Genetik yatkınlık, prostat kanseri riskini 5 kat kadar artırıyor

Dünyada ve ülkemizde erkeklerin en sık karşılaştığı kanser cinslerinden biri olan prostat kanseri, çevresel tesirler kadar genetik nedenlerle de ortaya çıkabiliyor.

Üroloji Uzmanı Prof. Dr. Ali Ulvi Başkan, babasında prostat kanseri olan bir şahısta birebir hastalığa yakalanma riskinin 2,2 kat, kardeşinde olanlarda 3,4 kat ve birinci derece akrabalarından 2 bireyde bulunanlarda ise bu riskin 5,1 kat arttığını söyledi.

DOYMAMIŞ YAĞ TÜKETİMİNE DİKKAT!

“Prostat kanserinin erkekler ortasında en sık görülen kanser olduğunu söyleyen Prof. Dr. Ali Ulvi Başkan, “Önemli risk faktörlerinden biri yağ tüketimidir. Doymamış yağların fazla tüketimi ve obezite hem prostat kanserine yakalanma hem de berbat huylu kanser gelişimi riskini artırıyor” tabirini kullanıyor.

Önder ayrıyeten sigara, kırmızı et ve hayvansal yağ tüketimi Prostat kanseri riskini artırırken lycopene (domates, başka kırmızı zerzevat ve meyveler), selenyum (tahıl, balık, et-kümes hayvan eti, yumurta, süt ürünleri), omega-3 yağ asitleri (balık), D ve E vitamininin prostat kanseri riskini azaltıcı tesiri olduğunu söylüyor.

İDRAR YAPARKEN YAŞANILAN KASVETLER PROSTAT KANSERİNE İŞARET EDİYOR

Dr. Ali Ulvi Lider, prostat kanserinin idrar yolunda meydana getirdiği tıkanıklığın derecesine nazaran hastada idrar yapma zorluğu, idrar yaparken yanma, sık idrara gitme, gece idrara kalkma, idrar kaçırma, çatallanma, idrar tutma zorluğu üzere yakınmalara neden olduğunu lisana getirdi. Başkan, ileri evre ya da metastatik prostat kanseri varlığında, hastalığın tutulduğu bölgeye nazaran bilhassa bel kemiklerinde de ağrının görülebildiğini söyledi.

KESİN TEŞHİS PROSTAT BİYOPSİSİYLE KONULABİLİR

Prostat kanserinin kesin teşhisinin, prostat biyopsisinden elde edilen dokunun patolojik incelemesi ile konduğunu anlatan Başkan, “Biyopsi kararı için en değerli belirleyiciler prostatın parmakla makattan yapılan muayenesi (DRE-Digital Rectal Examination) ve kanda bakılan PSA (Prostate Specific Antigen) testidir” halinde konuştu.

AİLESİNDE KANSER HİKAYESİ OLAN ŞAHISLAR 40 YAŞTAN İTİBAREN PSA TESTİ YAPTIRMALI

Prostat kanserinin erkekler ortasında en sık görülen kanser çeşidi olması ve yaş arttıkça görülme riskinin artması nedeniyle belli yaştan sonra erkeklerin periyodik denetimler yaptırması son derece değerli. Dr. Lider , “Ailesinde Prostat kanseri hikayesi olan bireylerin 40, olmayanların ise 50 yaşından itibaren PSA testi ve DRE ile denetimleri önerilmektedir. Bu kolay ve ucuz kanser tarama biçimidir. Hasta, hiçbir yakınması olmasa bile prostatında kanser barındırabilir” biçiminde konuştu.

Prof. Dr. Ali Ulvi Başkan, “Günümüzde prostat biyopsisinde standart uygulama, makattan ultrason (TRUS – transrectalultrasound) yardımı ile biyopsi yapılmasıdır. Bu uygulamada ultrason ile prostat görüntülenir ve biyopsi süreci özel iğne ve tabanca yardımı ile sistematik olarak gerçekleştirilir. Genel olarak toplam 8-12 adet biyopsi alınır ve patolojik inceleme için laboratuvara gönderilir. Biyopsi süreci anestezisiz ya da tercihan lokal anestezi altında yapılır. Biyopsi sonucu Prostat kanseri tanısı konursa tedavi kararı verebilmek için hastalığın evresi belirlenir. Evreleme için bilgisayarlı tomografi yahut MRI, tüm beden kemik sintigrafisi ya da PET üzere çeşitli görüntüleme metotlarından yararlanılır” dedi.

Ali Ulvi Lider “Tüm kanser hastalıklarında olduğu üzere prostat kanserinin tedavisi de hastalığın evresine nazaran yapılır. Prostat kanseri evresini kabaca 3 ana kümeye ayırabiliriz. Organa hudutlu hastalık, lokal ileri evre ve ileri evre. Prostat kanseri tedavi kararı hastalığın evresi, biyopsi dataları, hastanın sıhhat durumu, hasta yaşı üzere faktörlere bağlıdır” diye konuştu.

TEDAVİ SEÇENEKLERİ

Hastalığın evrelerine nazaran uygulanabilen standart tedavi seçenekleri ile ilgili de ayrıntısı bilgiler aktaran Lider “Kanserin organla hudutlu olduğu durumlarda rastgele bir tedavi uygulanmaksızın hasta izlenir. Genel olarak düşük ilerleme potansiyeline sahip, daha ileri yaştaki hastalarda ise faal izlem uygulanır. Düşük ilerleme potansiyeli, düşük PSA kıymeti olan ve biyopsisinde 1 ya da en fazla 2 kesimde kanser saptanan hastalarda belli bir müddet sonra tekrar biyopsi yapılır.

Daha ileri olaylarda ise Işın Tedavisi uygulanır. Bu tedavide prostatın dışarıdan ya da içine radyoaktif çekirdekler yerleştirerek tümörün etkisiz hale getirilmesi amaçlanır. Seçeneklerden biri de cerrahi müdahaledir. Prostat kanseri ameliyatı, prostatın tümünün meni kesesi ve meni kanalı son kısmı ile birlikte çıkarılmasıdır. BPH nedeniyle yapılan ameliyattan çok farklı bir uygulamadır. Açık ya da kapalı yapılabilir. Kapalı ameliyat laparoskopik prosedürdür ve standart yahut robot yardımlı laparoskopik prostatektomi olmak üzere iki seçeneği vardır. Radyoterapi, açık ameliyat, standart laparoskopik ve robot yardımlı laparoskopik prostatektomi tedavilerinin onkolojik sonuçları vardır” dedi.

Lokal ileri hastalıkta tedavi seçeneklerinin cerrahi ve radyoterapi olduğunu belirten Prof. Dr. Ali Ulvi Lider “Radyoterapi ve cerrahi uygulamaları organa hudutlu hastalıktaki üzeredir fakat hastalığın yineleme riski yüksek olduğu için çoklukla bu evrede kombine tedaviler uygulamak gerekebilir. Radyoterapi ile birlikte ya da öncesi hormonal tedavi, cerrahi öncesi ve/veya sonrası hormonal tedavi ya da cerrahi sonrası radyoterapi tedavi seçenekleri olabilir” diye konuştu. Prof. Dr. Başkan “İleri evre hastalıkta standart tedavi seçeneği hormonal tedavidir. Hormonal tedavi erkeklik hormonu testosteronun tesirini engelleyen, bu nedenle prostatın olağan ve kanser hücrelerinin gelişimini engelleyerek tesir eden, iğne ya da hap halinde uygulanan ilaçlardır. Sistemik kemoterapi üzere önemli yan tesirleri yoktur” dedi.