Uzmanlardan ve demokratik kitle örgütü başkanlarından 6’lı masaya laiklik eleştirisi

Altılı masanın ortak hükümet programını içeren metinde laikliğin, tarikat ve cemaatlerle gayretin, cumhuriyetimizin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün vurgulanmamasına reaksiyon gösteren uzmanlar ve demokratik kitle örgütü başkanları, “laikliğin cumhuriyetin kilit taşı ve temel bir problem olduğunu, feda edilemeyeceğini” vurgularken, “Laik cumhuriyet sahiplenilmeyecekse, çağdaş ve bilimsel eğitim öne alınmayacaksa, İstanbul Mukavelesi uygulanmayacaksa, ne yapılacak?” sorusunu yöneltti.

6’lı masanın “Ortak Siyasetlere Mutabakat Metni”nde cumhuriyetimizin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün isminin geçmemesinin yanı sıra laikliğin, tarikat ve cemaatlerle çabanın vurgulanmaması tenkit konusu oldu. ADD Genel Lideri Bozkurt, “Altılı masanın Türkiye’ye gelecek modeli olarak sunduğu, 9 ana başlık ve 2 bin husustan oluştuğunu söyledikleri 200 sayfalık metinde tekrar bir laik cumhuriyet vurgusunun olmaması, yine laik, çağdaş, bilimsel eğitimin kâfi formda vurgulanmaması, 1925’te yasaklanan tarikat ve cemaatlerin günümüzde dernek ve vakıf ismi altındaki yapılanmaları ile çocuklarımıza musallat olmalarının nasıl engelleneceği konusunda kıymetlendirme yapılmamış olması önemli bir eksiklik. Bölge merkezli, mütekabiliyet temelli bir Kemalist dış siyaset vurgusuna da çok fazla rastlayamadım. Toplumcu, kamucu sıhhat konusuna da kâfi tartı verildiğini göremedim. Bunların bir eksiklik olduğunu düşünüyorum” dedi.

“LAİKLİK SAHİPLENİLMEYECEKSE…”

Tarikat ve cemaatlerin tamamının emperyalizmin taşeron örgütlenmesi olduğunu ve cumhuriyet kubbesinin kilit taşı olan laiklik ve Atatürk ihtilallerini yok etmek için hareketlilik halinde bulunduğunu vurgulayan Bozkurt, “Bu görmezden gelinecek bir şey değil. Çok açık biçimde dernek ve vakıf ismi altındaki emperyalizm güdümündeki dinci yapılar ve anayasa değişikliği teklifiyle laik devleti ortadan kaldırmayı amaçlayan mevcut iktidarın hareketlerine karşı cumhuriyetin kuruluş unsurlarına dört elle sarılan bir metin görmeyi istek ederdik” diye konuştu. 31 Ocak 1990’da katledilen Prof. Dr. Muammer Aksoy’un, “laikliğin, tüm ihtilallerin çekirdeği olduğu” tarafındaki kelamını anımsatan Bozkurt, şunları kaydetti:

“Cumhuriyet kubbesinin kilit taşı laikliktir. Laik devlet unsuruna asla ziyan vermeyecek yine devlet örgütlenmesi gerekiyor. Şayet Türkiye’ye mevcut iktidardan daha farklı devlet yapılanması ve idaresi vaat edilmiyorsa, laik cumhuriyet sahiplenilmeyecekse, çağdaş ve bilimsel eğitim öne alınmayacaksa, İstanbul Kontratı uygulanmayacaksa, ne yapılacak? Cumhuriyeti kurabilmek için çok önemli bedeller ödemiş milletiz, tekrar öderiz lakin millete umut olduğunu söyleyenler de sorumluluk hissiyle hareket etmeli. 24 Ocak’ta Uğur Mumcu’nun anıtına karanfil bırakanlar, Mumcu’nun ne dediğine, ne için öldürüldüğüne baksın. Anayasada Türkiye’nin laik devlet olduğu vurgulanıyor. Anayasaya sahip çıkın.”

“KESİNTİSİZ VE ÖRGÜN OLMALI”

Eğitimci Özgür Bozdoğan ise ortak metindeki eğitim kısmında birtakım meselelere tahlil üretildiğini lakin bu hususların “eğitimde yaşanan ağır tahribatı, çöküntüyü giderecek bir genişlikte olmadığını” vurguladı. Bozdoğan, “Zorunlu eğitim kesintisiz ve örgün olarak kabul edilmeli ve vurgulanmalıydı. Örgün eğitimden açık öğretime geçişin engellemesi sağlanmalı” yorumunu yaptı. “Son 20 yılda eğitimde yaşanan gerici ve piyasacı dönüşümün tahribatının ortadan kaldırılması için laik ve kamusal bir yaklaşımla yol haritanın ortaya konması gerekiyordu” diyen Bozdoğan, “Eğitim kısmındaki hususların bu içerikten hayli uzak olduğunu tespit etmek gerekiyor. Gerici ve piyasacı dönüşüme rağmen laik eğitimle ilgili rastgele bir kıymetlendirme konulmamış. Bu, sıkıntıların etrafından dolaşmak, sıkıntıları önemli halde masaya yatırmamak manasına geliyor. Laiklikle ve eğitimde yaşanan dini ve tarikat vesayetiyle ilgili bir husus olmayacaksa, bu tahlilden uzak olunduğu manasına geliyor. Bakanlığın imzaladığı protokollerin tamamının iptal edilmesi vurgusu olmalıydı. Ders kitaplarındaki ya da eğitim gereçlerindeki gerici ve piyasacı ögelerin ayıklanmasına dönük unsur yok. Tarikat ve cemaatlerle gayret ve laiklik, eğitimdeki kilit nokta” tabirlerini kullandı.

“FEDA EDİLEMEZ”

29 Ekim Bayanları Derneği Genel Lideri Şenal Sarıhan da şunları kaydetti:

“AKP’den kurtulabilmek için kurulan 6’lı masa, çok farklı partilerden oluşuyor. Ahenk, paydaşlık sağlamak hayli külfetli. Bunun şuurundayız lakin laiklik sıkıntısının çok kıymetli olduğunu düşünüyoruz. 6’lı masa, seçilebilirse ülkeyi yönetecek, ülkenin mukadderatını tekrar inşa edecek bir iştiraki tabir ediyor. Bu sebeple laiklik vurgusunun metinde olması kıymetliydi. İstanbul Sözleşmesi’nden kelam edilmedi; memleketler arası mukavelelere ahenk sağlanacağı üzere söz kullanılıyor. Olumlu fakat yürürlükten kaldırılan bir kontratın yürürlüğe konulması noktasında bir çabayı söz etmiyor. Laiklik vurgusu metnin temelinde söz edilebilirdi. 6 başka fikirde, dünya görüşündeki siyasi partilerin bir iştirak kurarken bir adım ileri, iki adım geri üzere bir tavrı yeğleyebilmeleri mümkün lakin laiklik temel bir sorun. Feda edilebilecek bir alan değil. Bu bahisteki bir ihtimamı bekliyorduk.”