e
sv

Uzmanı uyardı: Her 4 şahıstan biri panik atak yaşıyor

190 okunma — 03 Aralık 2022 11:48

Uzman Psikolog Fatmanur Taşkın Fatmanur Taşkın, panik atak hakkında açıklamalarda bulundu.

Panik atağı ekseriyetle ani ve beklenmedik bir halde ortaya çıkan, ağır bunaltı yahut dehşet halinde seyreden, fizikî ve bilişsel belirtilerin olduğu kısa vadeli endişe nöbetleri olarak tanımlayan Taşkın “Panik ataklar tipik olarak ansızın başlar ve birkaç dakikada doruk noktasına ulaşır. Ataklar yaklaşık 15-20 dakika sürer lakin bazen sırf birkaç dakika, bazen de bir yahut birkaç saat sürebilir” dedi.

Taşkın, şöyle konuştu:

“Sempatik hudut sisteminin uyarılması sonucu apansız ortaya çıkan bu belirtilerden en değerlileri, çarpıntı, göğüs ağrısı, göğüste daralma ve yanma hissidir. Bu uyarılmaya eşlik eden hiperventilasyon; baş dönmesi, dengesizlik hissi, elde ayaklarda uyuşma üzere bedensel belirtilerin ortaya çıkmasına yol açar. Sempatik sistemi nötralize etmek için devreye giren parasempatik sistem aktivasyonu sonucunda ise karında şişkinlik, bulantı, bulanık görme üzere bedensel belirtiler yaşanabilir. Bu sırada mevt yahut sakat kalma korkusu, kalp krizi geçiriyorum, boğulacağım, deliriyorum, denetimi kaybediyorum, bayılacağım formunda tipik niyetler oluşabilir.”

BU BELİRTİLERE DİKKAT

Uzm. Psk. Taşkın, panik atakta ortaya çıkan belirtileri şöyle sıraladı:

  • Kalp atışlarının hızlanması, çarpıntı,
  • Terleme,
  • Titreme,
  • Nefessiz kalma hissi,
  • Boğulma hissi,
  • Göğüs ağrısı ya da göğüste rahatsızlık,
  • Mide bulantısı ya da midede eza,
  • Baş dönmesi,
  • Üşüme ya da ateş basması,
  • Parestezi (karıncalanma, uyuşma, hissizleşme),
  • Derealizasyon (gerçekliği yitirme hissi) yahut depersonalizasyon (bedeninden ayrılma korkusu),
  • Delirme ya da denetimi kaybetme korkusu,
  • Ölüm korkusu.

RUH SIHHATİ VE FİZİKÎ SIKINTILAR NEDENİYLE ORTAYA ÇIKABİLİR

Panik atağın, tek başına bir ruhsal sorun olmadığını ve çeşitli ruh sıhhati ya da fizikî sıhhat meseleleriyle ortaya çıkabileceğini söyleyen Uzm. Psk. Taşkın, “Atağın başlangıcı ve tetikleyen etkenlerin varlığı ya da yokluğuna dayanarak farklı tanımlamalar vardır. Bunlar beklenmedik panik ataklar ve duruma bağlı panik ataklar formundadır. Beklenmedik panik ataklarda atağın başlangıcı durumsal bir tetikleyici ile bağlı değildir. Ataklar nedensiz olduğu için nerede ve ne vakit geleceği meçhuldür. Duruma bağlı panik ataklarda değişmez biçimde durumsal bir tetikleyici ile karşılaşıldığında ya da karşılaşacağı düşünüldüğünde ortaya çıkmaktadır: Çoğunlukla toplumsal ya da özgül fobilerde görülür” diye konuştu.

TANI VE TEDAVİ YOLLARI

Panik atakta teşhis ve tedavi yollarından bahseden Uzm. Psk. Taşkın, şu bilgileri paylaştı:

  • “Panik atakların tedavisinde ayrıcı teşhis epeyce değerlidir. Ayırıcı teşhiste psikiyatrik bozuklukların yanı sıra fizikî hastalıkların da dikkate alınması gerekir. Rutin laboratuvar tetkikleri olan tam kan sayımı, elektrolitler, kalsiyum, açlık kan glikozu, tiroit hormon seviyeleri, karaciğer ve böbrek işlev testleri, tam idrar analizi ve elektrokardiyografik incelemeler yapılmalıdır.
  • Panik atağın panik bozukluğa kaydığı tablolarda, panik bozukluğu ile eş vakitli öbür anksiyete bozuklukları, depresyon, alkol berbata kullanım, toplumsal fobi üzere ek teşhisler tespit edilmelidir. Nitelikli bir kıymetlendirme sonunda tedavi için yaklaşık 12-15 hafta süren bilişsel davranışçı terapi müdahaleleri epey olumlu cevaplar vermektedir. Faal bir tedavi ile panik hastaların yaklaşık yüzde 70’inde tam güzelleşme ya da bariz düzelmeler gözlenmektedir.”

PANİK ATAĞIN TOPLUMDAKİ GÖRÜLME ORANI

Panik atağın toplumdaki yaygınlığına değinen Uzm. Psk. Taşkın, “Panik bozukluğun ömür uzunluğu prevelansı (yaygınlığı) yüzde 2-3’dir. Genel toplumda yaşayanların yüzde 25’i ise ömürlerinde en az bir kere panik atak deneyimledikleri düşünülmektedir. Türkiye’de birinci basamak sıhhat hizmetlerinde panik atağı yaygınlığı yaklaşık yüzde 3,4, panik bozukluğu yaygınlığı ise yüzde 0,2 biçiminde kaydedilmiştir. Panik atağın ve panik bozukluğun bayanlarda erkeklere nazaran yaklaşık iki kat daha fazla olduğu görülmüştür” açıklamasında bulundu.

ÇOCUKLARDA 10 YAŞ ÖNCESİ BAŞLIYOR

Çocuk ve ergenlerde görülen panik atak hakkında da bilgi veren Uzm. Psk. Taşkın, “Çocuk ve ergenlerde yapılan panik bozuklukla ilgili araştırmalarda panik bozukluğun sıklıkla ergenlik devrinde ortaya çıktığı lakin göz gerisi edilemeyecek derecede daha erken, 10 yaş öncesinde başladığı görülmüştür. Çocuk ve ergenlerde panik atak semptomları benzeri biçimde ortaya çıkar. Lakin çocuk ve ergenlerde en bariz belirtiler; çarpıntı, nefes darlığı, terleme, baygınlık ve güçsüzlük halindedir. Çocuklarda görülen panik ataklar çoklukla öbür korku ve his durum bozukluklarıyla birlikte ortaya çıkar. Bazen de okula gitmeyi reddetme ya da ayrılık telaşı sırasında panik atak semptomları belirebilir” sözlerini kullandı.

EBEVEYNLER SAKİN OLMALI

Panik atak sırasında beliren semptomların hayatı tehdit edici seviyede algılandığına dikkat çeken Uzm. Psk. Taşkın “Bu noktada ebeveynlerin itidalli olup kendi dertlerini denetim etmelidir. Çocuğun yaşadığı bu güç durumu anladığını, onun yanında olduğunu göstermelidir. Lakin bu türlü bir durumda ebeveynlere düşen en değerli sorumluluk; atakların altında yatan semptomların daha ayrıntılı kıymetlendirilmesi ve kıymetlendirme sonucunda uygun tedavinin uygulanması için bu alanda uzman kişi ve bireylerle iş birliği içinde olmasıdır” diyerek kelamlarını sonlandırdı.

  • Site İçi Yorumlar

En az 10 karakter gerekli