Seçim sonuçları dünya basınında

Erdoğan’ın seçimi kazanmasının siyasi olarak ne üzere değişimleri beraberinde getireceği konusuna değinilen, uzmanlarla konuşularak hazırlanmış bir haberde; Cumhurbaşkanı’nın 6 Şubat sarsıntılarından sonraki onarım, ülkenin içinde bulunduğu ekonomik krizin çözülmesi üzere bahislere yöneleceğinin kestirim edildiği yazıldı.

Nezavisimaya gazetesi de gün uzunluğu seçimlere ve seçimin akabinde da Erdoğan’ın konuşmasına yer verdi.

ARAP BASINI

Katar merkezli Al Jazeera’nın internet sitesinde Andrew Wilks imzalı haberde, “İki aylık seçim devri, yakın tarihin en sert kampanyalarından birine sahne oldu” denildi:

“Erdoğan tekraren – ana Kürt yanlısı partinin sunduğu dayanak nedeniyle – rakibinin ‘teröristler’ tarafından desteklendiğini söz ederken, Kılıçdaroğlu Erdoğan’a ‘korkak’ diyerek kampanyayı bitirdi.”

Haberde, “Muhalefetin bilhassa Suriyelileri ve başka mültecileri ülkeyi terk etmeye zorlama kelamı vermesiyle, kampanya giderek daha milliyetçi bir tona büründü” tabirleri yer aldı.

Suudi Arabistan merkezli Al Watan gazetesinde Abdul Wahab Badrakhan yazısında ülkedeki kutuplaşmaya değindi, seçimi kazanan başkanın toplumu birleştirme misyonu olduğunu belirtti.

“Seçim kampanyalarına yansıyan genel tablo, bölünmenin kökenine inmese de, kimlik tartışması artık gizlenmiyor. Atatürk Cumhuriyeti’nin ve çağdaş devletin inşasında belirleyici olan laikliğinin 100. yıl dönümünde, siyaseten İslamcı art planıyla Erdoğancılık, devletin sivil ve toplumsal ahengini riske atarak, cumhuriyetini kurduğunu öne sürüyor ve onu pekiştirmeyi amaçlıyor.”

Kürt sorununun Türkiye’de hükümetin karşılaşacağı en büyük sorun olabileceğini belirten muharrir, “Kürt probleminin çözülememesi, Türkiye’nin varoluş ve güvenlik dertlerini devam ettirmekle kalmayacak, demokrasisini de kuşku ve sınama içinde tutacaktır” diyor ve yazısını şöyle sonlandırıyor:

“Eğer demokrasi bu soruna içeriden bir tahlil getirmezse ve askeri harekâtlar buna kanlı bir son vermezse, o vakit bölgesel çatışmada bir kart olarak kalacaktır.”

İSRAİL MEDYASI

İsrail merkezli Haaretz gazetesinde Louis Fisherman imzalı fikir yazısında, Türkiye’deki seçmenlerin neredeyse yarısının Erdoğan’ın “liberal olmayan tavırlarına şiddetle karşı çıktığına” dikkat çekildi.

“Kılıçdaroğlu, pek çok kişinin imkansız olduğuna inandığı şeyi yapmayı başardı” diyen Fisherman yazıyı şöyle sürdürdü:

“Solcu HDP’yi destekleyen karışık bir Kürt seçmen takımını Meral Akşener’in GÜZEL Parti’sini destekleyen katı milliyetçilerle bir ortaya getirdi. Altılı Masa siyasetiyle küçük bir İslamcı partiyi kendi Kemalist CHP’sine bağlayarak bünyesine kattı. Türk siyasetinde ileriye hakikat atılmış yiğit bir adımdı ancak artık gördüğümüz üzere, muhakkak yetersizdi.”

“Ekonomideki felaketin, beyin göçünün ve sivil toplum üzerindeki baskının” devam edeceğini söyleyen Fisherman, “Bu seçimler, genç kuşağın fikirlerini açıkça lisana getirebildikleri ve isteklerini özgürce söz edebildikleri yeni bir Türkiye hayal edebileceği seçkin bir alandı. Bu kuşak gitmiyor ve değişim gelecek. Yalnızca daha vakti var” sözlerine yer verdi.

İsrail merkezli Jerusalem Post gazetesi internet sitesinde “İsrail Erdoğan’a hürmet ve kuşku duymalı” başlıklı bir editoryal yazıya yer verdi.

