Cumhuriyet gazetesi davasında AYM’den temelsiz münasebet

Murat Sabuncu: Müracaatçının sorumlu olduğu devirde yayımlanan haber, yazı ve manşetler ile toplumsal medya paylaşımlarında eleştirel olma ve haber yapmanın ötesinde süreklilik arz edecek halde devletin PKK ve FETÖ/PDY’ye karşı verdiği çabayı zayıflatacak yayınlar yapıldığı, toplumu kamplaştırmaya yönelik bildiriler verildiği, anılan örgütlerin günahsız ve mağdur olarak gösterilmeye ve lehlerine algı oluşturulmaya çalışıldığı, böylelikle müracaatçıya yüklenen hatanın işlendiği tarafında tutuklama için gerekli olan kuvvetli belirtinin bulunduğu sonucuna varılmasının keyfî ve temelsiz olduğu söylenemez.

Akın Atalay: Müracaatçının suçlamaya mevzu yazı, haber ve toplumsal medya iletilerinde kullanılan lisan, yayımlandıkları tarihlerde toplumda algılanışı ve tesiri, yazıların bağlamıyla birlikte dikkate alındığında hata işlediğine dair kuvvetli belirti bulunduğu tarafındaki değerlendirmenin keyfî ve temelsiz olduğu söylenemez.

Önder Çelik ve öbürleri: Suçlamaya husus yazı, haber ve toplumsal medya bildirilerinde kullanılan lisan, toplumda algılanışı ve tesiri dikkate alındığında soruşturma makamlarının müracaatçıların kabahat işlediğine dair kuvvetli belirti bulunduğu istikametindeki değerlendirmesinin keyfî ve temelsiz olduğu söylenemez. Tüm müracaatçılara isnat edilen kabahatlere ait kanunda öngörülen cezanın tartısı kaçma kuşkusuna işaret eden durumlardan biridir.

Ahmet Şık: Darbe teşebbüsü sonrasındaki şartlar münasebetiyle soruşturmaların güvenlik içinde yürütülebilmesi için tutuklama dışındaki müdafaa önlemlerinin yetersiz kalması kelam konusu olabilir. Bu periyotta ortaya çıkan kaostan yararlanmak suretiyle kaçma imkânı ve bu periyotta kanıtlara tesir edilmesi ihtimali olağan vakitte işlenen kabahatlere nazaran çok daha fazladır. Müracaatçı istikametinden bilhassa kaçma ve kanıtları etkileme kuşkusuna yönelen tutuklama nedenlerinin olgusal temellerden mahrum ve tutuklama önleminin ölçüsüz olduğu söylenemez.

Muhalif üyeler ders verdi

AYM’nin kararına Lider Zühtü Arslan, Başkanvekilleri Engin Yıldırım, Hasan Tahsin Gökcan ile üyeler Celal Mümtaz Akıncı, Yusuf Şevki Hakyemez ile Emin Kuz muhalefet etti. Lider Arslan, karşı oy yazısında gazetecilerin tutuklanmasına ait “suç işlendiğine dair kuvvetli belirti”nin ortaya konulmadığını ve hukuksallık kaidesini sağlamadığını vurguladı. Tutuklama önleminin tabir ve basın hürriyetleri bakımından demokratik toplumda gerekli ve ölçülü bir müdahale olarak kabul edilmesinin mümkün olmadığını kaydeden Arslan, “Başvurucunun temel olarak gazetede yayımlanan haber ve yazılardan ötürü tutuklanmasının tabir ve basın özgürlüklerine yönelik caydırıcı bir tesir doğurabileceği açıktır” dedi. Başka muhalif üyeler ise şunları vurguladı:

Başkanvekili Engin Yıldırım: Haber ve yazıların içeriğindeki birtakım ibarelerden hareketle öznel bir kıymetlendirme yaparak bunların terör örgütü propagandasına hizmet için yapıldığının kabul edilmesi tabir ve basın özgürlükleri üzerinde caydırıcı bir tesir yaparak, bu özgürlükleri anlamsız hale getirerek basının kamuoyu üzerindeki gözetleyici rolünün gerçekleşmesine ziyan verecektir. Özgür ve demokratik bir toplumsal nizamda basından beklenen iliştirilmiş (embedded) ve yalnızca resmi açıklamalara itabar eden bir gazetecilik değil, olayları soruşturan, sorgulayan ve arkaplanını ortaya çıkartmaya çalışan bağımsız bir gazetecilik faaliyeti yürütmesidir. Müracaatçının yöneticisi olduğu gazete muhalif yayın siyaseti ile tanınan bir yayın organıdır. Yöneticiler ve gazetecilerin, gazetenin salt yayın siyasetindeki değişiklikten ve haberlerden ötürü kriminalize edilmesi, onlara kabahat isnat edilmesi kabul edilemez. Özgür ve bağımsız basının varlığı demokratik bir toplumsal ömrün oluşması ve sürdürülmesi için havadaki oksijen üzere hayati bir ehemmiyete sahiptir. Daima bir kabahat isnat edilme ve ceza yaptırımına maruz kalma tasası taşıyan basın kamusal vazifelerini hakkıyla yerine getirmekten uzaklaşır, kendi kederine düşer. Bu durum bir demokrasi için tehlike çanlarının çalmaya başlaması demektir.

Celal Mümtaz Akıncı ve Yusuf Şevki Hakyemez: Bir gazetenin salt muhalif duruşundan hareketle FETÖ/PDY yahut PKK üzere terör örgütlerinin emellerine hizmet ettiği teziyle bu gazetenin yahut gazetecilerin sorumlu tutulması demokratik hukuk devletinde önemli problemlere yol açacaktır. Söz ve basın hürriyetinin pozisyonu açısından düşünüldüğünde bir gazetenin muhalif duruş sergilemesi ve kendi yayın siyasetini değiştirmesi büsbütün kendi takdirindedir.