Diyabeti engellemek ‘egzersiz’ ve ‘dengeli beslenme’ ile mümkün

Diyabet tanısı almış kimi hastalar 14 Kasım Dünya Diyabet Günü nedeniyle bir ortaya geldi. Ziyaretçilerin kan şekerlerine bakılarak çıkan sonuçlara nazaran diyabet konusunda bilgiler verildi.

Diyabetin yalnızca günümüzün sıhhat meselelerinden biri olmadığının altını çizen İKÇÜ Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Endokrinoloji Kısmı Uzm. Dr. Ümit Çavdar, M.Ö. 1500’li yıllara bakıldığında Mısır el yazıtları içinde diyabet sıkıntısının belirtilip, buna uygun tedavilerin anlatıldığını tabir etti.

‘ENGELLEMEK ÖMÜR ÜSLUBUNA BAĞLI’

Özellikle risk altındaki kümeleri hedeflediklerini anlatan Uzm. Dr. Çavdar, “Diyabet hastası çok fazla hayatımızda var. Lakin aslında bunların öncesi de var. Daha öncesinde metabolik sendrom olarak belirtilen bir küme var. Bunlar ne tansiyon ne kolesterol hastası ne çok fazla kilolu, hepsinin karışık rezervinden oluşuyor. İlerde ya diyabet hastası oluyor ya da kalp krizi geçirme riskleri yüksek oluyor. Bunları tespit edip tedbirler almak, ilerde diyabetin gelişmesini önlemek sistemin birinci basamağını oluşturuyor. Birinci derecede akrabada diyabet hikayesi varsa diyabet gelişme riski yüksek denebilir. Bel etrafında artış, kilo artışı varsa diyabet açısından ek risk faktörü taşıyor demektir. Bunu engellemek ömür biçimine bağlı. Haftada 3 gün 150 dakika idman ve istikrarlı beslenme bunun için gerekli” dedi.

“YEME SİSTEMİNE DİKKAT ETMELİYİZ”

Erkek ve bayanların günlük kalori gereksinimlerinin farklı olduğunu belirten Dr. Çavdar, sistemli beslenmenin değerine dikkat çekerek şöyle devam etti:

“Vücudumuzdaki günlük kalori muhtaçlığı erkekler için 1800, bayanlar için ise yaklaşık 1500 kaloridir. Biz de tarama yaparak hastalarımızın şekerlerini ölçüyoruz. Olağan olanlar, diyabet kümesinde olanları kıymetlendiriyoruz. Bilgilendirme yapıyoruz. Toplumun yüzde 14’ünde diyabet var. Bunların yüzde 50’si diyabet olduğunu bilmeyen hastalardı. Prediyabet dediğimiz olağan olmayan ancak ilerde şeker hastası olabilecek bir küme var. Obezite dediğimiz, yani vücut kitle endeksi 35’in üzerinde olan hasta oranı da yüzde 30’dur. Toplum olarak hareketi arttırmalı ve yeme nizamına dikkat etmeliyiz. Harekete geçmeli ve şekerini ölçtürmenin ötesine geçmeliyiz. Beşerler ne yazık ki şekerini ölçtürdükten sonra kendine düşen misyonu yapmış üzere hissediyorlar.”

‘DİYABET OKULUNDAN BİLGİLER ALDIM’

Nilgün Sivribıçak (68) da 30 yıldır diyabet ile yaşadığını belirterek, “Bizde diyabet aileden geliyor. Genetik baba tarafımda amca, hala ve kuzenlerimde de var. Diyabetle yaşamayı öğrendim. İki sefer diyabet okuluna katıldım. Etrafıma da anlatıyorum. Bilmeyenlere bilgi veriyorum. Zira bu hastalıkla yaşamak güç. Yaş geçtikten sonra daha fazla rahatsızlık veriyor. Parmak uçlarımda hudut ucu iltihabı başladı beni çok zorluyor. Diyabet okulunda insülini nasıl kullanacağız orta öğünlerle ilgili bilgi veriliyor. Sabahtan akşama kadar bir günü nasıl geçireceğimizi öğrendim. Sertifikamı aldım. Çok yararlı bilgiler edindim” dedi.

Beslenmesine çok dikkat etmek zorunda olduğunu lisana getiren Sivribıçak, “Tatlı hiç yok. Hamur işleri sonlu. Şeker pasta çikolata hiçbiri yok. Kaçırırsam şekerim yükseliyor. Başımda ve ensemde bir ağrı başlıyor. 30 senede bedenimi çok uygun tanıyorum. Çabucak bir soda açıp içine limon koyup onu içiyorum. Aykırısı ise düşme de oluyor. Düşme yükselmeden daha berbat. Bütün bedeniniz titriyor. Yürüyemiyorsunuz bile. Vişne suyu ya da ağzıma 3 kesme şeker atıyorum. İstirahatten sonra hayatıma devam ediyorum. Günde 3 defa insülin alıyorum. O sizin bir arkadaşınız oluyor” diye konuştu.

“BESLENMEME VE SPORA DİKKAT EDİYORUM”

Diyabet teşhisinin şimdi 1 yaşındayken konulduğunu söz eden, hastanedeki paklık işçisi Ali Gümüşboğa (27) ise şunları söyledi:

“1 yaşından beri tip 1 diyabet hastasıyım. Ailede yalnızca bende var. Sık idrar kaçırma, çok su içme ve kilo kaybı olmuş. Yaş küçük olduğu için teşhisi sıkıntı konulmuş. Hayatıma aslında çok dikkat etmedim, düzensizdim. Lakin sonra diyabet takımıyla tanıştım. Artık beslenmeme ve spora dikkat ediyorum. Takiplerimi tertipli yapıyorum. 3 ayda bir kan analizi yaptırıyorum.”