İdeoloji Assos’ta yapılır

Felsefe Sanat Bilim Derneği 23 yıldır tertipli olarak Çanakkale ilinin Ayvacık ilçesi Behramkale Assos’ta ideoloji aktifliği yapıyor. Assos’ta İdeoloji ismiyle klasikleşen bu aktifliği derneğin kurucu üyesi ve idare heyeti lideri Prof. Dr. Örsan K. Öymen ile konuştuk.

– Neden Assos’ta düzenliyorsunuz?

Burası ideoloji tarihinin en değerli filozoflarından birisi olan Aristoteles’in hayatının bir kısmını geçirdiği ve ideoloji eğitimi verdiği antik Assos kenti. Aristoteles epistemoloji, ontoloji, etik, siyaset ideolojisi ve mantık alanındaki çalışmalarıyla kendisinden sonra yaşayan filozofları da derinden etkileyen çok kıymetli bir filozoftur. Ayrıyeten tabiat bilimlerinin gelişmesine de değerli katkı vermiştir.

Bunun dışında, Assos’ta bir köyün (Behramkale) ve turizm tesislerinin var olması, ayrıyeten deniz kenarında olması, bu aktifliği Assos’ta yapmamızın öteki nedenleri ortasında sayılabilir.

– Assos’ta İdeoloji nasıl bir aktiflik?

Assos’ta İdeoloji, Türkiye’de, ideoloji alanında, üniversite dışında, nitelikten taviz vermeden hem milletlerarası hem de ulusal boyutta bu kadar uzun bir müddet gerçekleşen ve sürdürülebilir olduğunu kanıtlamış olan birinci ve tek, her vakit desteklenmesi gereken çok özel bir etkinliktir.

Planlanması kolay bir iş değil. Büyük ölçüde benim şahsî gayretlerim, emeğim, fedakârlıklarım, kararlılığım, inadım, tutkum ve idealizmim sayesinde yoktan var olmuş ve bugüne gelmiş bir aktiflik. Keşke o denli olmasaydı, lakin bu işler bazen ne yazık ki o denli gerçekleşebiliyor. Bir dayanak düzeneği elbette var, ancak onu kurmak, yaratmak da büyük ölçüde bana düştü.

Etkinlikte her yıl farklı bir mevzu işleniyor. Platon, Aristoteles, Locke, Hume, Kant, Nietzsche, Marx, Wittgenstein üzere birçok filozofu, epistemoloji, bilim ideolojisi, ontoloji, etik, siyaset ideolojisi, lisan ideolojisi, din ideolojisi, sanat ideolojisi üzere birçok farklı alanda mevzuyu işledik.

BİLİM VE AYDINLANMA

– Bu yılın konusu nedir?

Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 100. yılı vesilesiyle, 2023 yılı ulusal toplantısı, Assos iskelede 3-4 Şubat tarihlerinde, “Felsefe, Bilim ve Aydınlanma” konusunda gerçekleşecek. Bu çerçevede, 17. ve 18. yüzyılda ideoloji ve bilim alanındaki gelişmeler, 1776 Amerikan ve 1789 Fransız ihtilalleri, kelam konusu Aydınlanma hareketiyle ihtilallerinin Rönesans ve antikçağdaki öncülleri, 19. ve 20. yüzyıldaki tesirleri ele alınıp, irdelenecek.

100. yılda Cumhuriyetin ne olduğunu, Aydınlanma hareketinin ve ihtilallerinin ne manaya geldiğini anlamak çok değerli. Elbette bunlar daha evvel anlaşılsaydı daha güzel olurdu fakat bunu manaya işini kaçıranlar için bu aktiflik ve 100. yıl büyük bir fırsat. Cumhuriyet nedir, halk egemenliği nedir, laiklik nedir, ideoloji ve bilim nedir, aydınlanma nedir, bunları bilmek yaşamsal kıymette mevzulardır. Bunları bilmeyen insanın güzel bir vatandaş olduğunu söylemek imkanlı değildir. Önümüzdeki aktiflik bu manada bir vatandaşlık dersi olarak da görülebilir.

2023 yılı milletlerarası yaz aktifliği ise Stoacılık üzerine olacak. Stoacı ideolojinin en kıymetli bireylerinden birisi olan Kleanthes Assos’ludur. Bu vesileyle onu kendi memleketinde niyetleriyle anmış da olacağız. Tabiata uygun ömrün akla uygun ömür olduğunu savunan Kleanthes’i ve öbür Stoacı filozoflar Kıbrıslı Zenon’u ve Mersinli Krisippos’u ele alacağız. Bu üç filozoftan etkilenen geç Stoa periyodu filozoflarını da irdeleyeceğiz.

ETKİNLİK HERKESE AÇIK

– Aktifliğe herkes katılabiliyor mu?

Etkinliğe iştirak fiyatsız ve herkese açık. Fakat kayıt ve müracaat mecburidir. İştirakçilerin kayıtları ve müracaatları www.philosophyinassos.org adresi üzerinden alınmaktadır.

Zaten bir emelimiz da ideolojiyi herkese açmak, üniversitelerin ideoloji kısmı öğrencileri ile hudutlu tutmamak. Bu açıdan da bu aktiflik Türkiye’de bir birincidir. Bizden sonra bunu diğerleri da yaptı, biz onlara da esin kaynağı olduk, ancak ideolojiyi üniversite dışına çıkartan birinci organize, örgütlü, uzun müddetli aktiflik Assos’ta Felsefe’dir. Lakin bunu yaparken bir maksadımız da ideolojiyi sulandırmamak, popülizm yapmamaktır. Bu dengeyi de yeterli tutturduk. Konuşmacılar konusunda liyakat çok değerli bizim için, çıtamız her vakit yüksek. Alanında uzman olmayan kişi konuşmacı olamaz. Konuşmacıları aylarca araştırıyor, onlarca yazışma yapıyor, o denli davet ediyoruz.

Katılımcıların ise yaklaşık yarısı ideoloji öğrencisi yahut mezunu, öbür yarısı da alan dışından, her yaştan ve her alandan, her bölümden ideoloji meraklıları.