Uzmanlar, ihlal durumunda nereye başvurulacağını bilmenin değerine eğiliyor: Takviye erişebilir olmalı

Akço ile çocuk hakları üzerine konuştuk.

• Neler çocukların hakları olarak görülüyor?

Bir çocuğun doğması, hayatta kalması, hayatını sağlıklı olarak sürdürmesi, kelam sahibi olabilmesi üzere bir birey olarak var olmasına dair her şeyi kapsayan bir kavram, çocuk hakları. İnsan haklarından, çocukluğun dikkate alınarak hakların tanım edilmiş olması ile farklılaşıyor. Birtakım haklar yaşa dair statüden, yetişkinlikle çocukluk ortasındaki farklılıktan kaynaklanıyor. Örneğin yetişkinler için adil yargılanmanın kıymetli bir ögesi olan aleni yargılanma hakkının, çocuklar için hami olmadığı düşünüldüğünden yargılamaların kapalı olması yöntemi benimsenmiştir. Bir oburu ise çocuğu yetişkinden muhafazayı hedefleyen haklara ilişkindir. Anne babaya karşı haklar bu kapsamdaki haklardandır.

• Çocukların kendi haklarından haberleri var mı?

Çocukların hakları hakkında bilgi sahibi olmaları için yalnızca çocukların değil, çocuklarla yaşayan ve çalışan herkesin de tertipli bilgilendirildiği bir sistem olması gerekir. Elbette öncelikle hakkın özneleri olan çocukların birçok farklı kaynak ve hizmetten bu bahiste yararlanabiliyor olmaları gerekir. Hem eğitim müfredatının içinde, hem çocukların çokça vakit geçirdikleri toplumsal medya üzere mecralarda, hem hizmet aldıkları yerlerde hakları konusunda bilgi veren içerik ve gereçlere erişebiliyor olmaları gerekir.

(Seda Akço)

‘KAVRAMLARIN İÇİ BOŞALIYOR’

• Haklarını ne ölçüde kullanabiliyorlar?

Bütün haklarını eksiksiz biçimde kullanabilen bir çocuk bulunduğunu düşünmüyorum. Lakin elbette çocuklar ortasında büyük farklılıklar var. Bu da aslında temelde eşit imkanlara sahip olma hakkını kullanamadıkları manasına gelir. Öncelikle çocukların gelişimleri için gerekli beslenme, eğitim, psikososyal açıdan desteklenme, oyun üzere haklarını eşit biçimde kullanabilmeleri için bu hizmetlerin bütün çocuklar bakımından birebir ve gereksinimlerine uygun nitelikte erişilebilir olması gerekir.

• Yetişkinler ihlaller konusunda nasıl bir yol izlemeli?

Çocuk müdafaa sistemini harekete geçirici bildirimi yapmak gerekir. Akabinde da takip etmek gerekir. Sanki sistem çalıştı mı, ne yapıldı? Bu soruların karşılıklarını takip edersek, sistemin eksiklerini görür ve iyileştirmeleri talep edersek çocuklar için daha inançlı bir sistem oluşturabiliriz.

• En çok hangi haklar ihlal ediliyor?

Katılım hakları bütün toplum bölümlerinde ortak olarak ihlal edilen hak olma özelliğine sahip kanaatimce. En kritik ihlalin ise kâfi ömür standardına sahip olma ve çocuğun anne babasının kendisine kâfi bakım verebilmesi için devlet tarafından desteklenmelerini talep etme haklarında yaşandığını düşünüyorum. l Eğitim Servisi