Erdoğan’ın seçim vaatleri nelerdi?

Getty Images Cumhurbaşkanı Erdoğan, seçimin akabinde Ankara’da destekçilerine seslenirken

Erdoğan ve önderi olduğu Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) seçimler öncesi 481 sayfalık bir beyanname yayımlayarak yeni periyot için maksatlarını ve vaatlerini sıralamıştı.

Bu vaatlerden öne çıkanları, mevzu başlıklarına nazaran aktarıyoruz:

EKONOMİ

Cumhurbaşkanı Erdoğan, iktisattaki cari açık problemini ortadan kaldırmayı vadediyor.

Öte yandan Erdoğan’ın bu vaadi yeni değil: 2018’de Türk Lirası”nın paha kaybının hızlanmasından sonra ilan edilen Türkiye İktisat Modeli’nde de cari açığın azaltılması vardı. Lakin bu tarihten sonra cari açık arttı, bu yıl ise rekor kırdı.

BBC

Yüzde 40’larda olan enflasyonun ise tek haneye indirilmesi hedefleniyor.

BBC

Yeni devirde minimum fiyattaki artışın enflasyonun üzerinde olması, çalışanların refah hissesi alması ve bu yıl da Temmuz ayında bir taban fiyat artışı yapılması vaatler ortasında.

Erdoğan’ın bir öbür vaadi ise 2028’e kadar yıllık ortalama yüzde 5,5 büyümeyle 2028 sonunda gayrisafi yurtiçi hasılayı (GSYH) 1,5 trilyon dolara, kişi başı GSYH’yi de 16 bin dolara ulaştırmak.

2022 sonunda kişi başı GSYH 10 bin 655 dolardı. Bunun gerçekleşmesi için beş yılda yüzde 50’nin üzerinde bir artış gerekiyor.

Erdoğan işsizlik oranını da yüzde 7’nin altına indireceğini, toplam istihdamı 36 milyona çıkaracağını söyledi.

Mart 2023 prestijiyle istihdam 31,4 milyon, işsizlik ise yüzde 10 düzeyinde.

Kadınların işgücüne iştirak oranı olan yüzde 35,7 ve istihdam oranı olan yüzde 30,7’nin de beşer puan artırılması hedefleniyor.

Ekonominin bir başka kıymetli göstergesi olan ihracatın 254 milyar dolardan en az 400 milyar dolara çıkarılması hedefleniyor.

2022’de 51 milyon olan turist sayısının 2028’de 90 milyona çıkarılması da vaatler ortasında.

Erdoğan’ın bir başka iktisat vaadi ise Avrupa Birliği ile siyasi uyuşmazlıklar nedeniyle rafa kaldırılmış olan Gümrük Birliği güncellemesinin gerçekleşmesi.

Memur, personel ve emekli maaşlarına hem bu yıl hem de önümüzdeki yıl enflasyonun üzerinde en az büyüme oranında refah hissesi artışı vaadi de bulunuyor.

Deprem bölgesi başta olmak üzere 10 bin yeni akıllı ve yeşil imalathanenin yapılması da vaatler ortasında.

ADALET

Erdoğan’ın seçim beyannamesinde “geniş iştirakli, çoğulcu, özgürlükçü” yeni bir anayasa da yer alıyor.

Anayasa’nın yanı sıra Siyasi Partiler Kanunu, Seçim Kanunu ve Meclis İçtüzüğü’nde de “Yasama Reformu” vaadi bulunuyor.

Parti kapatmaları zorlaştıracağını söyleyen Erdoğan, hem dava açılmasını hem de dava sonucu kapatma kararı alınsa bile bulun uygulanmasını TBMM müsaadesine bağlayacağını belirtiyor.

Erdoğan kişi özgürlüklerini önceleyeceğini, tutuklama ve gözaltı üzere uygulamaları Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) içtihatlarına uygun hale getireceğini söylüyor.

Öte yandan son yıllarda AİHM’in verdiği Selahattin Demirtaş ve Osman Kavala üzere davalardaki kararlar Türkiye’de uygulanmamıştı.

DIŞ POLİTİKA

Getty Images Erdoğan, Mısır başkanı Sisi’yle el sıkışırken

Erdoğan dış siyasette Suriye ile olağanlaşma sürecine devam edeceğini söylüyor.

