Yaşar Kemal’in bin bir çiçekli bahçesi kapılarını açtı

İzmir Büyükşehir Belediyesi ve Yaşar Kemal Vakfı tarafından düzenlenen “Yaşar Kemal ile Bin Bir Çiçekli Bahçede” sempozyumu Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi’nde (AASSM) başladı. Usta muharririn anlatı dünyasının “doğa” ve “insan” eksenleri üzerinden tartışıldığı sempozyuma İzmirliler yağışlı havaya karşın büyük ilgi gösterdi. Salonu hınca hınç dolduranlar ortasında Karabağlar İstek Özmenoğlu İlkokulu öğrencileri de vardı.

“ÇOK YAŞA YAŞAR KEMAL!”

İki günlük sempozyumun açılış konuşmasını yapan İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer, “Yaşar Kemal, Anadolu medeniyetinin tepelerinden gürleyerek gelen bir ırmak üzere bu coğrafyanın kültür birikimini omuzlarında taşıdı. Anadolu’nun kelamı oldu. Bize birbirimizle, tabiatımızla, geçmişimizle ve geleceğimizle ahengi en yalın haliyle, ustalıkla anlattı. Bu topraklardaki çok renkliliğin, çok sesliliğin, çok nefesliliğin eşsiz görüntüleri onun yapıtlarında hayat buldu” dedi. Yaşar Kemal’in toplumun vicdanı olduğunu lisana getiren Lider Tunç Soyer şöyle devam etti: “O, ömrü boyunca o denli büyük bir eser ortaya koydu ki, ömrü hayat mühletini aştı. Gök kubbenin altında, vakit var hayli yankılanacak bir ses bıraktı. Hayatıyla, Anadolu’dan bütün dünyaya yayılan ve yeryüzünün bütü n kültürlerini kucaklayan sonsuz bir destan oldu. Barışı, sevgiyi ve demokrasiyi anlatan…” Lider Soyer, Yaşar Kemal’in zorluklara karşın umutla hiç yorulmadan yazdığını ve adaletsizliklerin karşısında durduğunu söyleyerek konuşmasını söyle tamamladı: “Biz de ondan öğrendiğimiz üzere her ne kıymetine olursa olsun hayatı, barışı ve demokrasiyi savunmaya devam edeceğiz. Çok yaşa Yaşar Kemal!”

BU TOPLANTI ETRAFA YENİ BİR BAKIŞ ÇAĞRISI

Diğer açılış konuşmasını yapan Yaşar Kemal’in eşi ve Yaşar Kemal Vakfı Lideri Ayşe Semiha Baban Gökçeli ise toplantıyı “Yaşar Kemal’in bizlerle doğa/çevre gerçeğine bakışını paylaşırken, bugün dünyamızın en yakıcı sorunu olan etraf sorunu için yeni bakışlara gereksinimimizi da hatırlatan bir çağrı” olarak tanımladı. Ayşe Semiha Baban Gökçeli, Yaşar Kemal’in şu kelamlarını aktardı: “Benim de en önemli derdim tabiattır. Kendimi bileli benim dostum tabiattır. Dünyamız tükeniyor. Birçok hayvanın, birçok ağacın, birçok böceğin, birçok kuşun soyu tükendi. Bundan sonra da insanların soyu diyecektim, dilim varmadı. İnsanoğlu bu makûs durumu sürdürmeyecek, tabiatla barışacaktır. Beni okuyanlar karamsar olamasınlar. Güzel ki dünyaya geldik, yaşadık, ışığı gördük. Ya gelmeseydik, ya bu g& uuml;zellikleri görmeseydik…”

TÜRKAN ŞORAY: YAŞAR KEMAL HER VAKİT KALBİMİZDE

Sempozyumun “Yaşar Kemal’e Merhaba” başlıklı ön oturum ile devam etti. Bu birinci oturumunda dostları usta müellifi ve onun edebiyatını “doğa” ve “insan” eksenleri üzerinden anlattı. Oturumun birinci konuşmacısı, Yaşar Kemal’in “Yılanı Öldürseler” romanından tıpkı isimle beyaz perdeye aktarılan sinemanın direktörü Türkan Şoray oldu. Şoray sinemanın çekim sürecini anlattı: “Bir yandan kamera önü, bir yandan da direktör olarak kamera gerisindeydim. Sinema bittikten sonra İstanbul’a döndüğümde, ‘Acaba becerebildim mi?’ diye bir ay boyunca konuttan dışarı çıkmadım. Sinema laboratuvardan çıktığında çok yeterli çekildiğini söylediklerinde çok keyifli olmuştum. Sineması birlikte izledik, Yaşar Kemal ‘Yahu ben beğendim’ dedi omzuma vurarak.” Yaşar Kemal’in bir yapıtını sinemaya almanın en hoş anılarından o lduğunu lisana getiren Şoray, “Yaşar Kemal kitaplarıyla ve kocaman yüreğiyle, sevecenliğiyle, insanları kucaklamasıyla her vakit anılarımızda ve kalbimizde yer alacak” diye konuştu.

