Grip ve zatürre aşıları KOAH’a bağlı mevt riskini azaltıyor

Sağlık Bakanlığı Halk Sıhhati Genel Müdürlüğü’nden edinilen bilgiye nazaran, bu yılki teması “Sağlıklı Nefes, Sağlıklı Yaşam” olarak belirlenen 16 Kasım Dünya KOAH Günü münasebetiyle yapılacak etkinliklerde ömür uzunluğu akciğer sıhhatinin kıymeti vurgulanacak.

Önlenebilir ve tedavi edilebilir akciğer hastalığı olan KOAH, dünyada yetişkin nüfusun onda birini etkiliyor. Dünya genelinde en yaygın üç mevt nedeninden biri olarak gösterilen hastalığa bağlı vefat sayısı 3,22 milyon olarak kayıtlarda yer alıyor.

KOAH’ın seyrini kötüleştiren, hatta vefata neden olan alevlenmelerden ve zatürreden korunmak için aşıların yaptırılması ve ilaç tedavilerinin düzgün uygulanması gerekiyor.

KOAH tanısı konan ve hastalığı geçiren bireylerin sağlıklı bireylere nazaran daha fazla zatürre riski bulunuyor. Zatürre gelişme durumundaysa KOAH hastalarının vefat riski sağlıklı bireylere kıyasla yükseliyor. Bu nedenle KOAH hastalarının ve risk taşıyanların zatürre aşılarını olması kıymet taşıyor.

Zatürreye yol açan grip virüsü de her yıl hal değiştirdiği için aşısının grip mevsiminden evvel yaptırılması gerekiyor.

Ayrıca KOAH riski taşıyanların Kovid-19 aşı dozlarını tamamlamaları öneriliyor.

Risk kümesinde yer alan 65 yaş ve üstü sağlıklı bireyler, kronik hastalığı olan diyabet ve böbrek hastaları ve KOAH hastalarına, e-Nabız üzerinden aşı tanımlaması yapılıyor. Bu bireylerin reçeteleri aile doktorlarınca yazılıyor ve aşının eczaneden temini sonrasında uygulama, Aile Sıhhati Merkezlerinde yaptırılabiliyor.

İÇ VE DIŞ ORTAMDA HAVA KİRLİLİĞİNE MARUZ KALMAK EN DEĞERLİ RİSK FAKTÖRÜ

Tütün kullanımı yanı sıra iç ve dış ortamda odun, kömür, petrol, gaz üzere fosil yakıt ile bitki sapları, tezek üzere biyokütle dumanına ve hava kirliliğine maruz kalınması, KOAH gelişiminde kıymetli risk faktörleri olarak dikkat çekiyor.

Yetersiz beslenme, enfeksiyonlar yahut iç ve dış ortam kirleticilerine pasif maruz kalmaya bağlı olarak doğumdan evvel ve sonra akciğer gelişiminin geri kalması da KOAH’a yol açabiliyor.

Artan kentleşme, makûs hava kalitesi ve artan tütün kullanım oranları, düşük ve orta gelirli ülkelerde bu faktörlere maruz kalma riskini artırıyor. Bu faktörlere maruziyetin azaltılması, KOAH’ın gelecekteki yükünü azaltmak için en değerli korunma sistemi olarak gösteriliyor.

TANI, NEFES ÖLÇÜM TESTİ İLE KONULABİLİYOR

Öksürük, balgam, nefes darlığı ve birtakım olgularda yorgunluk ile kendini gösteren KOAH’ın tanısı, sıhhat kurumlarında kolay ve ağrısız “nefes ölçüm testi” ile basitçe konulabiliyor. Teşhis, teneffüs işlev testleri kullanılarak hava akımında azalmaya yol açan tıkanıklığın belirlenmesiyle doğrulanıyor.

KOAH tanısı konulan bireylerin tütün ve tütün eserlerinin kullanımını bırakmaları, ziyanlı toz ve gaz içeren ortamlardan, hava kirliliğinden uzak durmaları, sağlıklı beslenmeleri ve günlük idman yapmaları gerekiyor.

KOAH tedavisinde nefes açıcı özellikteki teneffüs yolu ile uygulanan ilaçlarla hava yollarındaki daralmanın azaltılıp hastanın olabildiğince rahatlatılması amaçlanıyor.

Solunum yetmezliği olan KOAH’lı hastalarda, konutta oksijen yahut teneffüs aygıtı tedavisi uygulanıyor.

Son yıllarda KOAH hastalarının çok küçük bir alt kümesinde, bu alanda uzmanlaşmış tabiplerce yapılan “bronkoskopik” tedavilerle hastalığın tesirlerini süreksiz mühlet giderebilen uygulamalar da yapılıyor.