Kira artışları rekor kırdı: İstanbul’da emekçi göçü yaşanıyor

İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Bölgesel İstihdam Ofisi, kentteki 317 firmada minimum fiyattaki artışın istihdama tesirini araştırdı. Araştırmanın sonuçlarına ait açıklamaya nazaran, taban fiyattaki artışın nitelikli işgücü bulunmasında zorluklara neden olduğu ortaya çıktı.

Açıklamada; “Tüm kesimlerde çabucak her firma, aradığı vasıflara sahip nitelikli işgücü bulmakta zorlanıyor. Firmalar üretim, satış ve idari süreçlerinde meslekli, nitelikli, uzman ve deneyimli-kıdemli işçi bulmakta külfet çekiyor” denildi.

ASGARİ FİYAT BEKLENTİSİ

Araştırmaya nazaran kimi firmalarda mavi yakalılar ile beyaz yakalılar ortasında fiyat hiyerarşisi daralınca; beyaz yakalılarda motivasyon, randıman ve performans düşüklüğü ile işten ayrılmalar yaşandı. Öte yandan tüm bölümlerde firmalar üretim, satış ve idari süreçlerinde meslekli, nitelikli, uzman ve deneyimli-kıdemli işçi bulmakta dert çekti.

Araştırmada öne çıkan üçüncü başlığa nazaran de artan ömür maliyetleri, fahiş kiralar ve zelzele korkusu, işgücünün İstanbul’dan göçünü tetikledi. İstanbul’da eleman temini her geçen gün zorlaştı.

Araştırmada öne çıkan öbür unsurlar de şöyle sıralandı:

• Firmaların temmuz ayında belirlenecek minimum fiyat beklentisi 11 bin TL civarında.
• Asgari fiyat artışının konaklama-yiyecek, dokumacılık ve imalat üzere kimi dallarda ve bilhassa küçük ve orta uzunluk işletmelerde kayıtdışı çalışmayı artırdığı görüşü yaygın.
• Yüksek enflasyon ve neden olduğu gelir erozyonu; çalışanların motivasyonunu ve performansını, işletmelerin verimliliğini olumsuz etkilemekte.
• Firmalar, iş arayanların artan minimum fiyatı yetersiz gördüklerini ve daha yüksek fiyat talebinde bulunduklarını söz ediyorlar.
• Görüşülen firmaların yüzde 35’i, taban fiyat artış oranını, öbür çalışanlarının fiyat artışlarına yansıtamadı.
• Geçen yıla nazaran firmalar eser fiyatlarını artırmakta daha az kasvet yaşıyor. Yüksek enflasyonlu hayata firmalar alışıyor. Yüksek enflasyonda katılaşma eğilimi kelam konusu.
• Firmalar öbür vilayetlerle karşılaştırıldığında İstanbul’da eleman bulmakta daha fazla zorluk yaşıyor. Neden olarak hayat maliyetinin daha yüksek olması ve daha çok firma ve iş imkânı nedeniyle seçeneklerin daha fazla olması.
• Türkiye genelinde faaliyet gösteren büyük firmaların çalışanlarının, İstanbul dışındaki şubelere tayin- transfer istikametinde taleplerinde yoğunluk olduğu tabir ediliyor.
• İstanbul’a göç etmek isteyen ve iş başvurusu yapan adaylar firmalardan konaklama imkânı talep ediyor.
• Piyasanın bir öteki tahlili bilhassa imalat ve lojistik kesiminde firmaların, İstanbul’a komşu vilayetlere faaliyetlerini taşımaları.

‘SIĞINMACILAR KONUT PİYASASININ İSTİKRARINI BOZUYOR’

Bir emlak sitesinin bilgilerine nazaran İstanbul’da sığınmacıların ağır olarak yaşadığı ilçelerde beş yıllık kira değişimi karşılaştırıldı. Nisan 2019 ile Nisan 2023 kira fiyatları karşılaştırıldığında en yüksek artış yüzde 807 ile Kâğıthane’de yaşandı. Kâğıthane’yi yüzde 794 ile Arnavutköy, yüzde 779 ile Başakşehir ve yüzde 777 ile Gaziosmanpaşa takip ediyor. Sığınmacıların ağır yaşadığı ilçelerde ise Nisan 2019’da bin-3 bin TL bandında olan kiraların bugün 8 bin TL-19 bin TL bandında olduğu görüldü.

(Buğra Gökce)

Karşılaştırmalı bilgileri Twitter hesabından paylaşan İBB Genel Sekreter Yardımcısı Dr. Buğra Gökce, “Sığınmacıların ağır yaşadığı İstanbul’daki 15 ilçemizde 4 yılda konut kirası artış oranı ortalama yüzde 654. 15 ilçede kiralar 1640 lira düzeyinden ortalama 12 bin 111 lira düzeyine çıkmış durumda. Atılması gereken adımlar var” dedi. Gökce, “Sosyal konut üretiminin yanı sıra makroekonomik siyasetlerin akılcı hale getirilmesi ve yabancılara konut satışının piyasaya istikrar gelene kadar durdurulması lazım. Sığınmacıları da ülkelerine kavuşturmalıyız. Sığınmacı nüfusunun artması, konut piyasasının istikrarını de bozuyor” ifadelerini kullandı.