Çiftçiden ‘gıda’ uyarısı

Tarım dalının ehemmiyeti her geçen gün daha fazla anlaşılıyor. Bilhassa global Covid-19 salgını süreci ve hala süren Rusya-Ukrayna savaşının bu farkındalığı daha da artıyor. Buna rağmen Türkiye’de uygulanan tarım siyasetleri, bu dalın küçülmesine neden olurken büyük bir besin enflasyonuna da yol açtı. 14 Mayıs Dünya Çiftçiler Günü nedeniyle açıklama yapan bölüm temsilcileri de bu tıp meselelere dikkat çekti.

Çiftçinin süratle yükselen girdi maliyetlerine, sıklığı artan doğal afetlere rağmen fedakârca üretim yapmaya devam ettiğini vurgulayan Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Lideri Şemsi Bayraktar, en son yaşanan zelzele felaketine de atıfla şöyle devam etti:

“Bu süreçte tarım ve çiftçilerimizin kıymeti çok daha güzel anlaşıldı. Tarım ve besin kesimi durursa hayat durur. Tarım demek besin teminatı demektir. Bunun için çiftçilerimizi desteklemek zorundayız. Çiftçiyi merkeze alan devlet siyasetlerine gereksinim vardır. Tarım dalında uygulanacak devlet siyasetleri değişen hükümet ve bakanlara nazaran değişmemeli, kalıcı olmalıdır.”

Bayraktar’ın çiftçilerle ilgili yeni talepleri ise şöyle:

• Buğday üreticisi müdahale alım fiyatının açıklanmasını bekliyor. Fiyat artışının enflasyon oranının altında kalmaması gerekiyor. Buğday üreticilerimiz, üretimde yaptığı masrafların, verdiği emeğin ve döktüğü alın terinin karşılığını almak istiyor.
• İthalatın tahlil olmadığı deneyimle anlaşıldığından, süt yem paritesi 1.5 civarında tutularak süt üretiminin sürdürülebilirliği sağlanmalıdır. SGK primleri daha makul ve ödenebilir düzeye çekilmelidir.

“EŞİTSİZLİK DERİNLEŞTİ”

Tarım ve Besin Etiği Derneği (TARGET) İdare Şurası ise problemlerin kaynağında bulunan en önemli olguyu şöyle tanım etti: “Günümüzde besinin rastgele bir meta haline getirilmiş olması, ulusötesi dev firmaların besinimizi büyük ölçüde denetim etmeleri, global tarım ve besin sisteminin eşitsizlikleri derinleştirmesi, emeği sömürmesi, doğayı tahrip etmesi ve aile işletmelerini sahne dışına sürüklemesi sayılabilir.”

2000’li yılların başında yaklaşık 3 milyon civarında olan kayıtlı çiftçi sayısının bugün 2 milyona düştüğünü belirten TARGET, şu anımsatmayı da yaptı: “Bugün kırsalda yaşayanların yaş ortalaması 56’ya ulaştı. Hala ülke istihdamının yaklaşık yüzde 18’ini karşılayan tarım bölümü, ulusal gelirden yüzde 5 civarında hisse alabiliyor. Bu acı durumun diğer bir okuması ise Türk çiftçisinin ulusal gelirden, olağan bir yurttaşın aldığı hissenin üçte birini almasıdır.”