CHP’li Sındır: Esnafın takipteki borcu 60 milyar liraya ulaştı

Ticaret Bakanlığı’nın 2023 yılı bütçesinin görüşüldüğü Plan ve Bütçe Komitesinde konuşan CHP İzmir Milletvekili Kamil Okyay Sındır, Ticaret Bakanlığı’nın başlangıç ödeneğinin merkezi idare bütçe büyüklüğüne kıyasla izafi olarak daima azalıyor olmasına dikkat çekti, ayrıyeten Türkiye’de ithalata dayalı bir üretim anlayışının kökleştiğini ve 2022 yılının birinci dokuz ayında 85 bin 181 esnafın kepenk kapattığını söz etti.

“SÜREKLİ DARALAN BÜTÇE ÖDENEĞİ!”

Ticaret Bakanlığı’nın merkezi idare bütçe büyüklüğüne kıyasla izafî olarak daima azalan bir bütçeye sahip olduğunu tabir ederek kelamlarına başlayan Sındır, “2019’dan 2023’e kadar bütçedeki artış oranlarınız daima merkezi idare bütçesinin artış oranlarının altında kalmış. 2020’de Ticaret Bakanlığı’nın başlangıç ödeneğinde bir evvelki yıla nazaran yüzde 1’lik artışa karşılık merkezi idare bütçesi yüzde 14 büyümüş. Bir sonraki yıl da farklı değil, Ticaret Bakanlığı’nın bütçesindeki 14,5 artışa karşılık merkezi idare bütçesi 22,9 seviyesinde artış göstermiş. Daima gitgide izafî ve daima küçülen bir bütçe var ortada. En son olarak da 2023 yılında da bir evvelki yıla nazaran yüzde 102,6’lık bir artışa karşılık merkezi idare bütçesindeki yüzde 155’lik artış ta çarpıcı. Öteki bir sözle, Ticaret Bakanlığı’nın merkezi idare başlangıç ödeneğindeki hissesi 2019 yılında binde 5,9’dan 2023 yılı bütçesinde binde 3,8’e kadar gerilemiş” diye konuştu.

“DIŞ TİCARET AÇIĞI 10 AYDA 91,1 MİLYAR DOLAR”

Türkiye’de ithalata dayalı bir üretim anlayışının ve uygulamalarının da kökleştiğini tabir eden CHP’li Sındır, “2022 yılının birinci 10 ayında ihracatımız geçen yılın tıpkı devrine nazaran yüzde 15,4 artarak 209,5 milyar dolara ulaşmış. Lakin, birebir devirde ithalatın yüzde 39,5 artarak 300,5 milyar dolara çıktığını ve dış ticaret açığımızın da bu 10 ayda 91,1 milyar dolar seviyesine ulaştığını görüyoruz. İhracatımızdaki teknoloji yoğunluğu prestijiyle da; TÜİK datalarına nazaran ve 2023 yılı Cumhurbaşkanlığı yıllık programında da belirtildiği üzere yüksek yoğunluktaki imalat sanayi ihracatının toplam ihracatımız içindeki hissesinin büyümesi beklenirken, bu oran 2017’de 3,9’dan 2021’de 3’e kadar düşmüş. Yeniden, imalat endüstrinin ihracat artışı 2020’den 2021’e yüzde 33 artış gösterirken, 2021’den 2022’ye yüzde 18,3 artış göstermesi, ithalatta ise 2020’den 2021’e yüzde 14,6 iken 2021’den 2022’ye yüzde 26,7 artış göstermesi ithalata dayalı bir üretim anlayışının gitgide kökleştiğinin somut bir göstergesi” dedi.

“DOKUZ AYDA 85 BİN 181 ESNAF KEPENK KAPATTI”

Esnafın yaşadığı sorunları ve sıkıntıları lisana getirerek kelamlarına devam Sındır, şöyle konuştu: “Esnaf ve sanatkarların kullandığı hazine takviyeli kredi ölçüsü 2022’de 39 milyar 977 milyon lira iken bu kredi ölçüsü 2023’de 30 milyar TL olarak öngörülmüş ve performans programındaki gayelere batığımızda 2025 yılına kadar hiçbir artış öngörülmemiş. Bakanlığa yöneltilen bir yazılı soru önergesine verilen cevapta 2019 yılı ile 2022 Ağustos ortasında toplam 381 bin 218 esnafın kepenk kapattığı da bir gerçek. 2022 yılının birinci dokuz ayında ise bir rekor sayıyla 85 bin 181 esnaf kepenk kapattı. Ne yazık ki KOBİ’lerin bankalara borcu Eylül 2022 prestijiyle 1 trilyon 770 milyar 854 milyon lirayı bulmuş, esnafımızın takipteki borcu da 60 milyar liraya ulaşmış durumda. 353 bin 785 KOBİ borcu nedeniyle icra takibinde, sorun yaşıyor. Yüksek enflasyonun artan üretim maliyetleri karşısındaki tesiri sonucu mal ve hizmet fiyatlarında da artış kaçınılmaz. Lakin, tüketicilerimizin çok yüksek fiyat artışları karşısında mecburî olarak gereksinimleri dışında daha az harcama yapmaları karşısında maalesef vicdanlı esnafımız ortada sıkışıyor ve kimi vakit maiyetine ve hatta maliyetinin altında satış yapmak durumunda kalıyorlar. Esnafımız kira artışlarına da kalıcı ve kapsayıcı bir düzenleme getirilmesini istiyor, TÜFE ne olursa olsun meskenler için yıllık %25’le sonlandırılan kira artışını kendileri için de talep ediyor. Esnafımız, yüksek elektrik, yüksek doğal gaz faturalarından, artan akaryakıt masraflarından, yüksek girdi maliyetlerinden çok kaygılı. Esnafımıza sırtınızı dönmeyin sayın bakan. Esnaf can çekişiyor.”