DP Genel Lideri Gültekin Uysal geçiş periyodunda oy oranlarının dikkate alınacağını söyledi: ‘Güç istikrarı kurulacak’

• Kılıçdaroğlu’nun kazanacak aday olduğunu düşünüyorum. Adaylık için ana muhalefet başkanı olması hüviyetiyle bundan daha natürel, doğal ne olabilir ki. Geçmişte olduğu üzere ikinci Ekmeleddin olayının yaşanmasını kimse beklemesin.
• Recep Tayyip Erdoğan tüm varlığını bu birlikteliği dağıtmak üzere kurmuş zira kelamı bitmiş. Biz; bu iktidara, usulsüzlüklere, yolsuzluklara, hukuksuzluklara karşı kâfi diyoruz. Sayın Erdoğan da AKP’ye kâfi diyor galiba.
• Geçiş sürecinde oy bağlamında bir güç istikrarı oluşturulacak. İşin tabiatı bunu gerektirir. Ben siyasette şunu gördüm; söyleyecek kelamı olmak eşitliğin temelidir. Fakat onun da ötesinde temsiliyetin gücünün her vakit karşılığı olmalıdır ki sağlıklı bir süreç yürüyebilsin.

Demokrat Parti (DP) Genel Lideri Gültekin Uysal, Cumhuriyet’in sorularını yanıtladı.

– Sayın Davutoğlu’nun önderlerin imza hakkı bulunmasına ait kelamlarını nasıl karşılıyorsunuz?

Tartışmanın bu türlü bir yerde olmasını olumlu bulmam. Güya partiler bir ortaya gelmişler de makam mevki paylaşıyorlarmış üzere. Siyasette elbette sorumluluklar alırsınız. Siyasi iklimin çerçevesinde de bakınca cumhurbaşkanlığı rekabeti çok yüksek oktanlı. Ortak akıl derken, karşıda on parmağında on kara sürmek için fırsat kollayan bir ekip hatırlatmalar yaparak, güya adayın elini kolunu bağlayacak bir sistem kurulacak üzere bir propagandaya imkan verecek telaffuzları gerçek bulmam. Cumhurbaşkanı seçilecek kişinin yetkileri var. Karar verilirken, karar alma süreçleri var. Hem bürokratik hem de siyasi takımları olacak. Bugünkü kaidelerde gerisine aldığı siyasi partilerle istişare etmek fikir, anlayış birlikteliği oluşturmak çok değerli. Tarz açısından şimdi altılı masanın kamuoyuna açıklamadığı bir çerçeveyi ve propaganda stratejisi açısından bunları bu tabanda konuşuluyor olmasını, niyetimizden öte zihinleri bulandırmaya vesile olacak bir fırsat verir telaşındayım.

– Sizin geçiş sürecindeki idare biçimiyle ilgili bir teklifiniz var mı?

Elbette var. Zamanlama ile ilgili. Bizim argümanımız yalnızca iktidar değişimi değil. Cumhuriyet tarihi yazılırken bu 20 yıllık periyot fetret devri olarak kayda geçecektir. Devleti ele geçireceğiz diyerek kurumların nasıl yok edildiği, kuvvetler ayrılığının, ülkenin yerleşik siyasi ve eğitim alanında liyakattan öte kendilerine sadık olacak insanları atamaları… Tüm bunları baştan aşağı dizayn edeceğimiz bir periyot. 80 yıllık cumhuriyet, evresi sabık muamelesine tutulmuş. 15 Temmuz FETÖ darbe teşebbüsü yaşandı. Silahlı kuvvetler ne alemde bilmiyoruz. Mülki yönetimden adliyeye kurumların nasıl sarsıldığını bilmiyoruz. FETÖ ile uğraş de dahil. Kabahat ortaklarından biri oburunu yargıladı. Türkiye o süreci de sağlıklı biçimde sorgulamalı. Türkiye’de sıkıntıyı ahbap çavuş bağlantısıyla, iktidara yakın olanların soruşturmaya tabi tutulmadığı olmayanların tutulduğu üzere kamuoyunda bir algı var. Bu örgütlenme devlete yerleştirilirken bugünkü iktidarın sayın Erdoğan başta olmak üzere hiç mi sorumluluğu yok. Allah millet affetsin diyerek bu sürecin içinden kimse çıkamaz. O açımdan cumhurbaşkanı bu türlü bir süreci yönetecek. Anayasa değişikliği için, kurumsal dönüşüm için TBMM’de nitelikli bir çoğunluğu çıkarmamız gerek.