ATAOL BEHRAMOĞLU: “ÇOCUK BİR ADAMDI”

Cumhuriyet Gazetesi muharriri Şair Ataol Behramoğlu ise usta müellifle anılarını paylaştı. Yaşar Kemal ile birinci müsabakasının “İnce Memed” üzerinden olduğunu söyleyen Behramoğlu, usta muharririn kendisiyle ile 1960’ların başında İstanbul’da tanıştığını lisana getirdi. Behramoğlu, “Aramızdaki yirmi yaş farka rağmen arkadaş olduğumuzu rahatça söyleyebilirim. Onun yanında yaşlı ya da genç olmanız fark etmezdi. Çocuk bir adamdı. Her vakit da o denli kaldı” lisana konuştu.

MİCHAEL ELLİSON: TABİAT TASVİRLERİNİN KARŞISINDA NEFESSİZ KALDIM

Yaşar Kemal’in “Deniz Küstü” romanını müzikli tiyatro oyununa uyarlayan Amerikalı bestekar Michael Ellison da Yaşar Kemal’in tabiat tasvirlerinin gücü ve saf şiirselliği karşısında vakit zaman nefessiz kaldığını söyledi. Ellison kelamlarına şöyle devam etti: “Yaşar Kemal ve yapıtları ayrışma eğiliminin tam zıddında yer alıyor. Dinleme, empati kurma, Yörüklerin, tabiatın ya da yunusların bakış açısından görme kapasitesinden pek çok okur için bir tıp kâbusu ya da can düşmanını temsil eden Salman’a dek, her birinin zenginliğini kapsayabiliyor. Dünya her şeyden çok bu tıp ruhlara muhtaçlık duymaya devam edecek. Onun yapıtları de işte bu yüzden kalıcı olacak.”

LUCİEN LEİTESS: HER YAPITI İNSANLIK TARİHİNİN BİR LABORATUVARI

Oturumun son konuşmacısı ise Lucien Leitess oldu. Usta muharririn İsviçre’de kitaplarını basan Union Yayınevi’nin yöneticisi Lucien Leitess Yaşar Kemal’i “Çağımızın son yıllarının büyük müelliflerinden birisi” olarak tanımladı. Yaşar Kemal’in edebiyatının kelamlı edebiyat ile yazılı kurgunun tarihî kesişiminde yer aldığını lisana getiren Leitess şöyle devam etti: “Her ulusal edebiyat tarihi, kendi doğal gelişimi gereği yüzyıllar evvel bu eşikten atlamıştır. Yaşar Kemal’in çağdaş yapıtlarında bu geçişi eşsiz bir biçimde deneyimliyor ve anlıyoruz. Yaşar Kemal’in yapıtlarında yer alan hiçbir tema geçmişte kalmış bir folklorik motif değildir. Hem şimdiki hem de geniş vakitte muazzam ve şaşırtan bir çağdaşlık. Tam da bu nedenle biz Anadolulu olmayanlar yapıtları sayesinde onun derinliklerinde yatan özü tanıma bahtına sahip oluyoruz. Her bir yapıtı ade ta insanlık tarihinin bir laboratuvarı.”

Konuşmaların akabinde Lider Tunç Soyer konuşmacılara sempozyumun anısına plaket takdim etti. Ayşe Semiha Baban Gökçeli ise bu tertibe mesken sahipliği yaptığı için Yaşar Kemal Vakfı ismine Lider Soyer’e teşekkür plaketi sundu.

Oturumu ise Türk sinemasının sultanı Türkan Şoray şu sözlerle kapattı: “Yaşar Kemal’in bin bir çiçekli bahçesinin en hoş çiçekleri İzmir’de açıyor.” Türkay Şoray akabinde salonla birlikte İzmir Marşı’nı söyledi.

KARDEŞ TÜRKÜLER KONSERİ ÜCRETSİZ

Sempozyum iki gün sürecek. İkinci günkü oturumların akabinde tekrar AASSM’de Kardeş Türküler fiyatsız konser verecek. Halkın iştirakine açık konser 3 Aralık Cumartesi günü 20.00’de başlayacak.