Koronavirüsten sonra çağın yeni salgını: Diyabet

Hitit Üniversitesi’nde düzenlenen panelde Sıhhat Bilimleri Fakültesi Halk Sıhhati Uzmanı Doç. Dr. Gülay Yılmazel, Türkiye’de son 10 yılda diyabetin görülme sıklığının yüzde 100 arttığına dikkat çekti. Memleketler arası Diyabet Federasyonu’nun datalarına nazaran Türkiye’de 9 milyon diyabet hastası bulunduğunu söyleyen Yılmazel, tertipli şeker ölçümünün yapılması gerektiğini söyledi. 

Diyabetin ömür biçimi değişiklikleri ile denetim altına alınabilen ve önlenebilen bir hastalık olmasına karşın Türkiye’de hem hastalığın idaresi hem de erken teşhis açısından önemli sıkıntıların var olduğunu söz eden Doç. Dr. Yılmazel, “45 yaş ve üzerindekiler ile risk faktörü taşıyan herkesin diyabet taramasından geçmesini önemsiyoruz. Bilhassa risk kümelerine yönelik sıhhat taramaları ve fırsatçı taramalar erken teşhis açısından değerlendirilebilecek durumlar.

Diyabetin teşhis ile ilgili kriterlerinin âlâ irdelenmesi gerekir. 8-10 saatlik açlık sonrasında kan şekeri seviyemizin 100 mg/dl olması olağan kan şekeri seviyesine sahip olduğumuzu gösterir. Kan şekerinin 100 ile 125 mg/dl ortasında olması bozulmuş açlık glikozuna sahip olduğumuzu gösterir. Kan şekerinin 126 mg/dl ve üzerinde olması ise diyabet teşhisini koydurur. Bizim için kıymetli olan küme açlık kan şekerinin 100 ile 125 mg/dl ortasında olduğu kümedir. Bu küme ileride prediyabet ve tip 2 diyabet tanısı alabilecek kümelerdir.

Kan şekerinin 100 ile 125 mg/dl ortasında olan kümeler için oral glikoz tolerans testini öneriyoruz. Yeniden 8-10 saatlik açlık sonrası kişi kliniğe gelerek 75 gram glikoz solüsyonu içerek bu testi verebilir. Testin sonucunda bulduğumuz paha 140 mg’ın altında ise olağan, 140 mg ila 199 mg ortasında ise bozulmuş glikoz toleransı, 200 mg ve üzerinde ise büsbütün diyabet teşhisini almış oluyor” dedi. 

“3 YILDA BİR KAN ŞEKERİ SEVİYESİ ÖLÇTÜRÜLMELİ”

Düzenli kan şekeri ölçümünün değerli olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Yılmazel, “Risk faktörlerini barındıran ve 45 yaş üzerindeki bireyler test sonuçları olağan olsa bile kesinlikle 3 yılda bir kan şekeri seviyesi ölçtürmeli. Sonuçların normalliğine çokta güvenmemek gerekiyor. Bilhassa risk faktörü varsa yılda bir sefer taramadan geçmek gerekiyor.

Kan şekeri seviyesini ölçtürürken bir yanda Hemoglabin A1c seviyesine baktırmamız gerekiyor. Zira bu kıymetin yüzde 6.5 ve üzerinde olması kesin teşhis koydurmasa da tanıyı güçlendiren bir öge. Bu nedenle Hemoglabin 1 c seviyesine de bakılmalı. Yalnız tek başına teşhis koyduramaz. Hemoglabin A1 c seviyemiz geçirdiğimiz enfeksiyondan, vitamin eksikliğinden bilhassa B vitamini eksikliğinden ve demir eksikliği anemisinden de etkilenir. Bu nedenle kesinlikle açlık kan şekerinin de kesinlikle ölçtürülmesinde fayda var” diye konuştu. 

“KORONAVİRÜS SALGINI DİYABET HASTALARININ ARTMASINA YOL AÇTI”

Korona virüs salgınının diyabet hastalarının artmasına neden olduğuna dikkat çeken Doç. Dr. Yılmazel, “Çünkü sıhhat hizmetleri daha çok elzem hadiselere ayrıldı. Hasebiyle öbür olaylar biraz ikinci planda kaldı. Kişiler sıhhat hizmetlerinden gereğince faydalanamadı yada denetimi geldiği halde bu denetimini aksattı. Buda olaylarda bir yığılmaya hatta bâtın diyabetin teşhis almamasına neden oldu. Herkesin aile tabiplerine giderek kan şekerlerini ölçtürmelerini ve riskli kümeler ortasında yer alıyorlarsa bir uzmandan dayanak almalarını tavsiye ediyoruz” halinde konuştu.