Toplumsal mevzulara dikkat çeken ‘Bedenin Gayret Alanındır’ standı açıldı

Agah Uğur’un toplumsal ve entelektüel hassaslıkla oluşturduğu, geleceğe, geçmişe ve bugüne ait birçok farklı soruyu barındıran özel koleksiyonu, yaşadığı topluma ve vakte sırt çevirmeyen, geniş bir perspektiften bakıyor. Uğur, Türkiye’den aktüel sanatkarların farklı periyotlarına ilişkin yapıtların yanı sıra yakın coğrafyalardan değerli sanatkarların yapıtlarına de yer verdiği geniş spektrumlu bir dünya kuruyor. Materyalle sonlandırılamayan, objesi olmayan bir yapıttan, büyük bir enstalasyona, çizimden neona ya da metaverse’deki bir NFT’ye kadar çeşitlilik gösteren eserler, Altındere’nin bıçak sırtında dans etmeyi seven yaklaşımıyla yan yana geliyor.

TOPLUMSAL HUSUSLARA HASSAS OLDUM

Agah Uğur, “Bedenin Uğraş Alanındır” standı ile ilgili yaptığı açıklamada şu kelamlara yer verdi:

“80’li yıllarda İngiltere’de yaşadığım devirde çağdaş sanatla olan tanışıklığım Türkiye’ye döndükten sonra vaktin tuval üzerine soyut yağlıboya yapıtlarını almaya başlayarak bir adım öteye geçti. O periyotta kavramsal bir yaklaşımdan uzak imkanlarım ölçüsünde beğendiğim yapıtları alıyordum. 2000’li yılların başlarında İstanbul sanat etraflarında yaşanan değişimle birlikte çağdaş galerilerin açılması, müzayedelerin artması, sanata olan bakışı da değiştirdi ve sanat yaygın bir halde alınıp satılabilen bir alan haline geldi. Bu değişim benim o vakte kadar ilgi duyduğum soyut fotoğraftan uzaklaşmama sebep oldu.

Sanat yapıtlarında estetik tesirden daha çok kavramsal mana aramamız gerektiğine inandım. 2008 Aralık ayında sanatta diğer bir seyahat yapmaya karar verdim. Bir süre durdum, dinledim, okudum, araştırdım, güvendiğim insanlara danıştım. Sonuçta de çağdaş kavramsal sanatın globalleşme, siyaset, cinsiyet, kültür farklılıkları üzere toplumsal mevzulara farklı bakan sanatçı ve yapıtları ile yeni bir seyahate çıktım. Bu seyahatin birinci adımı 2009’un başlarında o günkü ismiyle Outlet Galeri’de Azra Tüzünoğlu ile tanışmam oldu. Azra ile galeride sanatçı portföyünün üzerinden giderken galeriye Halil’de geldi ve o vakitten beri dostluğumuz devam ediyor. Bu devrin başlarında toplumsal bahislere değer veren, sesini duyurmak isteyen, çok özgün işlere imza atan idealist diye tanımlayabileceğim birçok çağdaş sanatçı ve onlara dayanak veren tekrar idealist galericilerin varlığını keşfettim.

Daha sonra görüntü sanatına özel ilgi duymaya başladım. Sosyopolitik yapıtlarda iletisi güzel ve katmanlı bir kıssa yazarak vermek değerli ve görselliği ve senaryo yazma farklılığı ile görüntü sanatı bunu çok aktif yapabiliyor. Vakit içinde oluşan bilgi, görgü ve kendime itimat ile görüntü sanatında yabancı sanatkarlar ile de ilgilenmeye başladım ve bu sayede aslında dar bir etrafı olan bu alanda beni besleyen ve gururlandıran birçok hoş anım oldu. Yurt dışında panellere davet edildim, heyet üyelikleri yaptım, enteresan koleksiyonerlerle dostluklarım oldu. Seyahatim emsal tutku ve odakla devam ediyor. Kısaca özetlemek gerekirse ben toplumsal hususlara hassas oldum. Mesleğim boyunca 15’in üzerinde STK’nin idare şurasında yer aldım. Sanatta da aklıma ve ruhuma yakın olduğu için eleştirel, sosyopolitik, kavramsal sanatçı ve yapıtlara odaklandım.

BU TİP SANATIN TOPLUMLA BULUŞTURULMASI GEREKTİĞİNE İNANIYORUM

Uğur açıklamasının devamında, “Bakıldığı vakit pek anlaşılamayan, fakat anlatılınca aktif bir iletisi olan sanat beni heyecanlandırıyor, zira bu sanat düşündürtüyor, kışkırtıyor, tarihî mevzular yahut günümüz sorunlarına öteki bir formda bakmamıza yardımcı oluyor. Bilhassa bu tip sanatın toplumla buluşturulması gerektiğine inanıyorum. Aslında sanatın hepsi paylaşılmalı, zira sanatçı sesini duyurmak, kaygısını anlatmak için sanat yapıyor. Eser toplumun önüne çıkmazsa sanatçı hedefine ulaşmamış oluyor. Bu sebeplerden ötürü koleksiyonumun paylaşılmasını önemsiyorum, hatta birazda vazife olarak görüyorum. Çağdaş sanatkarlar çok zeki, toplumun bir adım önünde beşerler. Sanatın konuşulmayan hususları anlatabilen bir alan olduğunu düşünürsek küresel bazda birçok ülkenin beraberce yaşadığı sıkıntıları sanatçı gözüyle ve onların rengiyle sanatseverlere aktarmada benim de hissem olması beni memnun ediyor.

