Bekir Ağırdır: AKP vicdanları yaraladı

23 Haziran İstanbul seçim sonuçlarını en yakın halde kestirim eden Konda Araştırma Şirketi’nin genel müdürü Bekir Ağırdır, AKP’nin seçimi kaybetmesinde Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK) 6 Mayıs’ta aldığı seçim yenileme kararı sonrasında tüm kesitlerin adalet ve vicdan hissinin zedelenmesi olduğunu söyledi. AKP’nin YSK kararından sonra seçimi kazanma talihi olmadığını belirten Ağırdır, “Biz 23 Haziran seçimlerinde yalnızca İstanbul Büyükşehir Belediye Liderini seçmedik. Beşerler ülkenin gidişatı için oy kullandılar. AKP, 31 Mart’tan evvel kullanılan sert lisanı, 23 Haziran sürecinde hizmete ve Binali Yıldırım üzerine üretilen bir lisana çevirmeye çalıştı ancak başarılı olamadı. Zira AKP, sahiciliğini yitirdi” dedi. Ağırdır, sorularımıza şu karşılıkları verdi:

İstanbul özelinde yapılan 31 Mart seçimlerinde 13 bin olan oy farkı, 23 Haziran’da 800 bine ulaştı. Bunu nasıl yorumluyorsunuz?

Önce sayısal tahlilinden gidelim ve seçim sonucunu 100 oy üzerinden anlatalım. 31 Mart’ta 100 oyun 17’si seçime katılmadı. 3’ü geçersiz sayıldı. 80 net oyun da 39’unu Ekrem İmamoğlu, 39’unu Binali Yıldırım aldı. 2 oy da başkalarına gitti. 23 Haziran’a başlarken Binali Bey’in 39 olan oyu 34-35’lere düştü. Zira AKP seçmeninin ve bilhassa MHP seçmeninin bir kısmının adalet duygusu YSK’nin 6 Mayıs kararı ile zedelendi. Seçimle bir iktidarı ya da lokal yöneticiyi değiştirebilme haklarına müdahale edilmesine yansıları sert oldu. AKP’li seçmenin bir kısmı, kamuoyuna yansıtıldığı üzere Ekrem İmamoğlu’na oy vermedi, adalet duygusu zedelendiği için sandığa gitmedi. Lakin MHP’liler sandığa gitti ve Ekrem İmamoğlu’na oy verdi. Hasebiyle Binali Beyefendi, yarışa başlarken 31 Mart’taki üzere 39 kişinin oyuyla değil, 34-35 kişinin oyuyla başladı. Ekrem Beyefendi de 39’dan değil, 42-43 oy ile başladı. Zira 31 Mart’ta seçimi kazanma umudu olmayan, ülkenin geleceğinden umudu kırılmış olan, CHP’li seçmen dediğimiz 2 insan sandığa gelmedi. Lakin bu beşerler 31 Mart sonrası yaşanan süreçte 23 Haziran’da sandığa gitme kararı aldı ve İmamoğlu’na oy verdi. HDP’li olduğu halde CHP’nin şimdiye kadar Kürt seçmene bakış açısından duyduğu rahatsızlık nedeniyle sandığa gidip Ekrem İmamoğlu’na oy vermeyen bir kesim vardı. Bu beşerler da YSK kararını duyduklarında ve İmamoğlu’nun kazanma ihtimalini de görerek daha kararlı davranıp sandığa gittiler. Biz, YSK kararının akabinde yaptığımız çalışmalarda da farkın 11 puana çıktığını görmüştük. Seçim sonucu etkileyen birkaç dinamik var diyebiliriz.

Genç oy faktörü

Seçim sonucu etkileyen dinamikleri sıralar mısınız?

Seçim sonucu belirleyen birkaç dinamik var. Birincisi AKP seçmeninin zedelenen adalet ve vicdan duygusu. İkincisi mağlup olan CHP ve ÂLÂ Parti seçmeni birinci kere bir seçimi kazanma umuduyla sandığa gitti. Üçüncüsü, Kürt seçmen iktidar bloğunun kurduğu bütün bu nefret lisanına karşı geçmişte yaşanan kırgınlıkları bir kenara bırakarak Ekrem İmamoğlu’na oy verdi. Dördüncüsü, İstanbul’un gençleri de İmamoğlu’na dayanak oldu. Rastgele bir partinin insanı olmayan, ülkenin siyasi aktörlerine güvenmeyen ve 31 Mart’ta oy kullanmaya gitmeyen gençler bu kadar disiplinli hayata, hangi internet sitesine girip girmeyeceklerine karar verilmesine, sinemalardaki bir latifenin bile sansürlendiği bir hayata itiraz etderek sandığa gitti ve İmamoğlu’na oy verdi.

