Zelzele davalarında vakit aşımı yok

Deprem, sel, heyelan üzere afetlerin akabinde yurttaşların hak ve sorumlulukları, Yaşar Üniversitesi Hukuk Fakültesi ve Adalet Meslek Yüksek Okulu tarafından düzenlenen ‘Afet Hukuku Sempozyumu’nda konuşuldu.

Selçuk Yaşar Kampüsü’nde düzenlenen sempozyumda Yaşar Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Burcu Dönmez ile akademisyenler Prof. Dr. Ali Nazım Sözer, Prof. Dr. Meral Sungurtekin Özkan, Prof. Dr. Timur Demirbaş, Prof. Dr. Mustafa Ruhan Fazilet, Prof. Dr. Deniz Kızılsümer Özer, Doç Dr. Emre Cumalıoğlu, Dr. Öğr. Üyesi Elif Aydın Özdemir, Dr. Öğr. Üyesi Onur Kaplan, Dr. Öğr. Üyesi İtimat Süslü, Dr. Öğr. Üyesi Emine Sevcan Artun, Dr. Öğr. Üyesi Aslı Topukcu İduğ ve Arş. Gör. Simay Doğmuş, sunum ve konuşma gerçekleştirdi. Sempozyuma çok sayıda akademisyen ve öğrenci katıldı.

DÖNMEZ: TÜREL OLARAK HESAP SORABİLİRİZ

Sempozyumun açılışında, bir konuşma yapan Yaşar Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Burcu Dönmez, “Türkiye 6 Şubat 2023 sabahına büyük acılarla uyandı. Bilimsel dataları görmezden gelip, kurallara uymamanın sağlıklı ve vaktinde denetlenmediği bir ülkede, bu çeşit kayıpların olması kaçınılmazdır. Bu nedenle toplum olarak kontrollerin formu değil özde yapılmasını ve kurallara uymayanların cezalandırılmasını bekliyoruz. Bu basamaktan sonra artık ortaya çıkan can kayıplarını telafi edemeyiz lakin bireylerin yaşadığı bu acıların kaynağını oluşturan sorumlulardan tüzel olarak hesap sorabiliriz” diyerek mevzunun hukuksal ehemmiyetine dikkat çekti.

“KİRACI HAKKINI ARAYABİLİR”

‘Depremin Mukaveleleri İflasına Etkileri’ başlıklı oturumu gerçekleştiren Yaşar Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Doç.Dr. Emre Cumalıoğlu ise, “Depremin meydana gelmesi önlenemez lakin yaratacağı sonuçlar önlenebilir. Şayet bina, yazılı bulunan yapı yönetmeliklerine ve teknik şartlara uygun yapılsaydı, buna rağmen zelzele nedeniyle yıkılsaydı, bu durumda, ziyanla hukuka ters hareket ortasındaki uygun illiyet bağı kesilmiş olacağından davalıların sorumluluklarına gidilmez. Lakin binanın imali sırasında bir usulsüzlük yahut ihlal varsa o vakit illiyet bağı kesilmez” dedi.

Depremde yıkılan yahut ziyan gören yapıdaki kusur nedeniyle alıcının haklarına değinen Doç. Dr. Cumalıoğlu, “Depremde konutu ziyan gören vatandaşların açacağı davalarda vakit aşımı yoktur. Vatandaşlar, yapı için ödediği bedeli ve ziyanlarının tazminini vakit aşımına tabi olmadan isteyebilir. Sarsıntı sonrası zorda kaldığı için çok yüksek bedelle kira mukavelesi yapan kiracılar, mülk sahibine, hukuksal yollarla, çok yararlanma öbür tabirle ‘Gabin’ kararları uyarınca kira bedelinin indirilmesi için hakkını arayabilir’’ tabirlerini kullandı.

KRİMİNOLOJİK AÇIDAN İMAR UYGULAMALARI

“Kriminolojik Açıdan İmar Uygulamaları ve Zelzele Gerçeği” başlıklı sunumunda ise Yaşar Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Timur Demirbaş, “ 2002 yılından bu yana 8 sefer imar affı çıkarıldı. En kapsamlısı ise 31 Aralık 2017’ye kadar yapılan yapıları kapsayan ve 2018’de yürürlüğe giren imar affı oldu. Bir bina yapacaksanız olağan koşullarda 20 farklı imza alarak imar müsaadesinin gerçekleşmesi lazım. Bu onaylardan sonra inşaata başlanıyor. Lakin yapı kontrol firmaların, tıpkı eczacılarda olduğu üzere diploma kiraladığını gördük. Bu kapsamda Balıkesir’in Erdek ilçesinde eski Ocaklar Belde Belediye Lideri Hüseyin Durak’ın Hatay’ın İskenderun ilçesinde yıkılan binalarda diplomasını kullandırdığı tespit edildi. Başlatılan soruşturma kapsamında ise Hüseyin Durak tutuklandı. Son büyük zelzelelerde ihmali olan bin 219 şüpheliden 284’ü tutuklandı. Umarız, sarsıntı bölgesinde görevlendirilen hakim ve savcıların çalışmaları sonuç verir. Yapılacak faal çalışmalar ile yaşanabilecek zelzelelerin neden olacağı aksiliklerin önüne geçilebilir.” diye konuştu.