Görünmez bayanların gücü

1968’lerin ABD’sinde ülke Vietnam Savaşı, savaş tersi hareketler, bayanların eşitlik ve yasal kürtaj uğraşlarıyla çalkalanmaktadır.

Ceza avukatı kocası, ergen kızıyla sıradan konforlu bir hayat süren Joy (Elizabeth Banks) tekrar gebe olduğunu, kalp yetmezliğinden dolayı bebeği doğurmaması gerektiğini öğrenir. Kent hastanesinin sıhhat şurasından acil kürtaj müsaadesi isteyen Joy, yedi erkek hekimden ret oyu alır, konsey sağlıklı bir bebeğin anneden daha bedelli olduğuna karar verir. Psikiyatrist Joy’a intihara meyilli olduğunu göstermesini, bayan sekreterse merdivenlerden düşmesini önerir. Tesadüfen yasadışı kürtaj yapan feminist aktivistlerden oluşan Jane isimli yeraltı örgütüyle tanışınca Joy’un ömrü tümüyle değişiverir.

Konformist, ailesine bağlı, inançlı Joy, şahsî kıymetlerini, içinde yer aldığı toplumu sorgulamaya başlar. Lokal mafya tarafından desteklenen Jane kümesinin önderi Virginia (Sigourney Weaver) çaresiz bayanlara yardım ettiklerini, onlara soru sormadıklarını, onları yargılamadıklarını belirtir. Joy hayatında birinci defa vücudunu ve vajinal bölgesini keşfeder, rahatlar, hayattan zevk almaya başlar. Düşünen, işe yarayan, çalışan bayanlarla birlikte olmak ona düzgün gelir, altın kafesinden çıkarak gerçek hayatla yüzleşir.

Carol sinemasının senaristi, bayan direktör Phyllis Nagy ikinci uzun metrajı Acil Durumda Jane’i Ara’da gerçek kahramanların tarih kitaplarında yer almadığını, 12 bin bayana kürtaj yapan, hiçbir bayanın ölmediği feminist dernek Jane’in gerçek hikayesini anlatmaktan onur duyduğunu belirtiyor. Dramla güldürü ortasında ince bir istikrar kuran Nagy altmışlarda Amerika’da bayanın sesi olmadığını, görünmez olduğunu özgün anlatımıyla vurguluyor. Bilhassa Joy’un fakülte kitaplığının erkek tabip portreleriyle kaplı koridor duvarının önünde yürüdüğü sahnede. Altmışlara has 16 mm sinema formatıyla çekilen, güçlü bir senaryoya sahip Call Jane’de Perkins’le Weaver’ın oyunculukları çok başarılı.

Nagy sinemasını çekerken ABD Yüksek Mahkemesi, ülke genelinde 1973 tarihli yasal kürtaj kararını iptal etti (24.06.2022). 13 eyalette kürtaj yasaklandı. Planlı Ebeveynlik isimli sıhhat kuruluşunun araştırmasına nazaran üreme çağında yaklaşık 36 milyon bayanın kürtaja erişimi yasaklandı. Yeni lider Joe Biden kürtajın yasaklanmasına ait tasarıyı veto edeceğini açıkladı. (18.10.2022).