Sivas’ta veteriner doktor kediler için ‘online kan bankası’ oluşturdu

Kent merkezindeki kliniğinde yaklaşık 12 yıldır kedilerde görülen hastalıkların tedavisiyle ilgilenen Özmen, acil durumlarda uygun kan gereksiniminin süratli biçimde karşılanmasına yönelik çevrim içi data tabanı oluşturmak için proje geliştirdi.

Özmen, kliniğe getirilen ve süratli test kitleriyle kan kümelerini belirlediği yaklaşık 100 kedinin datalarını “online kan bankası”na işledi.

Kedilerin kan kümelerinin yanı sıra yaş, ırk, kilo ve aşı durumlarını sisteme giren Özmen, hayvanlar için ulusal bir kan bankası bulunmayışının kıymetli bir eksiklik olduğunu söyledi.

CROSS MATCH (ÇAPRAZ EŞLEME) YÖNTEMİ

Özmen, bu durum yalnızca fiziki koşulların yetersizliğinden değil, evcil hayvanlarda kan kümelerinin süratli ve pratik formda belirlenemiyor olmasından da kaynaklandığına dikkati çekti.

Evcil hayvanların kan kümesi tayininde daha çok “cross match (çapraz eşleme)” denilen bir tekniğin kullanıldığını anlatan Özmen, “Fakat bu formülle A, B kan kümesi biçiminde değil de şu kedinin kanı bu kediye uyuyor mu formunda uygunluk kaidesi aranıyordu. Bunu birinci eşleştirmede de bulabiliyorsunuz, beşinci altıncı eşleştirmede de. Hasebiyle çok önemli bir vakit kaybına yol açıyor” diye konuştu.

PROJE SAYESİNDE UYGUN KAN 5-10 DAKİKA İÇİNDE BULUNACAK

Özmen, süratli kitlerle kan kümesinin anında belirleyip bilgileri “online kan bankası”na aktardıklarını belirterek, şunları kaydetti:

“Kan nakli birçok durumda gereksinim olabiliyor. Çoklukla travma, trafik kazası, yüksekten düşme ve enfeksiyon hastalıklarında acil kan nakline gereksinim olabiliyor. Bu prosedürle online kan bankasında, daha evvel kan kümelerini tayin ettiğimiz kediler listesi hazır bulunacak. Çapraz eşleştirme dediğimiz testin müddeti 3 saat sürüyor lakin online kan bankası sayesinde bu müddet 5-10 dakikaya iniyor.”

Kedilerde kan kümelerinin genel olarak A, B ve AB biçiminde olduğunu aktaran Özmen, lakin birçok kişinin, bu kitlerin kliniklerde yaygın olarak kullanılmaması nedeniyle kedisinin aşı programını, enzim, hormon ve enfeksiyon pahalarını bildiği halde kan kümesini bilmediğine dikkati çekti.

Özmen, projenin köpeklerde de uygulanabileceğini ama köpeklerde kan kümelerinin alt parametrelerinin biraz daha yaygın olduğunu söyledi.

“UYGULAMANIN TÜRKİYE’DE BİR BİRİNCİ OLDUĞUNU HATIRLATMAK İSTERİM”

Sivas Veteriner Doktorlar Odası Lideri Ahmet Koçak ise Özmen’in geliştirdiği projeyi desteklediklerini ve kent geneline yayacaklarını tabir ederek, “Veteriner doktorlarımız, bu proje sayesinde acil durumlarda sistemin bilgi tabanına işleyeceğimiz bilgilere bakarak en yakın donöre ulaşabilecek. Bu uygulamanın Türkiye’de bir birinci olduğunu hatırlatmak isterim. İnşallah bundan sonra örnek bir proje olarak Türkiye’nin her yerinde kullanılır” dedi.

Klinikte kedisinin kan kümesini belirleyen Melike Dur da acil durumlarda gerekli kan gereksinimine anında ulaştıracak projeyi çok faydalı bulduğunu kaydetti.