Erdoğan’ın misyonda kaldığı müddet, “bir önderin bir demokrasiye hükmetmesi için inanılmaz uzun bir süre” olarak tanımlanan yazıda, “Dünya Erdoğan’dan ne bekleyebileceğini bilmeli. Ancak bilmiyor, zira Erdoğan’ın ne yapacağı değişkenlik gösteriyor” denildi.

Erdoğan’ın “değişken” tabiatının, İsrail ile olan münasebetlerinde kendisini açıkça gösterdiği kaydedilen yazıda, “görev müddetinin birinci günlerinde İsrail’e karşı soğuk fakat alenen düşmanca olmayan” bir halden, iktidarda geçirdiği mühlet ilerledikçe “düşmanca ve hatta antisemitik bir duruma, bugün ise daha pragmatik bir yaklaşıma” kaydığı kaydedildi.

Erdoğan’ın İsrail’e yaklaşmasının nedenleri, berbata giden ekonomiyi düzeltme, bölgedeki yalnızlığından kurtulma ve Biden idaresiyle alakaları yumuşatma olarak sıralandı.

HOLLANDA VE BELÇİKA MEDYASI

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın galibiyetiyle sonuçlanan cumhurbaşkanlığı ikinci çeşidi sonuçları, Hollanda ve Belçika medyasında geniş yer buldu.

Gazete, televizyon ve internet siteleri, sonuçları birinci haber olarak duyurdu.

Seçime ait gelişmeleri gün uzunluğu Türkiye’deki muhabirleri aracılığıyla aktaran Hollandalı kamu yayıncısı NOS sonuçları, “YSK, Erdoğan’ın seçimleri kazandığını doğruladı” başlığıyla duyurdu.

NOS’un haberinde, “Başlangıçta, muhalefetin yıllardır birinci defa Erdoğan’ı yenme bahtının yüksek olması bekleniyordu. Son anketlerde Kılıçdaroğlu öndeydi. Fakat Erdoğan birinci tipten sonra esasen favoriydi” dendi.

Haberde, “birkaç ay evvel patlak veren enflasyon ve zelzele felaketi üzere ülkedeki büyük sıkıntılara karşın Erdoğan’ın, halkın büyük bir bölümü nezdindeki popülaritesini müdafaayı başardığı” vurgulandı.

RTL Haber kanalı da, “Erdoğan Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazandı, rakibi yenilgiyi kabul etti” başlığını kullandı.

Türkiye’deki muhalefetin bu defa birleşip tek bir adayla seçime gittiğine vurgu yapan RTL, bu nedenle Erdoğan’ın birinci defa ikinci tipe kaldığını belirtti.

‘SON YILLARIN EN ADALETSİZ SEÇİMİ’

Hollanda kanalı, Millet İttifakı adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nun, “son yılların en adaletsiz seçimden kelam ettiğine” yer verdi.

RTL Haber, “Türkiye seçimleri ne kadar adil?” başlıklı bir belge yayımladı.

Haberde, “TRT, Erdoğan’a 32 saat, Kılıçdaroğlu’na 32 dakika ayırdı” sözüne yer verildi.

Hollanda’nın önde gelen gazetelerinden De Telegraaf, “Gergin geçen seçim kampanyasının akabinde Erdoğan bir sefer daha Türkiye Cumhurbaşkanı oldu” manşetini attı.

De Volkskrant gazetesi, “Erdoğan tekrar Cumhurbaşkanı seçildi” başlıklı manşet haberinde, “Kılıçdaroğlu, son yılların en adaletsiz seçimini kaybettiğini itiraf etti, taraftarlarını demokrasi uğraşını sürdürmeye çağırdı” dendi.

Ülkenin tesirli gazetelerinden NRC de, “Erdoğan tekrar seçildi” başlıklı haberinde, “Bu zaferle Erdoğan, 20 yıllık saltanatını 5 yıl daha uzattı” yorumuna yer verdi.

Kılıçdaroğlu’nun açıklaştırarak da yer ayıran gazete, Katar Buyruğu Pir Tamim bin Hamad Al Sani’nin, daha kesin sonuçlar açıklanmadan Erdoğan’ı kutladığını aktardı.

‘PUTİN, ZELENSKİY VE TALİBAN TEBRİK ETTİ’

AD gazetesi, sonuçları, “Erdoğan Cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazandı, Putin ve Zelenskiy tebrik etti” başlığıyla duyurdu.