– 30 Ocak’ta halk somut olarak ne öğrenecek, grubu kadroyu kim ne iş yapacak bir açıklık getirilecek mi?

Kamuoyu daha çok şahıslar ve makamlar üzerinde duruyor. Ben onu şuna benzetiyorum; maçlar oynanırken lig periyodu çok ilgi çeker fakat transferler daha çok ilgi çeker.

– Ancak maçlardan evvel birinci 11’i bir an evvel öğrenmek isteriz…

Elbette. O noktada aday ve adayla birlikte topyekün devleti yönetecek bir takım, paket programla milletin önüne çıkmak değerli. Türkiye ‘nin can yakıcı problemleri var. Bugün seçim iktisadı uygulanıyor ve halının altına süpürülen bütçeyi, MB’nin rezervlerini, dataları TÜİK eliyle makyajlıyorsunuz fakat saç kesilip önüne döküldüğünde gerçeklerle karşı karşıya kalacağız. Unsurların yansıdığı ancak somut planın olduğu, muhakkak vakitlerde ne hedefleniyor üzere nokta atışı birçok işin de açıklandığı bir çerçeve ortaya koyacağız.

– İsim beklemeyeceğiz yani…

Siyasetin bir tabi zamanlaması var. Tayyip Beyefendi bugünden kendince seçim takvimini ilan etti lakin resmi ilana kadar bile hatırı sayılır bir vakit var.

– Altılı masada Sayın Kılıçdaroğlu’nun adaylığına itirazı olmayan en net isim olarak görülüyorsunuz. Kılıçdaroğlu’nun ‘kazanacak aday’ olduğunu düşünüyor musunuz?

Elbette düşünüyorum. Altılı masa ortak bir iradeyle, aday, takım, program ile gücümüzü alana yansıttığımızda Türkiye’nin geldiği nokta, bu iktidarın uyguladığı ve ismine keyfi rejim dediğimiz Cumhurbaşkanlığı Hükümet sistemine dayanağın minimumlara düştüğü bir süreçteyiz. Bu süreçte işsizlik çift haneli duruma gelmiş, enflasyon gerçeğiyle vatandaşımız yüz yüze. Toplumsal muhalefete düşen ve ona liderlik yapması gereken bizlere düşen, azamî seviyede bu itirazı sandığa taşımak. Elbette ana muhalefet önderi olması hüviyetiyle bundan daha alışılmış, doğal ne olabilir ki. Hakikat olan, bu süreci bir siyasi akılla, birikimle yönetecek icracı savı olan bir isim. Geçmişte olduğu üzere yani ikinci Ekmeleddin olayının yaşanmasını kimse beklemesin. Muhalefetin çok alternatifi olduğunu da düşünüyorum ancak bu adaylar içinde Kılıçdaroğlu en kuvvetli olanlardandır.

– Davutoğlu ve Babacan için ‘sorumluluğu olmayan’ diyerek şerh koymuştunuz…

Sürecin bize tanım ettiği ruhsal sonlar var. 20 yıldır bu iktidara karşı ötekileştirilmiş, hukuksuzluklara muhatap olmuş, örselenmiş hatırı sayılır bir muhalif kitle var. Bunun azami seviyede sandığa yansımasını sağlayacak bir süreç idaresi gerçekleştirmek gerek. Bu enerjiyi düşürmemeli.

