Yeni genlerin keşfi

İnsanoğlu, bundan yaklaşık olarak yedi milyon yıl evvel soy ağacındaki yolunu ayırdıktan sonra da gelişmeye devam etti ve soyçizgisindeki yeni 155 gen DNA’mızdaki küçük modüllerden tabiatıyla oluştu. Bunlardan birçoğunun biyolojimizde ehemmiyetle roller oynadığı görülüyor, bu da, yeni genlerin ne kadar süratli evrimleşebileceğini gösteriyor. Yeni genlerin bir kısmı memelilere uzanırken, öbür bir kısmı da belli insan hastalıklarıyla ilgili “mikroorganizmalara” uzanmakta. Yeni genler olağanda, genetik sistemimizin ezkaza daha evvelce var olan genlerin kopyalarıyla oluşur. Ama son olarak keşfedilen 155 mikrogen, DNA uzadığında sıfırdan ortaya çıkmış üzere görünüyor.

MİKRO GENLERİN İZLERİ

Son proje, 2017’de başlamış olsa da öbür bir araştırma nedeniyle birkaç yıl dondurulmuştu. Son araştırmanın takımı ise yeni bir genetik soy ağacı oluşturarak, kalıtımızda bulunan bu küçük sekansları, öbür 99 omurgalı cinsiyle karşılaştırdılar ve genlerin vakit içindeki gelişimini izlediler. Yeni “mikro genlerin” kimilerinin izleri memelilerin birinci günlerine uzanırken, iki genin insanların ve şempanzelerin ayrılmalarıyla ortaya çıktığı belirlendi. İnsanların bir tıp olarak, doğal seçilim yoluyla geçirdiği biyolojik değişimler inanılmaz derecede zorludur. İnsanların ve şempanzelerin ortak atası, goril soyundan ayrıldığında, kalp dokumuzun yapılanmasında rol oynayan bir gen gelişmişti. Şayet bu mikrogen sahiden de son birkaç milyon yıl içinde ortaya çıktıysa, DNA’mızın bu gelişmiş kesimlerinin vücudumuz için ne kadar süratli bir formda gerekli hale gelebileceğinin delili olabilir.

* The novo birth of functional microproteins in the human lineage, Cell Reports, 20.12.2022.

* More than 150 ‘made-from-scratch’ genes are in the human genome. 2 are totally unique to us, Live Science, 22.12.2022.