e
sv

ABD’li arkeolog Carl Blegen’in 90 yıllık arşivi araştırmacıların erişimine açıldı

152 okunma — 27 Kasım 2022 01:48

Amerikalı Carl Blegen, birinci defa 1863’te Frank Calvert tarafından kazılmaya başlanan, resmi kazıların 1871’de Heinrich Schliemann tarafından başlatıldığı antik kentte, Wilhelm Dörpfeld’in akabinde 1932’de misyona başladı.

Kazıları 1938’e kadar sürdüren Blegen, Troya’daki birinci yüksek çözünürlüklü fotoğraflama ve görüntüleme arşivini oluşturdu.

Blegen, hafriyatlarının 90. yılı hasebiyle, Kültür ve Turizm Bakanlığınca, Türkiye Kültür Yolu Şenlikleri kapsamında gerçekleştirilen Troya Kültür Yolu Şenliği etkinliklerinde özel bir stantla anıldı. “Ben Blegen, Troya’yı Kazmaktan Geliyorum” isimli stantta, yepyenileri ABD’deki Cincinnati Üniversitesinde bulunan fotoğraf ve manzaraların dijital kopyaları, “Blegen Evi” olarak kullanılan hafriyat konutunda sergilendi.

Kazıyla ilgili çalışmaları bulunan araştırmacılar, arşivden yararlanabilecek.

Troya Müzesi Müdürü Rıdvan Gölcük, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Carl Blegen’in Troya Antik Kenti için çok değerli bir bilim insanı olduğunu söyledi.

Özellikle Schliemann’ın yaptığı tahribattan sonra son derece bilimsel çalışan, devrin en düzgün tekniklerini ve en yeterli arşivlemeyi kullanan Blegen’in tüm Ege arkeolojisi bakımından değerli olduğunu vurgulayan Gölcük, “Blegen’in 7 dönemlik hafriyatı müddetince ortaya çıkan eserler 1938 yılında İstanbul Arkeoloji Müzesine götürülüyor. Troya Müzesi açılırken ise yapıtların çok küçük bir kısmı tekrar dönüyor. Lakin yalnızca yapıtları değil Blegen’in geriye bıraktığı arşiv bizim için epeyce kıymetli bir hazine.” dedi.

“MOZAİĞİN HER BİR KARESİNİ FOTOĞRAFLIYOR”

Gölcük, Blegen’in yalnızca sur içi olarak bilinen Tunç Çağı Troya’sını kazmadığını, surun yani akropolün dışında “Aşağı Kent” olarak bilinen alanda da hafriyat yaptığını lisana getirdi.

Bu hafriyatlarda Roma ve Bizans devirlerine ilişkin kalıntıların bulunduğunu aktaran Gölcük, “Tabii burada bilhassa Bizans periyoduna ilişkin mozaik son derece çarpıcı ve mozaiğin her bir karesini fotoğraflıyor. Bu fotoğrafların üzerinde bir su kuşunu görebiliyorsunuz. Bir diğer sahnesinde ise bir gladyatör sahnesi yer alıyor. Bunlar çok yeterli arşivlenmiş durumda. Bu mozaikler, Blegen’in yaptığı bu çekimler sayesinde bizim arşivlerimizdeki yerini alıyor.” sözünü kullandı.

Rıdvan Gölcük, Blegen’in 1932’de kazılara başladığında bu çalışmayı Cincinnati Üniversitesi ismine yürüttüğünü bildirdi.

Blegen’in Troya’da başarılı bir bilimsel grubunun bulunduğunu belirten Gölcük, şöyle devam etti:

“Burada çok âlâ fotoğraflama yapıyorlar. 1932 çok erken bir tarih olmasına karşın çok başarılı görüntüler çekiliyor. Son derece âlâ belgelemeler yapılıyor Troya’da. Bunun yanı sıra hafriyat takımında bulunan tüm bilimsel grubun kesinlikle bir not defteri var. Bunun içine Türk bakanlık temsilcisi de dahil. Buradaki hafriyatlarda günlük not tutuyorlar. Her gün ne kadar kazdıklarını, kazdıkları noktalarda nelerin çıktığını bu not defterlerinde kayıt altına alıyorlar. Hatta hafriyatın yöneticisi pozisyonunda olan Blegen’in kendi not defterine baktığımızda, hangi emekçiye ne kadar fiyat ödediğinden o gün antik kente gelen ziyaretçiye kadar hepsini kayıt altına almış. Örneğin ziyarete Vali Kazım Paşa geliyor, o günkü not defterine Vali Kazım Paşa’nın kendilerini ziyaret ettiğini yazıyor. Bu nedenle Blegen arşivi Troya için çok kıymetli. Troya’yı anlamak konusunda son derece değerli.”

“TROYA MÜZESİ, BÖLGENİN HAFIZASI OLMA İDDİASINDA”

Blegen’in 24 Ağustos 1971’de 84 yaşında vefat etmesinin akabinde tüm bilgi ve evrakların Cincinnati Üniversitesinde kaldığını söz eden Gölcük, geçen sene bu üniversiteden dijital ortamda arşivin kopyalarını aldıklarını belirtti.

Kendilerinin talebinden sonra üniversite tarafından bu arşivin açık kaynak haline de getirildiğini anlatan Gölcük, “Blegen arşivinde daha çok günlük yaşama ilişkin özel bilgilerin yer aldığı arşiv ise Atina’da bulunuyor. Oradaki arşivin bir kısmı da Troya Müzesindeki yerini aldı. Zira Troya Müzesi yalnızca yapıtların sergilendiği bir müze değil, bölgenin hafızası olma tezinde bir müze. Münasebetiyle bu hafızayı kuvvetlendirmek ismine Osmanlı arşivlerinden Blegen arşivlerine kadar burada tutmaya ve arşivlemeye devam ediyoruz.” diye konuştu.

  • Site İçi Yorumlar

En az 10 karakter gerekli