Webb teleskobu bir sorun ile karşı karşıya

Twitter’da bir gökbilimci, bu hafta Webb’in evvelki gözlemlerindeki tutarsızlıkların daha evvel düşünüldüğü kadar büyük çıkmaması için “büyük bir rahatlama” dedi

Webb teleskobunun 14 Temmuz’da yayımlandığı imgeleri ve dataları görmek için çabuk eden yalnızca halk değildi; birçok bilim insanı da teleskoptan gelen birinci müşahedeleri bir an evvel incelemek ve tahlil etmek istedi. Bu araştırmacıların birden fazla, Webb’in müşahedelerine dayanan ve şimdi hakem kontrolünden geçmemiş makaleler de yayımladı.

HASSAS BİR BİÇİMDE AYARLANAMADI

Independent Türkçe’nin aktardığı bilgilere göre Baltimore’daki Uzay Teleskobu Bilim Enstitüsü’ndeki (STScI) araştırmacılar teleskobun 2021’in sonlarında uzaya fırlatılmasından sonra Webb’in aletlerini kalibre etmek için çalışırken, Webb 14 Temmuz’da halk ve bilim topluluğu için canlı yayına geçmeden evvel aletlerden birini hassas bir formda ayarlayamadılar.

STScI, temmuzda yeni bir kalibrasyon seti çıkararak Yakın-kızılötesi kamerasını (Nircam) kalibre etmeye devam etti. Bu durum, birinci teleskop kalibrasyonlarını kullanarak Webb müşahedelerinin tahlillerini tamamlamış astronomlar için sorun teşkil etti ve kimi durumlarda sonuçlarının çok büyük ayarlamalara yahut düzeltmelere muhtaçlık duyacağı ortaya çıktı.

Nature bilimsel mecmuasının haber kısmında bildirildiği üzere, bu açıklama Webb’in birinci datalarına dayanarak makaleler yazan bilim insanları ortasında küçük çaplı paniğe neden oldu.

Ancak Kopenhag’daki Niels Bohr Enstitüsü Kozmik Şafak Merkezi’nden gökbilimci Gabriel Brammer’e nazaran, STScI’den gelen yeni kalibrasyon evrakları Webb’in birinci gözlemlerindeki tutarsızlıkların evvelden düşünüldüğü kadar büyük olmadığını gösteriyor.

Salı günü toplumsal medya sitesi Twitter’da yaptığı paylaşımda “Belki biraz daha düzgünleştirme yapılabilir lakin çeşitli kümelerin yüzde 25’e varan büyük farklılıklar yerine artık yüzde 3-5 düzeyinde hemfikir olduğunu düşünüyorum” dedi.

MUAZZAM BİR RAHATLAMA OLDU BU!

2021’de Noel günü fırlatılan Webb teleskobu, NASA’nın Webb tarafından çekilen ve STScI tarafından işlenen birinci imajları kamuoyuna sunduğu 14 Temmuz’dan itibaren kozmosun yeni görünümlerini yayımlıyor.

O vakitten bu yana geçen aylar içinde bilim insanları Webb’i şimdiye kadar görülmüş en uzak objelerden kimilerini, kara deliklerin etrafındaki tozu, ötegezegenleri ve hatta kendi güneş sistemimizdeki Mars ve Neptün’ü görüntülemek için kullandı.

Webb teleskobunun vazifeye başlamasından bu yana karşılaştığı tek zorluk kalibrasyon tutarsızlıkları değil.

Mikrometeorit çarpmaları mayısta Webb’in ayna segmentlerinden birine ziyan vermesine karşın büyük teleskobun görüşünü bozmaya yetmedi.

Yakın vakitte, Webb’in Miri olarak da bilinen Orta-kızılötesi aracındaki görüngeölçer bileşeni olan “ızgara tekerleği”, kullanım sırasında olağandan daha fazla sürtünme gösteriyordu. NASA 20 Eylül’de yayımladığı blog yazısında Miri’nin bu kısmının 6 Eylül’de kurulan bir anomali inceleme heyeti tarafından sorun çözülene kadar kapalı kalacağını duyurdu.