Çocuklarda arkadaş münasebetlerine dikkat!

Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Cemil Çelik, çocuklarda arkadaş seçimine ait açıklamalarda bulundu.

Çelik’in açıklamaları şöyle:

İnsanlar toplumsal bir etrafta varlıklarını sürdürebilmektedir. Bu toplumsallaşma sürecinin gerçekleşmesi, onların etrafları ile etkileşime girmesi ile mümkün olur. Çocuklarda arkadaş alakalarının değeri, toplumsallaşmaları, irtibat içerisinde toplumun kültürüne adapte olabilmeleri ve kendilerini bulundukları yere ilişkin hissetmeleri üzere tanımlamalarla tabir edilebilir.

Araştırmalar, arkadaşlık kurmanın yedi yaşın altındaki çocuklar için kıymetli bir gelişim gayesi olduğunu gösteriyor. Erken periyotta arkadaşlıkların çocukların gelişimine hayli kıymetli yararları vardır. Okul öncesi ve erken okul yıllarında geliştirilen arkadaşlıklar, çocuklara toplumsal, bilişsel, iletişimsel ve duygusal gelişimle ilgili hünerleri öğrenip uygulayabilecekleri kıymetli bağlamlar sağlar.

Arkadaşlıkların çocuklara sağladığı yararlar hakkında benlik hürmetini geliştirdiği, toplumsal maharetlerini artırdığı, empati yeteneğinin geliştiği, davranış kalıplarını öğrettiği söylenebilir.

BENLİK HÜRMETİ

Arkadaşlık kurmak çocuğun kendisini âlâ hissetmesini sağlar. Yapılan araştırmalar, çocukluk arkadaşlıklarının çocukların kendileri hakkında bilgi edinmelerine ve olumlu bir benlik geliştirmelerine yardımcı olduğunu göstermektedir.

SOSYAL MARİFETLERDE ARTIŞ

Çocuklar arkadaşları ile etkileşimde bulunduklarında, ikili ya da çoklu bağlantıda etkileşim başlatma, hareket etme sırasına riayet etme, paylaşma, işbirliği yapma, çatışmaları çözme ve karşılıklı konuşmalar yapma üzere hünerlerinde olumlu tarafta artış olmaktadır. Eğlenirken, tartışırken ve birlikte oyun kurarken, gelecekteki her ilgi için temel maharetler üzerinde pratik yapma imkanı bulurlar.

EMPATİ KURABİLME

Empati kurabilme yetisi, oburlarının bizimkinden farklı fikir ve hislere sahip olduğunun anlaşılması durumudur. Öteki birinin bakış açısını alabilmek ve onlarla empati kurabilmek için buna muhtaçlığımız vardır. Empati, irtibat esnasında kelamla söylenmeyen hislerin ipuçlarını okumayı içerir.

DAVRANIŞ KALIPLARI

Arkadaşlıklar bağlamında çocuklar, sağlıklı arkadaşlıklar için nezaket, uzlaşma, sıra bekleme, öz düzenleme, atılganlık, oyun kurabilme, özür dileme, yardım etme ve affetme üzere toplumsal davranışların gerekli olduğunu öğrenirler. Araştırmalar, erken çocukluk devrindeki toplumsal münasebetlerin, hayatın ilerleyen periyotlarında daha düzgün duygusal zekaya yol açtığını göstermektedir.

ÇOCUĞUNUZUN ARKADAŞ EDİNME SÜRECİNDE YAPMANIZ GEREKENLER

Çocukların arkadaşlık kurabilmeleri için ailelere düşen birtakım misyonlar bulunmaktadır. Çocuğunuzun arkadaş edinme sürecinde yapmanız gerekenler ile ilgili bilgilerden unsurlar halinde bahsedelim.