Gazete, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Hollanda Başbakanı Mark Rutte, Brezilya Cumhurbaşkanı Lula üzere önderlerin yanı sıra, Afganistan’daki Taliban başkanı Muhammed Hasan Akhund’ub Erdoğan’ı tebrik ettiğini ve “Türkiye ile dostça bağlantıları sürdürmeyi umduğunu” söylediğini yazdı.

Belçika’da Flamanca yayın yapan kamu yayıncısı VRT, “Erdoğan Türkiye Cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazandı. Rakibi Kılıçdaroğlu güç bir gelecek öngörüyor” manşetini kullandı.

‘MUTLAK HÜKÜMDARA DÖNÜŞÜYOR’

VRT’nin bir öteki haberinde de, cumhurbaşkanlığı seçimlerini etkileyen, “montaj imgeler, yapay zeka ve seks kasetleri” üzere bilgi kirliliği yaratan etkenlere detaylı yer verdi.

VRT, sonuçların akabinde, “Uluslararası çapta övülen reformcu mutlak hükümdara dönüşüyor: Recep Tayyip Erdoğan 20 yılda tüm gücü ele geçirdi” başlığıyla bir portre yayınladı.

Haberde, “Türkiye şimdi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a veda etmiyor. 20 yıldır iktidarda. O 20 yılda Erdoğan, memleketler arası üne sahip bir reformcudan gerçek bir otokrat haline geldi. 2016’daki başarısız darbeden sonra neredeyse tüm gücü kendisine aldı” görüşüne yer verildi.

Erdoğan’ın, “Türkiye’nin laik karakterine çok kere meydan okuduğunu” belirten VRT’ye nazaran, Cumhurbaşkanı’nın otoriter idare usulü giderek daha besbelli hale geldi.

Haberde, şunlara yer verildi:

“Medyayı büyük ölçüde devlet denetimine aldı, gazeteciler mahpusa atıldı ve toplumsal medyaya sıkı kontroller getirdi. Ayrıyeten Kürt azınlığa yönelik baskıyı artırdı.”

‘YENİLMEZ ÖNDER ERDOĞAN 5 YIL DAHA TÜRKIYE’NİN HAKİMİ’

Fransızca kamu yayıncısı RTFB de, “Yenilmez başkan Recep Tayyip Erdoğan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci çeşidinde yine seçildi ve 5 yıl daha Türkiye’nin hakimi oldu” sözüne yer verdi.

Televizyon, Kılıçdaroğlu’nun, bu sonuçtan sonra ülkeyi bekleyen zorluklardan ötürü üzgün olduğunu vurguladı.

Flamanca yayımlanan De Standaard gazetesi, “Erdoğan cumhurbaşkanlığı seçimini kazandı, rakibi ‘adaletsiz seçimlerden’ bahsediyor” başlığını kullandı.

De Morgen gazetesi, “Erdoğan seçim zaferini ilan etti” başlıklı haberinde, seçime ait gelişmeleri ve muhalefetin açıklamalarını aktardı.

Het Nieuwsblad gazetesi de, Erdoğan’ın, “Mezara kadar birlikteyiz” kelamlarını balığa taşıdı.

Fransızca yayımlanan Le Soir gazetesi, “Ebedi kazanan Recep Tayyip Erdoğan” başlığını kullandı.

Gazete, “Milliyetçi dalgada sörf yapan Recep Tayyip Erdoğan, rakiplerinin gibisi görülmemiş birlikteliğine karşın kazandı” yorumuna yer verdi.

Le Soir’in haberinde şöyle dendi:

“Türk muhalefeti için bir mucize olmadı. Erdoğan aksiliğini ardında birleştiren ve Türkiye cumhurbaşkanını ikinci tipe katılmaya zorlayan birinci aday olan Kemal Kılıçdaroğlu, en azından önümüzdeki 5 yıl boyunca on milyonlarca Türk’ün umutlarını gömerek Pazar günü kaybetti.”

La Libre gazetesi de, seçim sonuçlarının “Erdoğan’ı 5 yıl daha Türkiye’nin efendisi yaptığını” vurguladı.

Gazeteye nazaran, “ne seçmenlerin bir kısmının değişim ve açıklık dileği, ne Türkiye’nin altını oyan şiddetli enflasyon ne de özgürlüklere getirilen kısıtlamalar; güvenlik ve istikrar isteğine karşı gelemedi.”

La Libre, Erdoğan ve etrafının, Kılıçdaroğlu liderliğindeki muhalefeti, “Kürt yanlısı HDP başkanlarının verdiği takviye nedeniyle daima olarak “terörist” diye nitelendirdiğini” de vurguladı.