Ergenlik çağındaki çocukların yüzde 3’ü skolyoz hastası

Ergenlik çağındaki çocukların yüzde 3’ünde skolyoz bulunduğunu tabir eden Ortopedi ve Travmatoloji/Omurga Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Hayati Aygün, birden fazla skolyoz olayının hafif olarak gözlendiğini lakin birtakım omurga deformitelerin çocuklar büyüdükçe daha şiddetli olmaya devam ettiğini söyledi.

Prof. Dr. Aygün, “Şiddetli bir omurga eğrisi, göğüs içindeki boşluk ölçüsünü azaltarak akciğerlerin düzgün çalışmasını zorlaştırabilir. Yanlışsız tedavi çok kıymetlidir. İhmal edilmiş ya da geç kalınmış hastalarda tedavi hem çok güç hem de istenilen seviyede muvaffakiyet elde edilemeyebilir. Skolyozun tedavisi çocukluk ve erişkin yaş ya da periyotlara nazaran farklıdır” biçiminde konuştu. 

SKOLYOZUN TÜRLERİ

Çocuklukta üç ana tıpta skolyoz hastalığı olduğunu söz eden Aygün şunları söyledi: 

“Birinci küme, doğuştan olan konjenital dediğimiz cinstir. Bu çeşit skolyoz süratli ilerleyip ve çok önemli deformitelere yol açmaktadır. Bu kümenin tedavisi erken başlamak durumundadır. İkinci kümede ise nöromusküler hastalığı olan yani doğuştan felçli hastalarda görülen skolyoz cinsidir. Yeniden bu kümede cerrahi, erken periyotta gerekebilir. Üçüncü küme ise en çok görülen kümedir. İdiyopatik adolesan skolyoz olarakta isimlendirilen bu kümede tedavi ekseriyetle konservatif yapılır. Çocuk kemik büyüme yaşı uygun olduğunda şayet hala 40 ve üzeri dereceden fazla skolyozu varsa cerrahi düşünülebilir.” 

SKOLYOZUN TEDAVİSİ

Skolyoz tedavisinin uzun, sabırlı ve şuurlu yürütülmesi gereken bir süreci olduğunu lisana getiren Prof. Dr. Aygün, “Tedavide muvaffakiyet oranı hayli yüksektir. Bunun için ise yanlışsız doktor ve gerçek hastane seçilmesi en kritik kademedir. Biz hastanemizde ileri tetkiklerle teşhis koyup cerrahi dışı grubu hem de cerrahi tedavi takımı ile skolyoz hastalarının tedavisini takip etmekteyiz.

Hastanemizde çoklukla konjenital ve ihmal edilmiş hadiseler tedavi edilmektedir. Skolyoz açısı 40 derecenin altında olan hastalar için çoklukla konservatif denilen cerrahi dışı tedavi tercih edilmektedir. Fizik tedavi, antrenman yahut korse üzere tedaviyi destekleyici seçenekler vardır. Konservatif prosedürlerle deformitenin ilerlemesini engellemek hedeflenmektedir. Korse ile tedavi skolyozlu hastalardaki eğriliğin gelişimini 3-4 aylık aralıklarla izlemekte yarar vardır. 20 derecenin altında eğriliği olan hastaların yüzde 50-60’ı resen düzgünleşir.

İmmatür bir omurgada eğri 20 derecenin altında ise ama progresyon 10 dereceden fazlaysa takip sürecine orta verilip korse kullanım sürecine geçilir. Gelişim çağındaki çocukların 20-30 derecelik eğrilerin 1/3’ü konservatif tedaviye karşılık verir ve ilerlemez. Bu sebeple bu aralıktaki progresyon seviyeleri tespit edilene kadar takip devam edilmelidir. Tedavisiz kalmış skolyoz önemli sakatlığa, kozmetik problemlere, münasebetiyle da psiko-sosyal problemlere ve bazen de kardiyopulmoner sıkıntılara sebep olmaktadır.

Cerrahi tedavi gerektiren olaylarda skolyoz açısı 45 derecenin üzerindedir. 40 derecenin üzerindeki eğrilikler korseye yahut başka konservatif tedavilere karşılık vermez ve iskelet matüritesi geliştikten sonra da ilerlemeye devam eder” dedi. 

(Prof. Dr. Hayati Aygün)

Skolyoz cerrahisinde birçok sistem olduğunu ve bunların hastalığın çeşidine, yaşına ve hastalığın bölgesine nazaran değişiklik gösterebildiğini vurgulayan Prof. Dr. Aygün, skolyozun cerrahi tedavisiyle ilgili de şunları söyledi: 

“Cerrahi erken başlangıçlı konjenital skolyozlarda ilgili segmenti ilgilendiren patolojiye yönelik uygulanır. Örneğin hemivertebranın çıkarılması ya da eğriliğe sebep olan olağandışı yapıların çıkarılması üzere. Konjenital kimi skolyozlarda ise deformiteyi denetim etmek için büyüme dostu cerrahi yollar uygulanır. Burada hastalara periyodik olarak 6 ya da 8 ayda bir küçük ameliyatlar gerekebilir. Büyüme çağının süratli devrinde idiyopatik skolyoz hastalarının uygun olanlarında ise halk ortasında ‘ipli sistem’ olarak isimlendirilen endoskopi yardımıyla ya da minimal invaziv usulle de body tethering ameliyatları yapılabilir.

Kızlarda ve erkeklerde de olgunlaşma evresine geçen çocuklar için ise kalıcı bölgesel ameliyatlar uygulanabilir. Ameliyatlarda yerine nazaran navigasyon aygıtı kıymetli avantajlar sağlayabilir. Ameliyatta omurgaya yerleştirilecek vidaların inançla yerleştirilmesinde ve osteotomilerin planlanmasında yardımcı rol oynamaktadır. Bütün ameliyatlarda nöromonitörizasyon aygıtı kullanılır. Bu aygıt, omurilik aktivitelerini daima kayıt altında meblağ ve cerrahi nedeniyle omurilik üzerinde oluşabilecek tesirleri monitörize ederek anında cerraha ikaz vermesi açısından hayli kıymetlidir.

Skolyoz ameliyatları hayli riskli ve komplikasyona epeyce yatkın ameliyatlardır. Skolyoz cerrahisi bir grup işidir. Özel eğitimli cerrah ile birlikte skolyoz ve omurga alanında deneyimli hemşire; nöromonitör aygıtından sorumlu deneyimli teknisyen; omurga ve skolyoz cerrahisinde deneyimli anestezi takımı ve yanında ameliyat sonrası bakımı üstlenebilecek yetkili imkanlara ve takıma sahip ağır bakım ve klinik gereklidir. Skolyoz cerrahisinde motamot korse tedavisi ve fizik tedavide olduğu üzere aile, hastane ve tabip bağlantısının kâfi seviyede ve sıklıkta olması hayli kıymetlidir.”