Neoliberal sistemin dayattığı şartlar çöktü: Gençlerden ‘sessiz istifa’

Son vakitlerde sıkça konuşulan kavramların başında “sessiz istifa” geliyor. “İşte en azını yapmak ve daha az sorumluluk almak” olarak söz edilen sessiz istifa Türkiye’de epeyce yaygın. Gençlere yönelik meslek çalışmalarıyla bilinen Youthall tarafından yapılan araştırmaya nazaran Türkiye’de gençlerin yüzde 24’ü sessiz istifa sürecinde, yüzde 46,7’sinin ise bu kavrama yatkın olduğu söz edildi. Ege Üniversitesi Memleketler arası Alakalar Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Aslıhan Aykaç sessiz istifa kavramının ortaya çıkma sebebinin neoliberal sistemin dayattığı çalışma şartları olduğunu söz etti.

Aykaç, “Sevdiğin işi yaparsan çalışmış sayılmazsın’, ‘Ancak çalışarak sınıf atlaman mümkün olabilir’ üzere anlayışlar var. Bu anlayışlar artık karşılık bulmamaya başladı. Öte yandan yoksulluk bireyin kendi cürmü olarak algılanıyor. Bu da “Birey yeteri kadar çalışmadığı ve fırsat eşitliğini yanlışsız kullanmadığı için fakir kalmıştır” anlayışına neden oluyor. Lakin neoliberal sistemin 40 yıllık denemelerinden sonra beşerler çalışmalarına rağmen fakir kaldılar” dedi. 

Çalışanların, en üst düzeyde verimlilik göstermelerine rağmen sınıf atlayamayacaklarının şuurunda olduğuna dikkat çeken Aykaç, “İnsanlar birikim yapamadıklarını ve çocuklarına uygun bir gelecek sunmanın mümkün olmadığını fark etti. Hatta daha ötesi, beşerler çalışarak kendilerine de bir gelecek kuramadıklarının şuurunda. Bu yüzden sessiz istifa üzere bir prosedürü tercih edebiliyorlar. Buradaki en değerli nokta neoliberalizmin vaatlerinin çökmüş olmasıdır” diye konuştu.

YETERSİZ GÖSTERME ALGISI

Banka İşçileri Dayanışma Ağı Sözcüsü Tuğhan Çağlayan, ise “Sessiz istifa, sistemin istek üretememesinden kaynaklı ortaya çıkan bir kavram. Bankaların 2022 birinci 8 aylık kâr oranları açıklandı. Toplamda 250 milyar liraya ulaşmış, bir evvelki yıla oranla tam 5 katına çıktı. Buna karşılık işçilerin fiyatlarının hisseleri düştü. ‘Sessiz istifa’ kavramı işe gelip giden, kendisine verilen vazifesi yapan bir çalışanı yetersiz göstermeye yönelik algı oluşturuyor. Bu da sekez saatlik mesai kavramının altını oyan bir hal alıyor” dedi.