Avrupa Birliği’ne tam üye olmak için adımlar atacağını da ekliyor. Lakin Türkiye’nin Avrupa Birliği (AB) ile üyelik süreci dondurulmuş durumda. Bunun gerçekleşmesi için AB’nin bu dondurulmuş başlıkları yine canlandırma kararı alması gerekiyor.

GÖÇ

Erdoğan, Türkiye’deki sığınmacıların “gönüllü, inançlı ve onurlu geri dönüşünü” artırma kelamı verdi.

Bunun yanı sıra sistemsiz göçün sıfıra indirilmesi de maksatlar ortasında. Erdoğan bunun için “göçü kaynağında engelleme” siyaseti izleneceğini söylüyor.

AİLE, BAYAN HAKLARI, LGBT+

Erdoğan’ın seçim beyannamesinde “kadın ve erkeğin evlilik bağıyla kurulan aileyi korumak” için bir anayasa değişikliği yapacaklarını söylüyor.

Cumhur İttifakı’nın Meclis’teki anayasa değişikliği yapacak bir çoğunluğu olmadığı için, bu gayede başka partilerin de takviyesini alması gerekiyor.

Seçim beyannamesindeki “Başta çocuklar olmak üzere ailelerimizi tehdit eden her türlü ziyanlı eğilimlerden koruyacak önlemleri alacağız” tabirleri ise, Erdoğan’ın bilhassa seçim devrinde mitinglerinde sıklıkla tekrarladığı LGBT+ aykırısı telaffuzun bir yansıması.

Erdoğan seçimin akabinde yaptığı birinci konuşmada da, seçim öncesi konuşmalarında yaptığı üzere muhalefetin “LGBT’ci” olduğunu söyledi.

AKP’nin Cumhur İttifakı’na davet ettiği Yine Refah Partisi’nin talepleri ortasında da Ailenin Korunması ve Bayana Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun’un “aile bütünlüğünü bozucu kararlarının ayıklanması”, “sapkınlıkların önlenmesi”, “toplumsal cinsiyet eşitliğine ait düzenlemelerden vazgeçilmesi” ve “zinanın hata sayılması” üzere talepler yer alıyordu.

Erdoğan’ın bir öbür vaadi de hanelerin makul bir gelir seviyesini garanti altına alan Gelir Tamamlayıcı Aile Takviye Sistemi’ni hayata geçirerek Aile Bazlı Vatandaşlık Maaşı uygulamasını başlatmak.

Getty Images Eylül ayında İstanbul’da LGBT+ tersi bir şov düzenlenmişti

GENÇLER

Erdoğan’ın gençlere yönelik vaatlerinin başında yükseköğrenimdeki gençlere bir keze mahsus olmak üzere cep telefonu ve bilgisayar ediniminde vergi muafiyeti sağlamak ve aylık 10 GB fiyatsız internet vermek var.

Genç işsizliğini azaltma vaadi veren Erdoğan, üniversiteli gençlere verilecek Gençlik Kartı’yla tiyatro ve sinemalara fiyatsız yahut indirimli giriş sağlayacağını söylüyor.

Bir öbür vaat de 30 bin genç yeteneği stratejik kıymeti haiz olan spesifik 20 alanda global arenada uzunluk gösterebilecek nitelikle uzman olarak yetiştirmek.

EĞİTİM

Erdoğan derslik ve öğretmen başına düşen ortalama öğrenci sayısını OECD ortalamasına getirmeyi, PISA ve TIMSS üzere milletlerarası testlerde Türkiye’nin performansı yükseltmeyi vadediyor.

Yıllık doktora mezununu 25 bine çıkarmayı, dünyada birinci 500 üniversite ortasına Türkiye’den 10 üniversitesinin girmesini hedefleyen Erdoğan, 3-5 yaş kümesinin okul öncesi eğitime iştirakini yüzde 90’a çıkaracaklarını, devlet okullarında fiyatsız öğlen yemeği dayanağını yaygınlaştıracaklarını ekliyor.

AFETLERLE MÜCADELE

Türkiye, yaşanması mümkün tüm afetlere karşı hazırlıklı hale getirmeyi hedefleyen Erdoğan, İçişleri Bakanlığı’na bağlı Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığı’nın (AFAD) yetki ve sorumluluğunun da artırılacağını söylüyor.

6 Şubat’taki Kahramanmaraş merkezli zelzelelerin akabinde tahrip olan yerler süratle inşa edilmesi, çoğunluğu bir yıl içinde olmak üzere 650 bin konut yapılması da vaatler ortasında.