– Belediye liderlerinin adaylığına nasıl bakarsınız?

Erdoğan’ın İstanbul Belediye başkanlığından cumhurbaşkanlığına bir siyasi serüveni var. İstanbul belediye liderleri siyasette kuvvetli bir figür olmuştur. Sayın İmamoğlu’na, hakkı gasp edilmiş bir kişi olarak ikinci kere seçilince elbette siyasi misyon yüklenir, bu olağandır. Bu türlü bir beklenti, PR, kamuoyu bilinirliği çok çok kıymetli lakin siyasette terazinin iki kefesi yok 80 tane kefesi var. Çok ileri bir şey söylemek istemem fakat aidiyetlerinin olduğu siyasi partileri o değerlendirmeleri yapar.

– Kemal beyin adaylığı için sayın Akşener’in ikna edilmesi mi gerekiyor?

Bu süreçte partiler kendi ortalarında muhakkak bir kıymetlendirme yapacak ve ortak akıl oluşturulacak. İsimler için bir kıymetlendirme yapmak istemem.

– Önderler görüşmesi kapsamında Akşener’den evvel ÂLÂ Parti heyeti geldi. Bu sefer neden bu türlü oldu?

Erdoğan’ın seçim zilini çalmasından itibaren fiilen bu süreçler daha da sıklaşacaktır. Kamuoyu önünde olmasa da partilerin çalışma kümeleri buluşuyorlar. O noktada YETERLİ Parti önümüzdeki toplantıya hazırlık yapıyor. 30 Ocak’ta da açıklama olacağı için onlar gözden geçirildi, bir kıymetlendirme yapıldı.

– Bu görüşmelerde adaylık konuşulmaya başladın mı pekala?

Adaylıklarla ilgili değil. Genel liderler yerinde konuşulacak sıkıntılar.

– YETERLİ Parti’nin Kılıçdaroğlu’nun adaylığı için şart öne sürdüğü konuşuluyor. Yanlışsız mu, sizin bilginiz var mı?

Siyaset son analizde bir güç denklemidir fakat bu çeşit birliktelikler aritmetik toplamdan ibaret de değildir. Bir kimyanın oluşmasıdır. O istikrarlar, o gerçek güç denklemi süreç içinde kesinlikle korunmalıdır. Ben hiçbir başkanın kendisini merkeze alarak kıymetlendirme yaptığı kanaatinde değilim. Tarihi bir eşikteyiz, büyük bir sorumluluğumuz var. Ya Türkiye tarihi yürüyüşüne kaldığı yerden devam edecek ya da bugün müsaade verildiği kadar hakka hukuka razı olacağımız keyfi rejim sürecek. Hepimiz o sorumluluk hissiyle hareket ediyoruz.

– Aday ne vakit açıklanacak?

Türkiye seçim psikolojisine Sayın Erdoğan’ın yaptığı açıklama ile öngörülenden erken girdi. Bence artık adaylık da dahil olmak üzere bu karar alma süreçleri daha erkene alınmalı diye düşünüyorum.

– Uzun müddettir kamuoyunda altılı masanın adayı konuşuluyor. Bu süreçte altılı masa yıprandı mı?

Karşıda bir propaganda makinası var. Onlar istiyor diye, onların istediği zamanlama ile bizler faaliyet yürütecek durumda değiliz. Yürütülmez de. Lakin sabah akşam yayınlara bakın. Erdoğan tüm varlığını bu birlikteliği dağıtmak üzere kurmuş zira kelam bitmiş. Cumhur İttifakı’nın Türkiye’ye vereceği bir şey yok. Tabir yerindeyse şöyle propaganda yapıyor. ‘Ben berbatım ancak berbatın yeterlisi gibiyim’. 20 yıl Türk milleti AKP’ye yetki güç vermiş, yetmemiş mutlak güç vermiş. O da yetmemiş, ‘Dilimizden dökülenler kanun haline gelsin’ istenmiş, onu da vermiş. Buna karşın ‘yeter kelam milletindir’ demek… Kime karşı kâfi diyeceksiniz. Bu iktidara karşı, usulsüzlüklere, yolsuzluklara, hukuksuzluklara karşı. Biz bunlara kâfi diyoruz. Sayın Erdoğan kime kâfi diyor. O da AKP’ye kâfi diyor galiba.

