Altılı masa bugün Ankara’da açıklayacak: Özgürlükçü anayasa

6’lı masanın uzun müddettir üzerinde çalıştığı anayasa taslağında tam uzlaşı sağlandı. Toplam 85 hususta değişiklik öngörülen taslakta cumhurbaşkanının yetkileri sembolik hale getirildi.

Liderler, merakla beklenen ve laikliği düzenleyen 24. unsura dokunmama kararı aldı. Basın özgürlüğü konusunda ileri adımların öngörüldüğü taslakta bu başlığa ilşkin, “Hürriyet temel, sınırlama istisnadır” kararı öngörülüyor. Cumhuriyet, bugün Bilkent Otel’de kamuoyuna duyurulacak 6’lı masa anayasa taslağının değerli sözlerine ulaştı. Edinilen bilgiye nazaran son biçimi verilen ve basılı hale getirilen taslakta, mevcut anayasanın 85 hususu değiştirildi. Münasebetleri ile birlikte anayasa taslağı 150 sayfa olarak basıldı.

BASKILAR ORTADAN KALKACAK

AKP iktidarı periyodunda basına yönelik getirilen sınırlama ve baskıların ortadan kaldırılması maksadıyla altı partinin hukukçu kurmayları kapsamlı bir çalışma yaptı. Bu çalışma sonucunda basın özgürlüğü konusunda ileri adım atıldı. Bilhassa altı başkanın de bu noktada kıymetle durduğu öğrenilirken, basın özgürlüğüne ait anayasal karar “Hürriyet temel, sınırlama istisnadır” biçiminde söz edildi. Bu hususla birlikte muhalefetin iktidara gelmesiyle birlikte basın özgürlüğünü ortadan kaldıran sınırlamaların nedenleri büyük oranda azaltılmış olacak.

VETO YETKİSİNE SON

Muhalefetin en ağır tenkidine neden olan ve “tek adam” nitelemesi yapılan cumhurbaşkanı yetkileri büyük oranda sonlandırıldı. Bu kapsamda cumhurbaşkanının vereceği kararlara ait taslakta şu tabirler yer aldı: “Cumhurbaşkanının; tek başına yapabileceği süreçleri dışındaki bütün kararları, başbakan ve ilgili bakanın karşı-imzasına tabi kılınacaktır. Öte yandan Cumhurbaşkanlığı’na seçilen kişinin bir partiye mensup olması halinde misyona başlamadan evvel partisiyle ilişiğinin kesilmesi sağlanacaktır. Böylelikle cumhurbaşkanının tarafsızlığı garanti edilecektir.” Ayrıyeten cumhurbaşkanının veto yetkisi de kaldırılıyor. Buna ait, “Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin kabul ettiği kanunlar üzerinde cumhurbaşkanına tanınan veto yetkisini sona erdirecektir. Böylelikle cumhurbaşkanı, Meclis’in kabul ettiği kanunları, evvelce olduğu üzere bir sefere mahsus olmak üzere Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne iade edecektir. Meclis iade edilen kanunu, dilerse kolay çoğunlukla motamot kabul edebilecektir” kararı getiriliyor.

CUMHURBAŞKANINA AYM TIRPANI

Taslakta, reaksiyon çeken bir başka mevzu olan Anayasa Mahkemesi (AYM) konusunda da dikkat çeken düzenlemeler bulunuyor. Cumhurbaşkanının AYM’ye yapacağı atamalar ikiye indirgeniyor. Bu düzenlemeye nazaran Anayasa Mahkemesi 22 üyeden oluşacak. Üyelerden yirmisini TBMM, ikisini de cumhurbaşkanı seçecek. Meclis üyelerinin seçeceği AYM üyeleri Yargıtay, Danıştay, Sayıştay, Türkiye Barolar Birliği, YÖK içinden gelen adaylardan oluşacak. Cumhurbaşkanı ise bir üyeyi AYM raportörleri, bir üyeyi de profesör unvanlı öğretim üyeleri ortasından seçebilecek.

MEVCUT HALİ MOTAMOT KORUNDU

Taslakta merakla beklenen mevzulardan birisi de laiklik düzenlemesiydi. Bu kapsamda anayasanın 24. unsuru üzerinde altı partinin hukukçu kurmayları birtakım çalışmalar yaptı. Fakat bu mevzuda yapılacak değişiklik teklifine karar verme yetkisi 6 öndere bırakıldı. Geçen hafta altı başkanın bu bahisteki tavrı da netleşti. Böylelikle taslakta 24. hususun değiştirilmemesi ve mevcut halinin korunması konusunda mutabakat sağlandı.