nun oy ortalamasının daha yüksek olması bir ölçü oy kaybına yol açtığı izlenimi veriyor lakin Türkiye’de bu oy kaybını ekonomik faktörlere bağlayabilmek tek başına kâfi değil. Zira seçmen tercihleri her şeye karşın kolay değişmiyor. Türkiye’de siyasette hükümran olan milliyetçi muhafazakâr kıymetler, seçmenin sandıkta rasyonel bir birey olarak oy vermesini güçleştiriyor. Hasebiyle meseleler üzerinden değil de pahalar üzerinden sandıkta tercihte bulunuyor. 

• Kemal Beyefendi büyük kentlerde daha yüksek oy aldı. İktisat büyük kentlerde daha mı tesirli oldu?

Bunu ekonomik dinamiklerle ilişkilendirdiğimizde yaşanan ekonomik krizin tesirlerini büyük kentlerdeki bireylerin hissetmesi çok daha süratli ve derin olurken küçük yerleşim yerlerinde dayanışmacı münasebetler, parti ile seçmen ortasında kurulan bilhassa kaynak dağıtımı ile toplumsal yardımlar bu ekonomik krizin hissedilmesini bir ölçüde absorbe ediyor.

(Tanju Tosun)

‘ARTIŞLAR KÜÇÜK KENTLERDE ETKİLİ’

• Küçük kentlerle taban fiyatta, emekli maaşlarında yapılan artışlar daha mı belirleyici?

Küçük kentlerde yaşamanın maliyeti büyük kentlere nazaran nispeten daha ucuz. Münasebetiyle minimum fiyattaki ve emekli maaşlarındaki artışın tesiri çok daha olumlu olurken büyük kentlerde satın alma gücü maaşlardaki artışa karşın yetmiyor. Genel olarak kampanya lisanı de tesirli. Bir yandan istikrar, beka, muhalefeti terör örgütleriyle tıpkı safta pozisyonlandırma da var. 

• Bu telaffuz seçimin sonucunu değiştirecek kadar tesirli oldu mu?

Bu husus bence en temel belirleyici etkenlerden biri. Türkiye’de toplumsal siyasal kültürde devlet algısı ve beka çok güçlü. AKP, Sayın Erdoğan bu beka tartışması üzerinden seçmeni endişe ve tasa ile kendi yanına çekmeyi başardı. En azından oylarının daha fazla düşmesine mani olurken öteki yandan da cumhurbaşkanı seçimlerinde oyunun yüksek olmasına katkı yaptı diye düşünüyorum. 

• Muhalefet neden bu söyleme karşı koyamadı? 

Bence seçmeninin sosyo psikolojisini anlamak ve ekonomik beklentilerinin ne olduğunu değerlendirebilmek için iki fotoğraf var. Bir yanda yerli ve ulusal helikopter, savaş gemisi önünde Erdoğan’ın pilot giysisi ile fotoğrafı. 

• Bu neyi sembolize ediyor?

Uluslararası alanda kendini güçlü kılan bir algı yaratıyor. “Tankımızla tüfeğimizle biz varız. Batı ile rekabet edecek yerdeyiz” algısı ki bu Batı, Türkiye’yi tırnak içinde “bölmek” isteyen bir Batı algısı.

• Diğer fotoğraf?

Sayın Kılıçdaroğlu’nun mutfağında çay içerken halka seslendiği görüntüler. Batı toplumunda çay içmeye sempati duyan seçmen olabilir ancak Türkiye’de seçmen; aktarılan endişe, tasa, beka ile o fotoğraf ortasında gerçekleşme potansiyeli manasında bir özdeşlik kurmuş.  

• AKP’nin milletvekili sayısı azaldı lakin hâlâ çoğunlukta. “İstikrar” telaffuzunu iktidar çok öne çıkarıyor. Meclis’teki bu aritmetiğin seçmende tesiri olur mu?

Parlamentonun mevcut hükümet sistemi içinde önemli bir işlevi yok adeta bypass edilmiş bir Meclis var. Yani Cumhurbaşkanlığı’nı kazanan ülkeyi yönetir ancak nasıl? Demokratik, müzakereye ve mutabakata dayanan bir biçimde ve cumhurbaşkanı da yetkilerini kullanacak. Bu bir mani yahut sorun değil. Zira cumhurbaşkanı anayasal olarak yeni sistemde çok güçlü. İstikrar bu biçimde işler. İstikrarsızlık ortaya çıkmaz. Bu ileti seçmene verilmeli. 

PROF. DR. TANJU TOSUN KİMDİR?

1965’te Bursa’da doğdu. Orta ve lise eğitimini Bursa Anadolu Lisesi, lisans eğitimini Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Kamu İdaresi Bölümü’nde tamamladı. Yüksek lisans ve doktorasını siyaset bilimi alanında yaptı. Dokuz Eylül ve Ege üniversitelerinde 1989-2020 ortasında vazife yaptı. Hala emekli bağımsız akademisyen ve PolitikYol müellifi olarak Türkiye siyasal hayatı, mukayeseli siyaset, oy verme davranışı, seçim tahlilleri alanında akademik çalışmalarını yürütüyor.