Yaşanılan yer ve yapılan iş ‘akciğer kanseri’ sebebi olabilir

Akciğer Kanseri Farkındalık Ayı sebebiyle, açıklamalarda bulunan Göğüs Hastalıkları Uzm. Dr. Demet Çetin, “Sigara içimi, Akciğer kanseri gelişiminde ispatlanmış olan en değerli risk faktörüdür. Akciğer kanserlerinin yüzde 90’nı sigara nedeniyle oluşur” sözünü kullandı.

Akciğer kanserinin yapısal olarak olağan akciğer dokusundan olan hücrelerin denetim dışı çoğalarak akciğer içinde bir kitle (tümör) oluşturması ile ortaya çıkan bir hastalık olduğunun altını çizen Çetin, burada oluşan kitlenin öncelikle bulunduğu ortamda büyüyerek, daha ileriki kademelerde ise etraf dokulara yahut deveran yoluyla uzak organlara yayılarak (karaciğer, kemik, beyin gibi) hasara yol açabildiğini belirtti.

“YÜZDE 80’Nİ KÜÇÜK HÜCRELİ DIŞI GRUPTA”

Çetin, kanserin bu yayılımına metastaz ismi verildiğini belirterek, “Akciğer kanserleri mikroskop altında izlenen hücrelerin manzarasına nazaran küçük hücreli akciğer kanseri ve küçük hücreli dışı (küçük hücreli olmayan) akciğer kanseri olmak üzere iki ana kümeye ayrılıyor. Akciğer kanserlerinin yaklaşık yüzde 80’ni küçük hücreli dışı grupta” yorumunu yaptı.

Akciğer kanserine neden olan risk faktörleri hakkında bilgi veren Çetin, şunları kaydetti:

• “Sigara içimi, Akciğer kanseri gelişiminde ispatlanmış olan en kıymetli risk faktörüdür. Akciğer kanserlerinin yüzde 90’nı sigara nedeniyle oluşur. Günde içilen sigara ölçüsü ve içilen yıl sayısı arttıkça risk artmaktadır. Pasif sigara içimi, kendisi sigara içmeyen lakin sigara içilen ortamda çalışan yahut yaşayan kimseler de akciğer kanseri açısından risk altındadır.”

Çetin, yaşanılan yerin ve yapılan işin akciğer kanserinin sebebi olabildiğine dikkati çekerek, şu tabirleri kullandı:

• “Fibröz mineraller (asbest ve erionit), Mesleksel açıdan madenlerde, tersanelerde, yalıtım gereci üretiminde asbeste maruz kalınır. Çevresel olarak ülkemizde kimi kırsal yörelerde ‘ak toprak’ diye isimlendirilen ve konutların duvarlarını sıvamada kullanılan gerecin içinde bulunan asbest hususu ve Kapadokya bölgesinde bulunan asbest gibisi erionit unsuru yıllar içinde nefes yolu ile akciğer ve zarına yerleşip kanser oluşturabilir. Radon, toprakta doğal olarak bulunan, kokusuz radyoaktif bir gazdır. Bilhassa uranyum madenlerinde olmak üzere bazen konut ortamlarında da bulunabilir.
• Radon gazına maruziyetin akciğer kanserine yol açtığı gösterilmiştir. Ailesel yatkınlık ise hayli kıymetlidir. Şu unutulmamalıdır ki, üzerinde araştırma yapılan hiçbir husus ya da ilacın (vitaminler, eser elementler, antioksidanlar vb.) akciğer kanseri gelişmesini engellediği gösterilememiştir. Akciğer kanserini önlemede kanıtlanmış tek tesirli yol sigarayla gayrettir. Gençlerin sigaraya başlaması kesinlikle önlenmelidir. Sigaraya hiç başlamamak en tesirli yol iken, bırakmak da riski yıllar içinde bariz olarak azaltmaktadır.”

AKCİĞER KANSERİ BELİRTİLERİ

Akciğer kanseri belirtilerine yönelik olarak ise Çetin şu bilgileri paylaştı:

• “Öksürük, ağızdan öksürükle birlikte kan gelmesi, nefes darlığı, geçmeyen göğüs ve kol ağrısı, ses kısıklığı, tekrarlayan ya da güzelleşmesi geciken akciğer infeksiyonları, boyun ve yüzde şişlik, iştahsızlık, kilo kaybı ve yorgunluk.Bazen, hastalık hayli ileri etaplara gelene kadar değerli bir şikayete yol açmayabilir. Bu sinsi karakter, akciğer kanserini tehlikeli yapan en kıymetli faktördür. Bu nedenle üstteki yakınmalar hissedildiğinde çabucak bir tabip denetiminden geçilmelidir.
• Akciğer kanserinin tanısı ise, Akciğer Grafi, Bilgisayarlı Tomografi, balgamlı öksürük varsa balgam örneği alınarak laboratuvarda incelenir. Olağandışı hücrelerden oluşan doku örneği bronkoskopi, ince iğne aspirasyonu, torakoskopi ve torakotomi üzere yollarla biyopsi alınıp çıkarılarak teşhis konur. Akciğer kanseri evreleri ve tipinin neler olduğu tespit edilir ve tedavi planlanır.
• Akciğer kanseri evrelemek için; göğüs ve karın bilgisayarlı tomografisi ve/veya magnetik rezonans görüntülemesi (MR), kemik taraması, beyin bilgisayarlı tomografisi/MR ve pozitron emisyon tomografisi (PET) üzere tetkikler istenir. Akciğer kanseri tedavisi hastanın genel sıhhat durumu, kanserin tipi ve evresi üzere bir dizi faktöre bağlı olarak değişkenlik gösterir. Cerrahi, radyoterapi, kemoterapi, immünoterapi üzere farklı tedavi seçenekleri vardır. Bu tedaviler tek başına ya da birkaçının kombinasyonu biçiminde uygulanabilir.”