AYM, Osman Kavala, İlker Deniz Yücel’in müracaatlarında kararlarını açıkladı

AYM, Osman Kavala’nın müracaatında verdiği ret kararının münasebetini açıkladı. Mahkeme, kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edilmediğine hükmetti. Oyçokluğuyla alınan karara AYM Lideri Zühtü Arslan, Başkanvekilleri Engin Yıldırım, Hasan Tahsin Gökcan ile üyeler Emin Kuz ve Yusuf Şevki Hakyemez karşı çıktı. AYM Lideri Arslan karşı oy yazısında, Kavala’ya yöneltilen suçlamaların temelinde Seyahat olaylarının yöneticisi ve organizatörü olduğu savı bulunduğuna dikkat çekerek, soruşturma makamlarından beklenenin “söz konusu olayların hata teşkil eden boyutu ile müracaatçı ortasındaki ilgiyi gösteren kuvvetli belirtilerin gösterilmesi” olduğuna işaret etti.

Tutuklama kararı ve iddianamede Kavala’nın birtakım bireylerle yaptığı telefon görüşmeleri tapeleri, cep telefonunda yer alan birtakım fotoğraflar ve bir kısım şahit sözleriyle üçüncü şahısların kendi ortalarında yaptıkları görüşmelerin yer aldığına işaret eden Arslan, soruşturma makamlarının bu olguların Kavala’nın tutuklanması için gerekli olan hata işlediğini gösteren kuvvetli belirti oluşturduklarını ortaya koyamadıklarını belirtti. Arslan, Kavala’nın Seyahat olaylarına katılmış ve desteklemiş olmasının tek başına bir hata işlediğinin belirtisi olarak kabul edilemeyeceğine de işaret etti. Arslan, Kavala’nın telefon görüşmelerindeki konuşmalarının da bütünlüğünden ve bağlamından soyutlanarak ele alınıp yorumlanmaması gerektiğine dikkat çekti. Soruşturma dokümanlarından Kavala’nın aksiyona katılanlara maddi yardımda bulunduğunun anlaşılamadığını belirten Arslan, bu nedenle kabahat işlendiğine dair kuvvetli belirti olarak kabul edilmesinin de isabetli olmayacağını kaydetti. Arslan, soruşturmanın başlamasından itibaren uzun müddet hareketsiz kalındıktan sonra tutuklama önlemine başvurulması durumunda soruşturma makamlarının tutuklamanın neden gerekli olduğunu gösterme yükümlülüğü bulunduğunu da vurguladı. Kavala’nın birinci soruşturmanın üzerinden 4 yıldan fazla bir müddet geçtikten sonra tutuklandığını kaydeden Arslan, “Soruşturma makamları, kayda bedel yeni bir kanıt ortaya koymadan müracaatçının ortadan dört yılı aşkın bir müddet geçtikten sonra tutuklanmasının neden gerekli olduğunu gösterebilmiş değillerdir” dedi. Arslan, Kavala’nın kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiği gerekçesiyle çoğunluğun görüşüne katılmadı.

Yücel’e tazminat kararı

AYM, Alman Die Welt gazetesinin Türkiye muhabiri olan İlker Deniz Yücel’in müracaatında da karar verdi. Karara nazaran, Yücel, 14 Şubat 2017 tarihinde gözaltına alındı. Cumhuriyet savcısı, Yücel’in tutuklanması talebinde bulunarak, gazetecilik görünümü altında PKK/KCK silahlı terör örgütünün yöneticisi pozisyonunda olan Cemil Bayık ile röportajlar yaparak terör örgütünü yasallaştırma teşebbüslerine katkı yaptığını dikkat çekti. Sulh Ceza Hakimliği de, Yücel’in tutuklanmasına karar verdi. İtirazının reddedilmesi üzerine Yücel, AYM’ye ferdi müracaatta bulundu. Bu ortada Yücel 16 Şubat 2018 tarihinde tahliye edildi. AYM müracaatta, oyçokluğuyla anayasa ile teminat altına alınan kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının, söz ve basın özgürlüklerinin ihlal edildiğine karar verdi. Karara nazaran, Yücel’e net 25 bin lira manevi tazminat da ödenecek. Yücel’in öteki tüm talepleri ise reddedildi. AYM, tutuklamanın tüzel olmadığına ait iddiayı değerlendirirken, Cemil Bayık röportajı ile ilgili olarak, “Bir röportaj esnasında diğeri tarafından lisana getirilen görüşlerin yayınlanması sebebiyle bir gazetecinin cezalandırılması ya da suçlanması kamu çıkarını ilgilendiren hususların tartışılmasında basının katkısını önemli biçimde engelleyebilecektir” değerlendirmesini yaptı. Tutuklama kararında Yücel’in 17 Şubat 2017 tarihli bir yazısının kapak kısmında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın fotoğrafının üzerine “darbeci” formunda manşet attığı ve bu manşetin altında “Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan hiç kimseye aldırış etmeden kendi devletini kuruyor, protestolarla boğuşan ülke parçalanmaya gidiyor” halindeki yazısına yer verildiğine işaret edildi. AYM, Yücel’in kapak yazısını kendisinin oluşturmadığını, yazı işlerinin belirlediğini ileri sürdüğüne işaret ederek, “Öte yandan başlığın altındaki ‘Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan hiç kimseye aldırış etmeden kendi devletini kuruyor, protestolarla boğuşan ülke parçalanmaya gidiyor’ biçimindeki yazının da politik bir tenkit niteliğinde ve münasebetiyle tabir özgürlüğünün garantisi altında olduğu açıktır” denildi. Kararda, Yücel’in OHAL periyodunda Cumhurbaşkanının vatandaşların özgürlüklerinin kısıtlanmayacağı taahhüdüne ait olarak yazdığı “Bir üç kağıtçının verdiği teminatın değeri” başlıklı yazısına da işaret edilerek, “Burada müracaatçının ‘üç kağıtçının verdiği teminat’ benzetmesini Cumhurbaşkanının şahsına hakaret etmek için değil verdiği teminatın pek inandırıcı gelmediğini tabir etmek için yaptığı anlaşılmaktadır. Kaldı ki müracaatçıya Cumhurbaşkanına hakaret ettiği halinde bir suçlama da yöneltilmemiştir” denildi. Yücel’in “Erdoğan darbeyi karşı darbe olarak kullanıyor” başlıklı yazısına ait olarak da AYM, “Söz konusu yazıda alıntılanan kısmın kamuoyunun bir kesitinin ve muhalefet önderlerinin lisana getirdiklerine misal bir politik tenkit niteliğinde ve hasebiyle söz özgürlüğünün garantisi altında olduğu açıktır” yorumunu yaptı. AYM, cürüm işlendiğine dair kuvvetli belirtinin gereğince ortaya konulmadığına işaret ederek, kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiği sonucuna vardı.