Gürer’den önerge: Yerli sığır ırkları yok olma tehlikesiyle karşı karşıya

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişçi tarafından yanıtlanması istemiyle verdiği yazılı soru önergesinde, Türkiye’de üretilen kırmızı etin ve sütün yaklaşık olarak yüzde 90’ı büyükbaş hayvanlardan elde edildiğine dikkat çekti.

2021 sonu itibariyle 17,9 milyon büyükbaş hayvan varlığının içinde yerli ırk 2 milyonun altına indiğine vurgu yapan CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, 2000 yılında toplam sığır varlığının yüzde 16,7’sini oluşturan saf kültür ırkının oranının 2021 yılında yüzde 49,4’e yükselirken, tıpkı periyotta kültür melezi olan sığırların oranı yüzde 44,1’den yüzde 42,8’e; yerli ırk olan sığırların oranı ise yüzde 39,2’den yüzde 7,8’e düştüğünü belirtti.

İTHAL SIĞIRLAR TÜRKİYE’NİN COĞRAFİK KURALLARINA AHENK SAĞLAYAMIYOR

Uzun yıllardır bu coğrafyada yaşayan ve bölgenin gerek iklim gerekse hastalıklarına karşı direnç geliştirmiş olan yerli sığır ırklarının yok olma tehlikesi ile karşı karşıya olduğuna vurgu yapan Ömer Fethi Gürer, ithal edilen kültür ırkı sığırların Türkiye’nin coğrafik kurallarına ve mevcut hastalıklara karşı dayanıklılık gösteremediğini, bu durumun randıman azalması, buzağı vefatları ve yüksek maliyetli yetiştiricilik üzere sıkıntılara neden olduğuna işaret etti.

YERLİ IRKIN RANDIMANI DÜŞÜK LAKİN BAKIM MALİYETİ DE DÜŞÜK

Yerli ırk sığırların ve bunların melezlerinin gerek süt gerekse et randımanlarının kültür ırkı sığırlarından daha düşük olmasına karşın, bakım maliyetlerinin düşüklüğü, meralardan yararlanma kapasitesi, hastalıklara ve iklim değişikliklerine dayanıklılığının kültür ırklarına nazaran epeyce yüksek olduğunu söyleyen Ömer Fethi Gürer, bu nedenle yerli ırkımızın geliştirilmesinin ülke hayvancılığı açısından kıymetli olduğunu kaydetti. Kuruluşun büyükbaş hayvancılık faaliyetleri; simental, siyah alaca, esmer, jersey, limousin ve kırmızı angus ırkları ile yapıldığını belirten Gürer, “Siyah alaca ve jersey süt randımanı ön planda olan, esmer ve simental ise süt ve et randımanı tarafıyla kombine verimli sayılan ırklar ortasında yer aldığını ve ekonomik bir yetiştiricilik için; üretimi gitgide azalan yerli sığır ırklarının genetik potansiyelin korunmasının yanında hastalıklara güçlü, meralardan yararlanma kapasitesi yüksek, verimli yeni sığır ırkların oluşturulması emeliyle çalışmalara başlanılması da Sayıştay raporunda da önerildiği görülmektedir“ dedi.

GÜRER’DEN TARIM VE ORMAN BAKANLIĞINA YAZILI SORU ÖNERGESİ

CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Tarım ve Orman Bakanlığınca yanıtlanması istemiyle hazırladığı yazılı önergesinde şu soruların yanıtlanmasını istedi:

• Ülkemizde bulunan toplam sığır varlığı içinde yerli ırk sığır varlığımızın bir yıl içinde yüzde 39,2’den yüzde 7,8 gerilediği görülmekte olup 2022 yılında toplam sığır varlığımız içinde yerli ırkın oranı kaçtır?
• TİGEM’e bağlı Karacabey İşletmesinde geçmiş yıllarda yerli boz ırk sığırlar ile kültür ırkı olan Brown-Swiss (Mantofon) melezlemesi yapılmak suretiyle Karacabey Mantofonu ırkı sığır elde edilmiştir. Bu sığır gerek kök aldığı boz ırkın genetik özellikleri sayesinde hastalıklara dirençli, gerekse Brown-Swiss ırkının genetik özellikleri sayesinde randımanı yüksek bir ırk olmasına ve yetiştirici beklentileri bakımından tatminkâr sonuçlar vermesine karşın üretiminden vazgeçildiği belirtilmektedir. Karacabey Mantofonu ırkının üretimine devam edilmemesinin nedenleri nelerdir?
• Ekonomik bir yetiştiricilik için; üretimi gitgide azalan yerli sığır ırklarının genetik potansiyelin korunmasının yanında hastalıklara sağlam, meralardan yararlanma kapasitesi yüksek, verimli yeni sığır ırkların oluşturulması hedefiyle çalışmalar yapılmakta mıdır?