Çocuğunuz uyumuyor mu? Bu prosedürü deneyin…

“Bizim yanımızda yatmazsa uykuya dalamıyor!”, “Cep telefonunda oyun oynamaktan geç yatıyor!”, “Erken yatarsa uyuyamıyor!”… Bir çok anne baba, çocuklarında bu ve gibisi meseleler nedeniyle uzmanlara başvurarak tahlil arıyor. Bilhassa günümüzde televizyon, tablet, akıllı telefon ve ağır çalışan ebeveynler nedeni ile çocukların yatağa gidiş saati gecikmekte ve bu da uyku döngüsünü bozmaktadır. Uyku döngüsünün bozulması geciken uykuya yahut bölünen uykuya neden olarak hem sıhhat açısından hem de günlük hayattaki aktiviteleri açısından olumsuz tesirlere yol açmaktadıYeterli ve kaliteli uyumayan çocuk daima bitkin hisseder, bağışıklığı zayıflayarak hastalıklara çok açık hale gelir, okulda güzel bir performans gösteremez ve başarısı düşer, unutkanlık, sonluluk ve dikkat dağınıklığı sorunu yaşar, depresyona girme riski artar. Fizikî, zihinsel ve ruhsal olarak gelişimi sağlıklı olamayacağından hem kısa hem de uzun vadede pek çok problemle karşılaşır. Bu nedenle çocuklardaki uyku bozuklukları hakikat tespit edilerek, bu nedenleri ortadan kaldıracak tedbirlerle sorun acilen çözülmelidir.

ÇOCUĞUM NEDEN UYUMUYOR?

Uyku döngüsünün hayatın birinci üç ayından sonra oluştuğunu, 4-5 yaş ortasında erişkin tip uykuya dönüştüğünü belirten Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Dr. İmre Gökyar “Uyku insan ömrünün en az üçte birini oluşturur. Bedenin dinlenmesini ve beynin gün içinde aldığı bilgileri beyne yerleştirmesini sağlar. Çocuklarda gece uyanmalarında ailenin mümkünse müdahale etmemesi ve çocuğun kendi kendine tekrar uykuya dönmesinin sağlanması önemlidir” diyor. Uykusuzluğun nedenleri ortasında iki faktörün öne çıktığını kaydeden Gökyar şöyle konuşuyor: “Zayıf uyku alışkanlığında; uykunun başlaması ve uykuda kalabilme beceresi bir seri biyolojik şartlar ve öğrenilmiş davranışlara bağlıdır. Organizma uykuya hazır olmalıdır. Bu nedenle alışkanlıklar oluşturarak bedeni dinlendirmesini ve uykuya hazırlanmasını sağlamak gerekir. Öbür bir faktör de gerilim ve korkuya dayalı çocuk uykusuzluğudur. Çocukların rutine muhtaçlığı vardır. Çocuklar aile meseleleri, çocukluk kaygıları yahut ayrılık telaşı nedeni ile huzursuz hissedebilirler. Bu çeşit uyku meseleleri ansızın ortaya çıkar. Ekseriyetle neden ferdî, ailesel ve toplumsal faktörlerden kaynaklanır. Bunlar süreksiz olabilir. Bu nedenle onları desteklemek ve endişeleri hakkında konuşmak kıymetlidir.”

ÇOCUKLAR GÜNDE KAÇ SAAT UYUMALI?

Gelişim çağındaki çocukların saat 22.00’den evvel kesinlikle uykuya dalması gerektiğini vurgulayan  Gökyar, aksi taktirde çocuğun büyümesinin yavaşlayacağını, beden direncinin düşeceğini, bunun da vakit içinde birçok hastalığa davetiye çıkaracağını vurguluyor. Dr. İmre Gökyar, uyku müddeti şahıstan bireye değişmekle birlikte, sıhhat için yaş kümelerine nazaran uyku saatlerini şöyle özetliyor;  

0-1 aylık bebekler 16.5 saat,

1-8 ay ortası bebekler gündüz 3-3.5 saat ve gece 10-11 saat,

9-14 ay ortası bebekler 2-2.5 saat gündüz ve 10-11 saat gece,

15-24 ay ortası gündüz tek uykuya geçiş vakti olup 2-2.5 saat gündüz ve 10-11 saat gece, 

3-5 yaş ortası uyku muhtaçlığı 11-13 saat,

6-13 yaş ortası 9-11 saat, 

Gençlikte 8-10 saat. 

GELIŞİGÜZEL BİTKİSEL İLAÇLARDAN KAÇININ!

Çocuklarda uykusuzluk için bir tedaviye başlamadan evvel, önemli bir nörolojik hastalığının olup olmadığının kesinlikle belirlenmesi gerektiğini vurgulayan Dr. İmre Gökyar şöyle konuşuyor: Bunu da yapacak kişi çocuk doktoru ve çocuk nöroloji uzmanıdır. Çocuk uyku bozukluğunun nedeni; zayıf uyku alışkanlığı, gerilim, çok heyecan, dert ya da davranışsal olsa bile tedavisi maalesef çok kolay değildir. Çocuk uykusuzluğunun üstesinden gelmek ve uyku tertibi sağlamak istiyorsanız; beyni tekrar eğitmeniz ve çocuğa uyku alışkanlığını yine öğretmeniz gereklidir. Doktorunuz önermedikçe bitkisel ilaçları asla kullanmayınız.”

ÇOCUKLARDA SAĞLIKLI VE KALİTELİ UYKU İÇİN 7 ÖNERİ!

Uyku vakti değişmemeli. Bir uyanma saati belirleyin ve buna en başta siz uyarak başlayın. 

Uyku öncesi rutini hazırlayın. Akşam yemeğinden sonra hafif oyun vakti, banyo, diş fırçalama, bir masal yahut kitap saati ve yatağa gidiş planını birlikte oluşturun. 

Ekranları yatmadan en az 2 saat evvel kapatın. Araştırmalara nazaran, yatmadan çabucak evvel televizyon ekranı, telefon yahut tabletten gelen mavi ışığa maruz kalmak, çocuğunuzun uykusunu en az 30-60 dakika geciktirir. Yatak odasını ekransız bir bölge haline getirin.

Uykudan evvel gerilimi azaltın. Gerilimli çocuk uyuyamaz. Bu nedenle yatmadan evvelki aktiviteleri sakin tutun.

Çocuğunuzun odasının çok sıcak değil, serin olmasına dikkat edin. Uyku döngüsü yalnızca ışığa değil ısıya da hassastır. Oda sıcaklığı 18-21 derece aralığında olmalıdır. 

Uykuyu getiren ortam hazırlayın. Yumuşak çarşaflar, loş ışık, sessizlik çocuğun gündüzle geceyi ayırt etmesinde yardımcı olur.

Uyku bozuklukları için tetikte olun. Bazen en güzel formda hazırlanmış planlar da düzgün sonuç vermeyebilir. Çocuğunuz uykuya dalmakta zahmet çekiyorsa, daima ağzı açık nefes alıyorsa ya da kabus görüyorsa uyku bozukluğu olabilir. Bu türlü bir durumda kesinlikle uzmandan yardım alın.