ÇOCUĞUNUZA UYGUN BİR ARKADAŞ OLUN

Çocuğunuz ile arkadaş olmak çocuğunuzun arkadaşının yerine geçmek biçiminde algılanmamalıdır. Çocuğunuza kendi sonlarını belirlemeleri konusunda yardımcı olunmalıdır. Kimi araştırmalar çocukların arkadaşlıklarının temellerini ailelerindeki davranışlardan aldığı tarafındadır. Bu da demek oluyor ki hakikat davranışlar sergileyerek çocuğunuza gerçek davranışı öğretebilirsiniz. Çocuklarınıza ilgi gösterebilir, onlarla oynayabilir, sıra alma aktiflikleri yapabilir, nezaket ve empati gösterebilir, hisler hakkında konuşabilirsiniz. Gerektiğinde özür dileyerek ve sıranızı bekleyerek çocuğunuza olumlu bir örnek olabilirsiniz.

ARKADAŞLARI İLE BULUŞMALAR DÜZENLEYİN

Çocuğunuzun yaşıtlarıyla geçireceği ortamlar ayarlayabilirsiniz. Çocuk bağlantı kurmakta zorlanıyorsa, kendisine emsal ilgi alanlarına sahip yaşıtlarını bulmaya yardımcı olabilir ve aktiflik bulmalarına yardımcı olabilirsiniz.

ÇOCUĞUNUZU DESTEKLEYİN

Özellikle arkadaşlık hünerlerini geliştirmekte olan çocuklar için aileden ya da öğretmenden gelen takviye değerlidir. Çocuğunuzun ne kadar dayanağa muhtaçlığı olduğuna bağlı olarak, gerçek vakitli olarak eşlik edebilir, rehberlik edebilir ya da uzaktan gözlemleyebilir ve gerekirse tekliflerde bulunabilirsiniz.

GRUPLARDAN OLUŞAN ORTAMLARDA ONLARA KOÇLUK YAPIN

Örneğin, bir doğum günü partisindeyseniz, ne yapacakları konusunda çocukların fikir üretmesine yardımcı olabilirsiniz. Çocuklara teklifler sunup diledikleri aktiviteyi yapmaları konusunda onlara tercih etme hakkı tanıyabilirsiniz.

ÇOCUKLARIN ARKADAŞLIK İLGİLERİNDE KENDİSİ OLARAK KALABİLMESİ

Çocuklardaki toplumsallaşma hünerlerinin öteki çocuklarla kıyaslanmaması kıymetli bir mevzudur. Çocukların arkadaşlık ilgilerinde kendisi olarak kalabilmesi, çocuğun kişilik gelişimi ve kendisine nazaran doğruyu bulması açısından desteklenmelidir. Kimi çocuklar dışa dönüktür ve etraflarında birçok arkadaşı olsun isterler, kimi çocuklar da birkaç arkadaş ile oynamaktan keyif alabilirler. Çocuklarda arkadaş bağlarının değeri kadar çocuğun kişiliğine de ehemmiyet verilmeli ve hürmet gösterilmelidir.

ÇOCUKLARDA ARKADAŞ İLGİLERİNİN DEĞERİ

Çocuklarda Arkadaş Alakalarının Değeri ile ilgili olarak sizlere kısa ve öz bir biçimde bilgi sunmaya çalıştık. Çocuklarınızın arkadaşlık bağlantılarını anlayabilmeniz ismine öncelikle empati özelliğini öne çıkarmanız ve bir çocuk üzere düşünmeniz gerekmektedir. Bunu sağlamanız hem sizlerin çocuğunuzu daha düzgün anlamanıza hem de bu özelliğiniz ile birlikte çocuğunuzun arkadaş seçimlerinde karar vermenize yarar sağlayacaktır. Aksi halde bilinçsiz bir formda hareket etmeniz çocuğunuzun psikolojisini bozabileceği üzere onu içine kapanık ve yalnız bir birey haline gelmesine de neden olacaktır. Bilhassa bu duruma alacağınız profesyonel bir aile terapisi sizlerin ve çocuğunuzun bağ sistemleri için faydalı olacaktır.