– Ortak adayda uzlaşamama ihtimali görüyor musunuz?

Toplumun beklentisinin bizim kılavuzumuz olduğu kanaatindeyim. Toplumsal enerjiyi birinci cinste en uygun noktaya çıkaracak formülü üretmemiz lazım. Bunun da en kıymetli kaldıracı ortak aday. Bir evvelki seçimde her partinin adayı vardı. Ortada bir deneyim var.

– HDP’nin aday çıkarması altılı masayı nasıl etkileyecek?

Kimsenin oyu kimsenin cebinde değil. Türkiye’nin koca bir demokrasi sorunu var. HDP seçmeni de o noktada sağ duyuyla hareket edecektir. Kim ne yaparsa yapsın önümüzdeki süreçte muhalefetin temel yürütücüsü altılı masa ile ortaya çıkmış iradedir.

– Masadaki birtakım partilerin küme kuracak kadar vekil istediği konuşuluyor, yanlışsız mu?

Afaki kelamlar. Siyasetin bir gerçek düzlemi var. En temelde tüm siyasi partiler kendi varlıklarıyla çaba edecektir.

– Ortak listeyle seçime girme mecburiliği doğdu. Çalışmalar başladı mı?

Bir çalışma kümesi oluşturuldu. Cumhurbaşkanlığı seçiminde başarılı olmakla birlikte TBMM’de en âlâ temsiliyeti nasıl sağlarız, iktidarın mühendisliğine karşı formül üretmek gerek.

– Sizin bir talebiniz var mı?

Her siyasi parti kendi hazırlığını yapıyor. Biz merkeze, makam mevki pazarlık koymadık.

– Siyasetin tabiatına alışılmamış değil mi bu?

Biz kendi çabamıza bakıyoruz. Bu süreçte en azami sonuç nasıl çıkartılır. En yeterli katkıyı nasıl yapabiliriz diye düşünüyoruz. Toplum açlık yoksullukla karşı karşıyayken partilerin hiçbir işi kalmamış da bu sorunların peşinde koşuyormuş üzere bir tabana çekilmesini gerçek bulmuyorum.

– Gençlik ve Spor Bakanlığı için DP’nin ismi geçiyor…

Bugünün işi de tabanı de değil. Ne de bu türlü bir konuşma geçti.

– Altılı masada kamuoyunda söylendiği formuyla tabir etmem gerekirse ‘küçük parti ‘büyük parti’ ayrımı var mı?

Öyle bir sınıflandırmaya gerek yok. Kılıçdaroğlu başta olmak üzere bu türlü bir birlikteliğin yeri bir günde oluşmadı. 16 Nisan referandumuyla birlikte 2018 seçimleri, 2019 mahallî seçimleri ve bugün. Demokratik düzlemde bu iktidara karşı hukuk dışına taşmış ve bunu kanıksatmaya çalışan bir iktidar periyodunda, bizim temel sıkıntımız bu hukuksuzluklara karşı bir ortaya gelmek. Elbette siyaset bir güç denklemi lakin bu güç denklemini de aşan bir kimyayı, bir manalı bütünü ortaya çıkartabilmek kıymetli. Ben karşılıklı bu yerde ilerlediğini görüyorum.

– Pekala seçimden sonra geçiş sürecinde oy bağlamında bir güç istikrarı oluşturulacak mı?

Elbette, işin tabiatı bunu gerektirir.

– Kelam edilen eşitlik seçimden sonra olmayacak mı?

