Uzmanı açıkladı: Veremden erken teşhisle korunun

01-07 Ocak 76. Verem Eğitimi ve Propaganda Haftası hasebiyle açıklamada bulanan Denizli Vilayet Sıhhat Müdürlüğü Verem Savaş Dispanseri Tüberküloz Vilayet Koordinatörü Dr. H.Betül Abdüloğlu, veremin önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalık olduğuna dikkati çekti ve erken teşhis, gerçek ve sistemli tedavi ile hastaların tümüyle iyileşebildiğini söyledi.

Verem hastalığının, “mycobacterium tuberculosis” ismi verilen bir basil tarafından oluştuğunu tabir eden Tüberküloz Vilayet Koordinatörü Dr. H.Betül Abdüloğlu, hastalığın teneffüs yoluyla bulaştığını belirtti. Türkiye genelinde 2021 yılı verem hastalığı insidansının yüzbinde 10.7, Denizli’de ise 2021 yılı insidansın yüzbinde 5.6 olduğunu kelamlarına ekleyen Abdüloğlu, Denizli’de 2022 yılında Verem Savaş Dispanserinde 100 yeni tüberküloz hastası tespit edilldiği ve devam eden 34 tedavideki hasta ile birlikte toplam 134 hastanın takibi yapıldığını söyledi.

“EĞER TEŞHİS GECİKİRSE…”

Hastalık hakkında değerli açıklamalarda bulunan Abdüloğlu, “Tüberküloz aileden genetik (ırsi) olarak geçmez. Tedavi edilmezse mevtle sonuçlanabilir. Binlerce yıldır var olduğu bilinen bu mikrop, hasta şahısların öksürmesi, hapşırması, konuşması sırasında oluşan damlacıklar içinde havaya atılır.

Tüberküloz basilinin içinde bulunduğu bu damlacıkların solunması ile sağlıklı bireyler enfekte olur. Enfekte olan her şahısta kesinlikle hastalık gelişmez. Alınan basiller kişiyi hastalandırmaksızın bedende uyur durumda kalır ve beden direncinin düştüğü bir anda hastalık oluşturur. Verem mikrobunu alan kişi, direnci niyet hasta olduğu vakit, şayet erken teşhis ve tedavi olursa büsbütün güzelleşmektedir. Eğer teşhis da gecikilirse bir yıl içerisinde hasta olan kişi, 10-15 bireye bu hastalığı bulaştırmaktadır. Bu nedenle erken teşhis ve sistemli tedavi bu hastalıkta çok önemlidir” dedi.

“GÜNEŞTEN GELEN IŞINLAR VEREM MİKROBUNU ÖLDÜRÜR”

Tüberkülozun her organda görülebildiğini lisana getiren Abdüloğlu, akciğer tüberkülozunda hastalığın belirtilerinin genel yakınmalar ve akciğere has yakınmalar olmak üzere iki kümede toplanabildiğini vurgulayarak şöyle konuştu;

“Hastalık gelişme riskinin en yüksek olduğu devir birinci iki yıldır. Bulaşma açısından en riskli bireyler hastayla uzun müddet tıpkı ortamda bulunan aile bireyleri ve yakın çalışma arkadaşlarıdır. Kaşık, çatal, bardak üzere yemek gereçleri, giysiler, çarşaflar üzere eşyalarla bulaşma olmaz. Verem mikrobu, güneş görmeyen ortamlarda havada uzun mühlet canlı kalabilir. Güneşten gelen ultraviyole ışınları verem mikrobunu kısa müddette öldürür. Bu nedenle insanların kalabalık olarak yaşadığı, havalanması yetersiz, güneş girmeyen ortamlar bulaşma için en riskli ortamlardır.

Genel yakınmalar; bilhassa akşama gerçek yükselen ateş, gece terlemesi, kilo kaybı, iştahsızlık ve halsizliktir. Akciğere has yakınmalar ise iki-üç haftadan uzun süren öksürük, balgam çıkarma, değişken ölçülerde kan tükürme, göğüste ve sırtta ağrı, nefes darlığı ve ses kısıklığıdır. Yakınmalar çoklukla hafif başlar, yavaş ilerler. Hastalar bu yakınmaları diğer nedenlere bağlayabilir ve doktora geç başvurabilir. Bu durum hastalığın daha çok yayılmasına ve tutulan organın daha fazla tahrip olmasına sebep olur” formunda konuştu.

Hastanın tedavisinde sistemli ilaç kullanılmasının kıymetine değinen Dr. Abdüloğlu, “Bu ortada hasta etrafına basil saçar ve daha çok kişinin infekte olmasına neden olur. Tüberküloz tanısı balgamda verem mikrobunun gösterilmesi ile konulur. Hastanın yakınmaları ve akciğer sinema bulguları tüberkülozdan şüphelenmeyi sağlar. Hastadan alınan balgam yahut başka gereçler laboratuvarda incelenir. Tüberküloz basilinin görülmesi ya da ekilen kültürde basil üremesiyle teşhis katılaşır. Tüberkülin deri testi (TDT), PPD, kişinin daha evvel tüberküloz basiliyle karşılaşıp karşılaşmadığını gösteren bir testtir. Kişinin PPD sinin (+) olması verem hastası olduğu manasına gelmez, yalnızca verem mikrobu ile karşılaştığını gösterir. Tüberküloz tedavisinde hastalarının en az altı ay nizamlı ilaç içmelerini sağlamak çok değerlidir. Dünya Sıhhat Örgütü, tedavi muvaffakiyetini arttırmak için, tüberkülozlu hastaların her doz ilacının bir sıhhat çalışanı yahut eğitilmiş bir istekli tarafından içirtilmesini temel almaktadır. Ülkemizde de “Doğrudan Gözetimli Tedavi” uygulanmaktadır. Direkt gözetimli tedavi, hastanın uygunlaşmasını garantilediği üzere bulaşmayı önleyerek toplumun korunmasını da sağlamaktadır. Verem savaşı dispanserlerinde teşhis süreçleri, tedavi, ilaçlar ve takip ücretsizdir” sözlerini kullandı.