Kemal Kılıçdaroğlu’ndan ‘iktidar’ vurgusu

CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu, SODEV ile Friedrich Ebert Vakfı’nın İstanbul’da bir otelde düzenlediği “Sosyal Demokrasi ve Refah Devleti” paneline bu akşam konuşmacı olarak katıldı.

Gazeteci Tülin Daloğlu’nun moderatörlüğünde, Friedrich Ebert Vakfı Lideri ve evvelki devir Avrupa Parlamentosu Lideri Martin Schulz’ün de katıldığı panelde Kılıçdaroğlu, toplumsal demokrasinin tabiata ve tabiatın değerli bir modülü olan beşere kıymet veren bir siyaset anlayışı olduğunu söyledi.

Kılıçdaroğlu, şöyle konuştu:

“TÜRKİYE’NİN KESİNLİKLE GÜÇLÜ BİR TOPLUMSAL DEVLET ANLAYIŞINI HAYATA GEÇİRMESİ GEREKİYOR”

• İsteriz ki, toplumsal demokrasi ideolojisinin gerektiği ölçüde her insanın memnun olması, etrafımızın hoş olması, tabiatın tahrip edilmemesi, münasebetiyle hoş ve sağlıklı bir dünyada daima birlikte yaşayalım. Her birimizin muhtaçlıkları bir formuyla kamu tarafından karşılanmış olsun ancak kamu bunu karşılıksız değil, biz çalışarak, üreterek, emek harcayarak kamunun bizden aldığı kaynakları kamu toplumu için harcayabilsin. Toplumsal demokrasiyi ve refah devletini birlikte düşündüğünüzde, aslında ikisi birbirini tamamlayan kavramlar. Zira toplumsal demokrasi, önceliği beşere veren, eşitlikten kelam eden, demokrasiden kelam eden, adaletten kelam eden kavramlar. Refah devleti ise gelirin hakça bölüşümünü öngören bir kavram. Münasebetiyle toplumsal demokrasiyle refah toplumunun, refah devletinin birbirini tamamlayan iki temel kavram olduğunu düşünüyorum. Elbette ki Türkiye kilit ülke, bulunduğu coğrafya gereği. Değerli bir yerde bulunuyor Türkiye. Hoş bir ülkede yaşıyoruz lakin sıkıntıları çok fazla olan bir ülke ve bu sıkıntıların aşılması için Türkiye’nin kesinlikle ancak kesinlikle güçlü bir toplumsal devlet anlayışını hayata geçirmesi gerekiyor.

“SOSYAL DEMOKRASİ KAÇINILMAZ OLARAK TOPLUMUN GÜNDEMİNE GELMİŞ DURUMDA”

• Var olan sıkıntıların çözülmesi ve refah devletine yanlışsız kıymetli adımların atılması için bir toplumsal demokrasi anlayışının Türkiye’de iktidar olması gerekiyor ve biz bunu yapacağız. İnançla, kararlılıkla ve azimle yapacağız. Aslında tarihin bize yüklediği bu türlü temel bir misyon var. Var olan meselelerin tahlili için toplumsal demokrasi kaçınılmaz olarak toplumun gündemine gelmiş durumda. Problemimiz bunu geniş kitlelere aktarma konusunda gayret harcama ve bu çabayı, daima birlikte ülkenin geleceği açısından telaş duyan herkesin bir biçimiyle kitlelere ulaşıp bunu aktarması gerekiyor. Bu misyonu yapabilir miyiz; evet, bu misyonu yapacağız. Bu misyonu yapmakta kararlıyız lakin yalnızca siyasalların değil, sivil toplum kuruluşlarının, sendikaların, meslek kuruluşlarının daima birlikte toplumsal demokrasiye olan muhtaçlığı dillendirmesi gerekir. Refah devleti dediğimiz aslında gelirin hakça bölüşümü ve gelirin sağlıklı ve istikrarlı bir biçimde artması demektir. Zira refah devletinde bireylerin hayat standardının yükseltilmesi temel unsur olarak önümüzde duruyor. Almanya’dan ve Türkiye’den perspektifler de var burada. Türkiye’den perspektifler verelim.