Ben siyasette de daima onu gördüm; söyleyecek kelamı olmak o eşitliğin temelidir. Lakin onun da ötesinde temsiliyetin gücünün de her vakit karşılığı olmalıdır ki sağlıklı bir süreç yürüyebilsin.

– CHP Küme Başkanvekili Özgür Özel dediki ‘Soylu FETÖ’den ihraç edilen birinci sivildir’ ne dersiniz?

Sayın Soylu 2010 referandumuna DP olarak hayır dedik. Soylu bunun bilakis AKP, FETÖ, Türk sağından solundan kiraladıkları tüm ögelerle bir arada bir kampanya yürüttü. Soylu evet dedi. Kongrede kaybetmiş de olsa partinin genel başkanlığını yapmış Soylu ile ilgili bir disiplin süreci işletildi. FETÖ iltisakı var diye bir kıymetlendirme yapılmadı lakin o günün siyasi iklimi değerlendirdiğimizde Sayın Soylu’nun referandum sürecinde evet tercihi vardı ve o kampanyayı yürüttü.

– ‘Yerli ve ulusal şef’ kelamları İsmet İnönü’yü akıllara getirdi. Kimi kastettiniz?

Çok açık değil mi. Kendisine yerli ve ulusal diyen Sayın Erdoğan’ı. Bu noktada kimi kastedebiliriz. Paylaşımımda; tartışmaya, sulandırılmaya bir yere çekilmeye müsayet bir şey yok. Bugün CHP ile birlikte ortak bir irade koyuyoruz. Bugün şeflik rejimi nedir dense parti devletidir. Bu ölçümüz de yeni değil. 7 Ocak 1947. Parti genel başkanlığı ile devlet başkanlığının birebir bireyde bulunmaması. Bugün de itirazımız buna. Kendisine yerli ve ulusal diyen şefimiz Erdoğan’a karşı 14 Mayıs 2023’te tekrar kâfi kelam milletindir diyeceğiz.

– O dönemki 14 Mayıs 1950 ile 14 Mayıs 2023 sizce tıpkı mı? Bu karşılaştırma size yanlışsız geliyor mu?

Aynı değil. Çok partili hayata geçilmiş. 2023 Türkiyesinde bir parti devletini kurmakla, tek parti devri kurucu periyot, onun kendine has kuralları var. Aslında bir geçiş süreci var elbette bugün ile kıyaslanamaz.

– Erdoğan’ın üçüncü kere adaylığı tartışılıyor. Sizin bakışınız nedir?

Anayasa çok açık. YSK iki defa mazbata düzenlemiş. Erdoğan Meclis karar almadığı sürece aday olamaz. Lakin gelinen noktada maddeleri Erdoğan dışında herkesi ilgilendirir noktasına indirgediler. TBMM lideri bile makale yayımlıyor, Adalet Bakanı açıklama yapıyor. İki devir kıstasını muhalefet koymadı. Süreksiz husus, ek unsur yok. Hukuku eğip bükerek maddeleri uygulamaya çalışıyorlar. Erdoğan’ın adaylığı hukuksuzluğun tepeye çıktığı nokta olur. Biz DP ve altılı masa olarak anayasa ve hukuk ne diyorsa, itirazımızı hem YSK hem de kamuoyu önünde söz etmeliyiz

– Başörtüsü teklifi komitede. Sizin görüşünüz nedir?

İktidarın gollük pas olarak değerlendirdiği bir öge. Fiilen bu türlü bir yasak yok. Vatandaşımızın bu türlü bir gündemi yok. Lakin Erdoğan’ın söyleyecek kelamı bittiği, bir vaadi kalmadığı, milletin önüne hukukta, demokraside, kalkınmada, eğitimde bir ufuk koyamadığı için arbedeyi sosyakültürel alana çekmeye çalışıyor. Teklifte yanlış yorumlara da imkan verecek ögeler var. Mecliste ne yapılacağına ait karşılıklı görüşeceğiz.