‘İnternet ve toplumsal medya ileri yaşlarda ruhsal meselelere sebep olabilir’

Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Bilim Kolu Öğretim Üyesi Uzm. Dr. Cantekin Can, çocukluk ile yetişkinlik ortasında yer alan, fizyolojik, ruhsal ve toplumsal açıdan bir geçiş devri olarak tanımlanan ergenliğin; kişiyi ömür uzunluğu etkileyecek davranışsal kalıpların şekillenmesi açısından da kıymetli bir devir olduğunu belirtti.

İnternet ve teknolojinin tanınan kültürde kıymetli bir yer edinmesiyle, gençlerde internet ve toplumsal medya bağımlılığının giderek arttığına işaret eden Can, “İnternete ve internetin bilgi edinme, oyun oynayabilme, toplumsal ortamlarda yer edinebilme vb. avantajlarına kolay ulaşabilme imkanı, internet başında geçirilen süreyi her geçen gün daha da arttırıyor. Gençler kendi rutin ömürlerinde gereğince sahip olamadıkları memnunluğu, başarıyı, yeterlilik hissini, toplumsal etkileşimi ve hazzı sanal ortamda çok daha kolay yakalayabiliyorlar” diye konuştu.

“HER YAŞTAKİ ÇOCUĞU OLUMSUZ ETKİLİYOR”

Kontrolsüz kullanımın ergenlik periyodu başta olmak üzere, her yaştaki çocukta olumsuz tesirleri olduğunun altını çizen Can, “Sosyal anksiyetesi olan, okulda yahut oyun ortamlarında arkadaşlarıyla bağlantı kurmaktan çekinen ve toplumsal ortamlara dahil olamayan çocuklar, sanal ortamı daha sağlam bulabiliyor. Futbolu gereğince âlâ oynayamadığı için arkadaşları tarafından oyuna alınmayan bir çocuk, internette oynadığı futbol oyunuyla kendini daha güzel, başarılı ve kâfi hissedebiliyor” dedi.

Dikkat eksikliği yahut öğrenme zahmeti olan çocukların ders çalışmakta zorlandığı için onlara daha eğlenceli gelen oyunlara yönelebildiğine dikkat çeken Can, şöyle devam etti:

“Kavga eden ebeveynlerini duymak istemeyen çocuklar huzursuzluk yahut gerginlikten kurtulma isteğiyle, ebeveynleri boşanması nedeniyle anne yahut babasından birini göremeyen çocuklar da hasret hissini bastırmak için uzun saatler oyun oynayabiliyor. Oyunda elde edilen muvaffakiyetler ile geçersiz bir takdir edilme ve beğenilme duygusu hisseden çocukların, sanal ortamlarda üçüncü bireylerin telkinine ve yönlendirmelerine daha yatkın hale geliyor ve suça yönelim riskleri artıyor.”

“ÇOCUKLAR İSTISMARA DAHA AÇIK HALE GELEBİLİYOR”

Sosyal medya araçlarında gençlerin gerçek kimliklerini gizleyerek olmak istedikleri kişi üzere davranış sergilediklerini ve bu sayede kendilerini daha rahat tabir edebildiklerini anlatan Can şunları kaydetti:

“Gençleri bekleyen en büyük tehlikeyi, karşıdaki şahısların de kimliklerini gizleyebilmeleri ve manipüle edebilmeleri oluşturuyor. Bilhassa toplumsal medyada ikna edilmeye, kandırılmaya son derece müsait bir ortam oluşturularak gençler istismar edilebiliyor. Manipülasyon ve istismara maruz kalan çocuklarda özgüven eksikliği, içe kapanma, toplumsal izolasyon, travma sonrası gerilim bozukluğu, depresyon ve korku bozukluğu üzere ruhsal sorunlar ortaya çıkabiliyor. Kendini daha kolay ve rahat tabir edebilme özgürlüğü, kimliğini gizleyebilme, kendini arkadaş kümesinde dilediğince farklı formlarda tanımlayabilme durumları, gençlerin vakitle dışarıdaki gerçek dünyadan kopmasına sebep oluyor. Sanal ortamdaki gerçek dışılığın daha çok artmaya başlaması; antisosyal kişilik üzere olağandışı kişilik gelişimine ve buna bağlı gelişen risklerin de artmasına yol açıyor.”

“SINIRLARI ÇİZMEK KIYMET TAŞIYOR”

Ebeveynlerin çocuklarına akıllı telefon, tablet ve bilgisayar kullanımlarında hudut çizmelerinin gerekliliğini söz eden Uzm. Dr. Cantekin Can, şöyle devam etti:

“Ebeveynlerin süreci uygun yönetmeleri, gerçek bir otorite kurmaları ve kesinlikle denetlemeleri değerli. Hangi kaideler sağlandığında bu imkanların verileceğini, kuralların neye dayanarak ve hangi münasebetlerle koyulduğunu, fazla internet kullanımının ne tıp olumsuz tesirlerinin olduğunu, internette, oyunda, toplumsal medyada ne kadar vakit geçirebileceklerini, ne çeşit içeriklere müsaade verileceğini, ödev ve ders çalışma üzere sorumluluklarını yerine getirdikten sonra kullanabileceklerini, çocuğun gerçeği görebileceği ve anlayabileceği halde anlatmaları net olarak konuşmaları gerekiyor.”