Çark borçla dönüyor

Cumhurbaşkanlığında ikinci tıp seçimi öncesinde bankaların menkul değer zaruriliği nedeniyle kredi kartından nakit avansı kapatması iktidarı endişelendirdi. Reaksiyonlar Merkez Bankası’na geri adım attırdı. İktidarın geri adımının gerisinde ise yurttaşın hayatını kredilerle sürdürmesi yatıyor. Kredilerde geçen yıla nazaran büyük artış var. Yurttaş borçla ömrünü devam ettirmeye çalışıyor.

Menkul değer zaruriliği nedeniyle hafta başında bankalar kredi kartından nakit avansı kapattı. Daha sonra 15 bin lira sonu getirildiği belirtildi. Yurttaş ömrünü kredilerle sürdürdüğü için seçim öncesinde reaksiyon çekmek istemeyen iktidardan gerisi gerisine uygulamanın devam ettiği açıklamaları geldi. Merkez Bankası da dün sabah kredi kartından nakit avans ve kredili mevduat hesabı kullanımında hiçbir hudut uygulanmayacağını duyurdu.

PERDE GERİSİ ‘BORÇ’

Merkez Bankası’ndan bankalara gönderilen talimatla kredi kartından nakit avans kullanımı ve kredili mevduat hesabı kredilerinde hiçbir sınırlama uygulanmayacağı bildirildi. Menkul Değer Tesisine Ait Uygulama Talimatı’nda, nakit avans, kredili mevduat hesabı kredileri ve kuyum harcamalarının makroihtiyati önlem uygulamalarından muaf tutulacağı belirtildi. Bankalara gönderilen yazıda, “Başkanlık makamı talimatı kapsamında, ferdî kredi kartları vasıtasıyla yapılan kuyum harcamaları ve nakit çekimlerinin kredi cinsine nazaran menkul değer tesisinden hariç tutulmasının uygun olacağı değerlendirilmektedir” denildi.

İktidarın çabucak uygulamadan geri adım atmasının ardında ise yurttaşın hayatını kredilerle sürdürmesi yatıyor. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nın “Türkiye İktisadında Haftalık Gelişmeler ve Genel Görünüm Raporu”nda, yurttaşın kredilerle hayatını sürdürmeye çalıştığı açıkça görülüyor. Rapordaki bankacılık dalı tüketici kredileri ve kredi kartlarının gelişimi tablosuna nazaran, tüketici kredilerinde, toplam bakiye 12 Mayıs prestijiyle 1 trilyon 353.3 milyar liraya ulaşmış durumda. Yıllık değişim oranı yüzde 60. Geçen yıl 13 Mayıs’ta tüketici kredilerinde toplam bakiye 845.9 milyar TL’ydi. Ferdi kredi kartlarında geçen yıl 13 Mayıs’ta 247.5 milyar TL olan toplam bakiye bu yıl 12 Mayıs prestijiyle 670 milyar liraya ulaştı. Yıllık değişim yüzde 170.7.

KREDİLER ÇIĞ ÜZERE BÜYÜYOR

Bankacılık bölümü tüketici kredileri tiplerinin gelişimine bakıldığında konut kredilerinde geçen yıl 13 Mayıs’ta 324.3 milyar TL olan toplam bakiye bu yıl 12 Mayıs prestijiyle 423.4 milyar TL’ye çıktı. Yıllık değişim yüzde 30.6. Taşıt kredilerinde geçen yıl 13 Mayıs’ta 18.5 milyar TL olan toplam bakiye 12 Mayıs 2023 prestijiyle 77.8 milyar TL’ye yükseldi. Yıllık değişim yüzde 320.8. Gereksinim kredilerinde geçen yıl 13 Mayıs prestijiyle 503.1 milyar TL olan toplam bakiye bu yıl 12 Mayıs prestijiyle 852.1 milyar TL’ye ulaştı. Yıllık değişim yüzde 69.4 oldu.

3.9 MİLYON KİŞİ

TBB Risk Merkezi’nin Mart 2023 sonu prestijiyle yayımladığı bilgilere nazaran Ocak-Mart 2023 periyodunda kişisel kredi borcunu ödememiş (takipte olan) kişi sayısı 211 bin 871, kişisel kredi kartı borcunu ödememiş kişi sayısı da 193 bin 147 kişi oldu. Ferdî kredi yahut kredi kartı borcunu ödeyemeyen kişi sayısı ise 332 bin 384 kişi.

Önceki yıllar dikkate alındığında ve varlık idare şirketlerinin takibine devredilenler de dahil olmak üzere bu tıp borçlarını ödememişlerden borcu devam edenlerin sayısı ise 3 milyon 859 bin 767 şahsa çıktı.