Araştırma: Çocuklukta cinsel istismara ve şiddete uğrayanlarda astım riski ‘yüksek’

Uzmanlar, cinsel istismara uğrayan ya da aile içinde şiddet gören, ilgisiz bırakılan çocukların beynindeki gerilim hormonlarının çok fazla salgılanması sonucu epigenetiklerinin etkilendiğini söylüyor.

Epigenetik, DNA’nın kendisini etkilemese de bireyden şahsa ve his durumuna bağlı olarak ileride birtakım hastalık genlerinin açılmasına neden oluyor. Tokat ya da ufak azarın dahi çocuğu kronik hastalığa sürükleyebildiği belirtiliyor.

ÇALIŞMA CAMBRIDGE ÜNİVERSİTESİ DERGİSİNDE

Doç. Dr. Yasemin Saygıdeğer de dünya genelinde cinsel istismara uğramış ve şiddet görmüş çocukların epigenetik bilgilerini derledi.

Biyoteknoloji Araştırma ve Uygulama Merkezi’nde yaptığı meta tahlil sonuçlarını açıklayan Saygıdeğer, “Dünyada genelinde istismara uğramış bütün çocukların verisini derledik ve hepsinin epigenetik datalarına ulaştık. Bu dataların hepsini tek tek bilgisayara girdikten sonra cinsel istismara uğramış çocukların hangi genlerinin etkilendiğine yönelik bir tahlil yaptık. Buna meta tahlil deniyor. Bilimsel olarak en üst seviye araştırma örneğidir. Burada cinsel istismar ve aile içi şiddetin astım ile ilgili genlerde çok büyük değişikliklere sebep olduğunu belirledik. Çalışma ile cinsel istismara uğramış, aile içi şiddet görmüş, ilgisiz kalmış çocukların, refah şartlarda yaşamış çocuklara göre daha çok astım riski altında olduğu ortaya çıktı. 4 kişilik bir grup ile 1 yılda tamamladığımız tahlil, Cambridge Üniversitesi mecmuasında yayımlandı” dedi.

MUTLULUK-MUTSUZLUK DA ETKİLİYOR

Bu durumun epigenetik ile bağlı olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Saygıdeğer, “Epigenetik, DNA’nın kendisini değiştirmeden o genin faal olup olmayacağını belirler. Birtakım hastalıklarda genlerin değerli olduğunu biliyoruz. Yediğimiz besinler, uğradığımız his durum bozuklukları, rahat hayat, beslenme tipleri, sıhhat durumu üzere nedenler birtakım genlerin epigenetik düzenlemesini etkiliyor. Mesela; keyifli bir beşerde astım ile ilgili bir gen kapalıyken mutsuz bir beşerde açık hale gelebiliyor. Kişinin astım ile bağlı inflamasyonu uyaran bir gen etkin olduğu için alerjenlerden etkilenip, astım atağına girme riski daha yüksek oluyor” diye konuştu.  

STRES HORMONU KAYNAKLI 

Cinsel istismara ya da şiddete uğrayan çocukların epigenetiklerinin etkilenmesinin, beyinden salınan gerilim hormonlarından kaynaklandığını lisana getiren Doç. Dr. Saygıdeğer, şöyle konuştu:

• “Bu durum bireyden şahsa, toplumdan topluma ya da algıdan algıya değişiyor. Örneğin; şiddet uygulayan ebeveynin çocuğa hissettirdiği her şeyle ilgili beyinden salgılanan gerilim hormonlarının tesiriyle bu durum DNA’ya kadar gidip, kimi genlerin açılması ya da kapanmasını sağlıyor. Bu düzenek da epigenetiği düzenliyor.
• Bizim çalışmamız cinsel istismar ve aile içi şiddetin astım ile ilgili genlerde çok büyük değişikliklere sebep olduğunu gösterdi ancak aslında bu çocuklarda kanser mümkünlüğü da artıyor. KOAH dediğimiz kronik hava yolu kapanması ile bağlantılı hastalıkta da artış var. Bunla ilgili ileri çalışmalarımız sürüyor. Hasebiyle bilhassa kronik hava yolu hastalıkları olmak üzere birçok hastalık epigenetik durum nedeniyle çocukluktan başlıyor diyebiliriz.”

Çocukların his durumlarına nazaran, tokadın dahi beyindeki gerilim hormonu salınımını artırarak epigenetiği etkileyip, ileri yaşta hastalık nedeni olabileceği konusunda uyaran Doç. Dr. Saygıdeğer, aile içi şiddetin ve konut kazalarının da takip altına alınması, ailelere eğitim verilmesi gerektiğini söyledi.