Bedenin Çaba Alanındır’a gelirsek, koleksiyondaki eserler biraz sıra dışı, herkesin para verip almayacağı eserler lakin bir ortaya gelince bu bahsettiğim izleyiciyi etkileme ve farklı bir halde düşündürme vazifesini düzgün yapıyorlar diye düşünüyorum. Bu türlü mükemmel bir binada ve Bienal’den ötürü çok yabancı sanatseverin İstanbul’a geldiği bir periyotta bu sergiyi yapabilmenin bir talih olduğunu hissettim. Bu misyonu kim üstlenebilir diye düşündüm ve dostluğumuzdan öte, sıradışılığından ve her vakit bir adım önde olmasından gurur duyduğum, vaktinde çok hoş bağımsız stantların küratörlüğünü de üstlenmiş olan sanatçı Halil Altındere aklıma geldi. Onun da kimi kaideleri oldu lakin beni kırmadı ve inanılmaz süratli bir biçimde sergiyi ortaya çıkarttı. Kendisine ve emeği geçen stant grubumuza teşekkür ediyorum” dedi.

YAKIN PERİYODA TANIKLIK EDİYOR

Bedenin Çaba Alanındır standının küratörlüğü üstlenen Halil Altındere stant ile ilgili yaptığı açıklamada şu kelamlara yer verdi:

“2002’den 2010’a dek farklı yerlerde ve epeyce kalabalık iştirakli beş standın küratörlüğünü üstlenmiştim. Son hazırladığım sergiden bu yana 12 sene geçti. Bu süreçte, Türkiye’de aktüel sanatına odaklandığım kitaplar hazırladım ve sanatçı olarak kendi işlerime ağırlaştım. Küratörlüğe orta verdiğim o periyotta her şey çok değişti. Hem sanat dünyası hem Türkiye, kültürel ve sosyoekonomik olarak başkalaştı. 2010 İstanbul mucizesinden bahsedildiği, tüm ilginin Türkiye’ye ve bu toprakların sanatına ağırlaştığı bir periyottan sonra aktüel sanatta hususlar, bireyler ve kurumlar farklılaştı. Koleksiyonerlerin önemli bir biçimde yeni, çağdaş sanat yapıtı almaya karar verdiği bir periyoda denk geliyor. Bu devirde tanıştığım dört isimden biri olan Agah Uğur, gençler için daima bir dayanak, bir itici güç oldu. Bağımsız sergilerimde bir telefonla dayanak oldu.

Avrupa’da 90’larda başlayan dönüşüm 2010 yılı geldiğinde Türkiye’ye yansımaya başladı. Bizim Agah Uğur ile tanışmamız da bu periyoda denk geliyor. Agah Uğur dostum olduğu için koleksiyonunu yakından takip ediyorum, yapıtları biliyorum, kimisi benim arkadaşlarımın işleri. Agah Uğur Koleksiyonu’nu heyecanlı ve gücü yüksek bir koleksiyon, toplumsal ve entelektüel geleceğe ait birçok farklı formu bünyesinde barındırıyor ki bu koleksiyonerlik dünyasında eşine az rastlanan bir durumdur. Bu manada diyebilirim ki Uğur’un materyalle sonlandırılamayan koleksiyonu hem bir müze tavrı hem de yaşadığı coğrafyaya ve vakte dair bir sorumluluk sergiliyor. Bienal ve fuarın olduğu periyotta koleksiyondan benim bakış açımla seçilen yapıtlardan oluşan Vücudum Gayret Alanındır, barındırdığı yapıtlarla yakın periyoda tanıklık ediyor ve bunu da izleyicilere aktaracak, anlatacağız. Bu tarafıyla de sergiyi önemsiyorum.”

Tepebaşı Meşrutiyet Caddesi 99 numaralı Alexandre Vallaury binasının 2 ve 3. katlarında 31 Ekim’e kadar gezilebilecek olan stant, Salı-Çarşamba-Perşembe-Cuma-Cumartesi 10.00-19.00, Pazar 12.00 –19.00 gün ve saatlerinde açık olacak.

Katılımcı Sanatkarlar:

Adrian Melis, Ahmet Öğüt, Ali Kazma, Aslı Çavuşoğlu, Banu Cennetoğlu, Basim Magdy, Bouchra Khalili, Buğra Bilgen, Cengiz Çekil, Cevdet Erek, Claire Fontaine, Ege Berensel, Elena Kovylina, Elmas Deniz, Erdal Duman, Erinç Seymen, Extramücadele, Füsun Onur, Beğenilen Mimiko Türkkan, Gülsün Karamustafa, Hale Tenger, Halil Altındere, Hamra Abbas, Hasan Özgür Top, Hatice Güleryüz, Hera Büyüktaşçıyan, Hiwa K., Iman Issa, İnci Eviner, İpek Düben, Lawrance Abu Hamdan, Meriç Algün Ringborg, Mounir Fatmi, Murat Gök, Nasan Tıp, Santiago Sierra, Sesil Beatris Kalaycıyan, Vahap Avşar, Yasemin Özcan, Zeren Göktan, Zhou Tao.