“ALT GELİR KÜMELERİNDEN ÇOK DAR BİR ÜST GELİR KÜMESİNE HARİKA KAYNAK TRANSFERİ YAŞANIYOR”

• Gerçekten Türkiye’de bu türlü bir tablo var mı? Şunu bütün arkadaşlarıma aktarmak isterim. Birinci defa Cumhuriyet tarihinde farklı bir süreci yaşıyoruz. Bir daha tabir edeyim. Cumhuriyet tarihinde birinci sefer çok farklı bir süreci yaşıyoruz. Nedir yaşadığımız süreç? Yaşadığımız süreç şu, alt gelir kümelerinden çok dar bir üst gelir kümesine harikulâde kaynak transferinin yaşandığı bir süreci yaşıyoruz. Bu, gelir dağılımını fevkalâde bozuyor. Gelir dağılımı bozulduğu için derin bir fakirleşme yaşıyoruz. Türkiye’nin temel gündeminden birisi, derin yoksulluğu nasıl giderebiliriz. Gelişmiş ülkeler, refah devletini tartışırken biz derin yoksulluğu nasıl giderebiliriz, bunu tartışıyoruz.

“GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELER, KATMA PAHASI YÜKSEK ESER ÜRETEN ÜLKELERİN PAZARI HÂLİNE DÖNÜŞÜYOR”

• Teknolojinin bize sağladığı fevkalâde bir hoşluk var. Biz konuşurken çeviri yapılıyor ve kaygılarımızı birbirimize anlatabiliyoruz. Şunun için söyledim. Artık 21. yüzyıl, teknolojinin süratle geliştiği ve insanların ömrüne çabucak hemen her alanda dokunduğu bir faktör olarak karşımıza çıktı. Bu kadar kıymetli teknoloji. Teknolojinin getirdiği artılar da var, eksiler de var. Artıları ömrümüzü kolaylaştırması, eksileri ise şayet katma pahası yüksek eser üretemiyorsanız gelişmekte olan ülkeler, katma kıymeti yüksek eser üreten ülkelerin pazarı hâline dönüşüyor. Yani gelir dağılımı ya da milletlerarası gelir dağılımı bozuluyor. Bunu dış ticarette açık yahut dış ticarette fazla olarak da görüyoruz. Dış ticarette açık veren ülkeler, teknolojisi gelişmemiş ülkeler olarak, hayatın bir gerçeği olarak da birebir vakitte karşımıza çıkıyor. O nedenle bu bahsin da aslında tartışılması lazım.

“BİLGİ ÜRETEN ÜLKELER, REFAH DEVLETİNİ HIZLA YAKALAYAN ÜLKELER HÂLİNE GELDİ”

• ‘Bilgi ekonomisi’ dediğimiz bir kavram var. Artık bilgi üreten ülkeler, refah devletini hızla yakalayan ülkeler hâline geldi. Şayet bilgi devleti olmazsanız, bilgi toplumu olmazsanız, bilgiyi ve üniversiteleri nitekim de bilgi üreten kurumlar hâline getirmezseniz sorun yaşayan bir ülke hâline gelebilirsiniz. Bugün Türkiye bunun bütün açmazlarıyla karşı karşıya. O nedenle üniversitelerin bilgi üretmesi, yüksek yetenek inşası dediğimiz kavramın kesinlikle lakin kesinlikle toplumun her bölümüne aktarılması, bilgi üreten insanların ne kadar bedelli olduğunu ve her toplumun, her ülkenin bu insanları kendi ülkesine çekmek için özel gayret harcadığını da bilmemiz gerekiyor. Soru şu, Türkiye’de siyaset kurumu bunun ne kadar farkında? Asıl temel sıkıntımız bu.

“ÜNİVERSİTELERİN BİLGİ ÜRETMESİ İÇİN ÖZGÜR VE ÖZERK OLMASI LAZIM”

• Eğer siyaset kurumu, yüksek yetenek inşasını sağlamak istiyorsa, yani insanın yaratıcı gücünü, teknolojiye dönüştürmek istiyorsa üniversitelerin bilgi üretmesi lazım ancak üniversitelerin bilgi üretmesi için özgür ve özerk olması lazım. Aksi hâlde talimatla bilgi üretilemez. Yaşadığımız problemlerden birisi de bu. Diğer bir meselemiz daha var doğal. ‘Sosyal demokrasi’ deyince eşitlik diyoruz, adalet diyoruz, gelir dağılımında istikrar diyoruz. Bütün bunların hepsi var. İnsan onuru diyoruz. Bütün bunların hepsi toplumsal demokrasi kavramı içinde esasen var. Refah, toplumsal demokrasi çalıştıkça daha doğrusu toplumsal devlet çalıştıkça, gelir arttıkça ve geliri hakça bölüştükçe refah devletine gerçek sağlıklı ve dengeli adımlarla ilerlemiş oluyorsunuz.