Kredi kartında limitler aşınıyor: Birinci defa 100 milyar liranın üzerine çıktı

Tüketiciler kredi kartı harcamalarına sürat verdi. Merkez Bankası dataları dört haftalık ortalamada kartlı harcamaların 100 milyar lirayı aştığını gösterirken BDDK bilgileri ferdî kredi kartı harcama stok büyüklüğünün tüketici kredilerindeki hissesinin yüzde 30’a dayandığını ortaya koydu.

Ekonomim’den Şebnem Turhan’ın haberine nazaran, Türkiye’de son devirde tüketici kredilerinde yaşanan süratli artışın yanı sıra banka ve kredi kartı harcamaları da rekor kırdı. Merkez Bankası bilgilerine nazaran, banka ve kredi kartı harcamaları dört haftalık ortalamada 100 milyar 85 milyon 182 bin liraya yükseldi. Yıllık artış ise yüzde 150’yi aştı.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu bilgilerine nazaran de kişisel kredi kart borcu stoku 20 Ocak haftasında 460.6 milyar lira ile geçen yılın birebir haftasına nazaran yüzde 123,78 artış gösterdi. Uzmanlar Merkez Bankası’nın siyaset faizi indirimleriyle kredi kartlarına getirilen faiz sonunun tüketiciler için borçlanmayı cazip hale soktuğunu lisana getirerek rastgele bir faiz siyaseti değişiminde ise hanehalkı borçluluğunun ve bunun iç talebe tesirinin ağır olacağına dikkat çekti.

KREDİ KARTI HARCAMALARI ARTTI

Merkez Bankası’nın Ağustos 2022’de başladığı siyaset faizi indirimleri sonrasında bankaların kredi kartı süreçlerinde uygulayabilecekleri azami faiz oranları da düşüş geçti. Siyaset faizi indirimleri öncesi yüzde 1,80 olan kredi kartı süreçlerinde uygulanacak azami akdi faiz oranı, eylülde yüzde 1,73’e, ekimde yüzde 1,63’e, kasımda yüzde 1,5’ye ve aralıkta ise yüzde 1,36’ya geriledi. Kredi kartı süreçlerinde gecikme faiz oranı da ağustostaki yüzde 1,74 oranından eylülde yüzde 1,68’e, ekimde yüzde 1,60’a, kasımda yüzde 1,5’ye, aralıkta ise yüzde 1,39’a indi. Kredi kartı faizi şu an yüzde 1,36, gecikme faizi oranı da yüzde 1,39 düzeyinde. Buna karşılık muhtaçlık kredisi faizleri ise yüzde 30 düzeylerindeki yüksek seyrine devam ediyor.

Merkez Bankası bilgilerine nazaran, banka ve kredi kartı harcamaları son haftalarda süratli bir yükseliş eğilimine girdi. Yeni yılın tesiriyle de 30 Aralık 2022 haftasında 116.1 milyar lira ile rekor kıran haftalık kartlı harcamalar dört haftalık ortalamaya nazaran bakıldığında ise 20 Ocak haftası itibariyle 100.1 milyar liraya geldi. Geçen yılın birebir devrinde dört haftalık ortalamaya nazaran kartlı harcama ölçüsü yalnızca 39.6 milyar lira düzeyindeydi. Merkez Bankası kartlı harcama dataları hem kişisel hem de ticari kartlardaki harcamaları içeriyor.

Toplam krediler içinde kişisel kredi kartlarının hissesi da yükseldi. Geçen yıl 21 Ocak haftasında kişisel kredi kartı stokunun toplam kredi stoku içindeki hissesi yüzde 4,17 düzeyinde bulunuyordu. Bu yıl 20 Ocak haftasında ise bu hisse yüzde 5,97 ile yüzde 6’ya ulaştı. Yani toplam krediler içindeki hissesinde yüzde 43,2’lik artış oldu.

‘HANEHALKI ÇOK AŞIRI BORÇLU HALE GELEBİLİR’

Bankacılık uzmanları, tüketicilerin kredi kartı faizindeki üst limitin geldiği noktayı ve bu düzeylerden borçlanmayı optimal değerlendirdiklerini lisana getirerek taban fiyat artırımı sonrası yükselen kredi kartı limitleriyle birlikte bu taraftan harcama yapmanın epey avantajlı duruma geldiğini belirtti. Kredi kartını kullanmanın daha kolay olduğunu ve tüketicilerin artık kredi kartlarını kredili alışveriş halinde kullanmaya başladıklarını söyleyen bankacılık uzmanı, düşük faiz ve yüksek enflasyon beklentisinde taksitli alışveriş imkanının tüketicileri cezbettiğini lisana getirdi. Bankacılık uzmanı enflasyondan korunmak için tüketicilerin muhtaçlıklarını öne çektiğini kaydederek şu an hanehalkı borçluluk düzeyleri çok yüksek olmasa da bu süratle borçlanma devam ettiğinde hanehalkının çok borçlu hale geleceğine dikkat çekti. Uzmanlar, kredi kartı harcamalarının yanı sıra yüksek faiz oranına karşın tüketici kredilerinin de süratli arttığına işaret ederek bunun iç talebi ve buna paralel büyümeyi de artıracak bir faktör olduğunu vurguladı. Lakin uzman, faiz siyasetinde olağanlaşma olduğu ve faizlerin yükselmesi halinde hanehalkının bu yeni durumu yüksek borçlu olarak karşılayacağına dikkat çekerek yüksek borçlu tüketicinin faizden daha fazla etkileneceğini ve iç talebe tesirinin de büyük olacağını lisana getirdi. Uzman, kredi kartı harcamalarında artış bu süratle giderse çok önemli düzeylere ulaşabileceği ikazını da yaptı.