Dünya’nın 7’inci kitlesel yok oluşu yaşıyor olabilir

Günümüzde kitlesel bir yok oluşun ortasında olan Dünya, her yıl binlerce canlı tipi kaybediyor. Bilim insanları ise yeni araştırmalarında, çevresel değişimlerin tarihte bunun üzere birinci olaya sebep olduğunu ve kelam konusu olayın zannedilenden milyonlarca yıl evvel gerçekleştiğini ileri sürüyor.

Çoğu dinozorun 66 milyon evvel, Kretase devrinin sonunda ortadan kaybolduğu biliniyor. Bunun öncesinde ise Dünya’daki canlıların büyük çoğunluğu, yaklaşık 252 milyon yıl evvel Permiyan ve Triyasik devirleri ortasında yok olmuştu.

YÜZDE 80’İ ÇEVRESEL DEĞİŞİMLERDEN ÖTÜRÜ KAYBOLDU

Populer Science Türkçe’nin haberine göre Riverside – California Üniversitesi (UCR) ve Virginia Politeknik Enstitüsünde çalışan araştırmacıların uğraşları sayesinde, 550 milyon yıl evvel Ediyakaran devirde de emsal bir yok oluşun yaşandığı artık biliniyor. Yeni keşif, Proceedings of the National Academy of Sciences bülteninde yayımlanan bir makaleyle belgelendi.

Olayın gerçek bir “kitlesel yok oluşu” temsil edip etmediği aşikâr değilse de, kaybolan canlıların yüzdelik ölçüsü içinde bulunduğumuz olayın da dahil olduğu öteki olaylarla benzerlik gösteriyor.

Araştırmacılar, gezegendeki birinci kompleks, çok hücreli ömür biçimleri olan Ediyakaran canlılarının yaklaşık yüzde 80’inin kaybolmasından çevresel değişimlerin sorumlu olduğunu düşünüyor.

UCR’de çalışan ve makalenin eş müellifi olan taşılbilimci Çenyi Tu, “Jeolojik kayıtlar, dünya okyanuslarının o vakitler çok fazla oksijet kaybettiğini gösteriyor” diyor. “Hayatta kalan az ölçüdeki tıbbın ise düşük oksijen ortamlarına ahenk sağlayan bedenleri varmış.”

Bu en eski yok oluş olayının belgelenmesi, sonraki olayların bilakis daha güç. Sebebi ise kaybolan canlıların yumuşak gövdeli olması ve fosil kalıntılarında güzel koruma olmamaları.

UCR’de çalışan taşılbilimci ve makale eş müellifi Rachel Surprenant, “Böyle bir olaydan şüpheleniyorduk lakin kanıtlamak için kanıtlardan oluşan devasa bir veritabanını bir ortaya getirmemiz gerekiyordu” diyor. Araştırma grubu, neredeyse bilinen her Ediyakaran hayvanının içinde yaşadığı çevreyi, beden boyututu, beslenme halini, hareket kabiliyetini ve davranışlarını belgelemiş.

Araştırmacılar bu projeyle birlikte, Ediyakaran periyodun sonunda hayvan hayatında meydana gelen bu büyük kaybın yok oluştan öbür bir sebepten kaynaklandığı tezini çürütmeyi amaçlamış. Kimileri daha evvel olayın yanlışsız dataların toplanmasıyla yahut yırtıcıların gelişi üzere hayvan davranışındaki bir değişimle açıklanabileceğini düşünmüş.

“Hayvanların vakte nazaran mekansal dağılımını görebiliyoruz, münasebetiyle salt diğer bir yere gitmediklerini yahut avlanmadıklarını biliyoruz; yok olmuşlar” diyor Çenyi. “Bol ölçüdeki canlıda gerçek bir azalma olduğunu gösterdik.”