‘Çığ düştü’

Bu süreçte iktidarın kullandığı telaffuzlar seçime nasıl tesir etti?

Yaratılan kutuplaşma yeni bir dinamik ortaya attı. O da şu: Beşerler hangi partiyi sevdiklerini değil, hangi partiye karşı olduklarını belirledi. Karın çok olduğu yerlerde tabelalar vardır: ‘Çok bağırmayın çığ düşebilir’ diye. İktidar o kadar bağırdı ki çığ, YSK kararının akabinde düştü ve AKP bunu çok geç farketti. Bu nedenle 31 Mart’tan evvel kullanılan sert lisanı, 23 Haziran sürecinde hizmete ve Binali Yıldırım üzerine üretilen bir lisana çevirmeye çalıştılar. Lakin işe yaramadı. Zira AKP, sahiciliğini yitirdi. 5 yılda 8 kere sandığa gittik ve 23 Haziran seçimi dışında kalan tüm seçimleri AKP kazandı. AKP, bunu yaparken tüm problemleri çözeceğini vaat etti. Lakin ne oldu? Hiçbir sorun çözülmediği üzere tersine bugün ekonomik, siyasal, demokratik, toplumsal kutuplaşma, bürokratik ve devlet krizi üzere çok derin sorunlarımız var. Dışarıya döndüğümüzde de birçok devletle kavgamız sürüyor. Bu meselelerde iktidarın hissesini seçmen artık görüyor. Bu yüzder de reaksiyon gösteriyor. Lakin gösterilen reaksiyon kâfi değil. AKP’ye tenkitler ağırlaşıyor evet yanlışsız fakat bir yandan da Ekrem İmamoğlu problemini dışarıda bırakırsak- şimdi CHP aday üzerinden ürettiği kimi sihirler dışında radikal bir değişim, toplumun bütün bölümlerinin taleplerini, sıkıntılarını, varlığını tanımış, hürmet duyuyormuş üzere yeni bir lisan üretmiş değil. Yalnızca kimi adaylar üzerinden teşebbüsleri, atakları var diyebiliriz.

AKP’nin sıkıntılara tahlil üretemeyerek sahiciliğini yitirdiğini söylediniz. Bunu açabilir misiniz?

AKP ekranlarda her gün muhalefeti şeytanileştiren, terörize eden bir lisan kullandı. Ancak duvarlarda, pankartlarda aşk, gönül üzere romantik bir grup sloganlar gördük. Sokakta da soğan patates fiyatı. Beşerler bu üç meselinin ortasında AKP’nin sahiciliğini yitirdiğini düşündüler. AKP ile gönül bağı olan beşerler bile tereddüte düştü. Bir yandan da bu kadar devlet imkanını kullanması, mescitlerin, okulların siyete dahil edilmesi insanları rahatsız etti. Münasebetiyle bütün bu öyküden toplumda bir çıkış yolu arıyordu. O yüzden seçmenler 23 Haziran’da verdiği oylarla ülkenin bu problemlerine ve gidişatına bir fren yaptı. Daha doğrusu YSK kararından sonra AKP’nin kazanma bahtı yoktu. Biz 23 Haziran da yalnızca İstanbul Büyükşehir Belediye Lideri seçmedik. Beşerler ülkenin gidişatı için oy kullandılar.

‘Mektup oya dönüktü’

Seçime 3 gün kala terör örgütü PKK başkanı Abdullah Öcalan’ın mektubunun yayınlanması nasıl karşılık buldu?
Herkes Öcalan mektubunun içeriğini tartışıyor. Lakin sade vatandaşlar bununla ilgilenmiyor. Onlar bütün bu sahicilik yitimi içinde seçime 3 gün kala bu mektubun ortaya çıkarılmasının esasen oya dönük bir durum olduğu kanaatinde çok netler. Seçime 3 gün kala bu mektubun ortaya çıkarılması ve seçime yönelik bir manüpülasyon olduğu her kesim için çok açıktı. Milliyetçiler de bu bahiste çok netti.