Cumhuriyet’in yarattığı projeler

215 okunma — 22 Eylül 2022 22:12

admin

Hacıbektaş’taki Birinci merasim, İlhan ve Turhan Selçuk’un Çilehane Tepesi’ndeki gömütleri başında yapıldı. Merasime, Turhan Selçuk’un eşi Ruhan Selçuk ve kızı Aslı Selçuk, Cumhuriyet Vakfı Lideri ve gazetemiz imtiyaz sahibi Alev Coşkun, Cumhuriyet Vakfı Genel Sekreteri ve gazetemiz müellifi Işık Kansu, Cumhuriyet Vakfı İdare Şurası üyesi ve Saymanı İrfan Hüseyin Yıldız, Cumhuriyet Vakfı İdare Şurası ve Yayın Şurası üyesi, gazetemiz müellifi Şükran Soner, gazetemiz muharriri Miyase İlknur, Ankara Temsilcimiz Sertaç Eş, Hacıbektaş Belediye Lideri Arif Yoldaş Altıok, Maltepe Belediye Lideri Ali Kılıç, eski Kartal Belediye Lideri Altunok Öz, eski DİSK Genel Sekreteri Mehmet Atay, Ankara CUMOK Temsilcisi Necdet Özer, çok sayıda Cumhuriyet okuru, İstanbul ve Ankara’dan Hacıbektaş’a gelen yüzlerce yurttaş ile Hacıbektaşlılar katıldı. Hacıbektaş Belediye Lideri Altıok, merasimde yaptığı konuşmada, “Onları kaybettiğimiz için üzülüyoruz lakin o ışıkları anarak, gelecek jenerasyonlara tanıtmaya çalışıyoruz” dedi.

Turhan Selçuk’un kızı Aslı Selçuk 16 Mayıs 2019’da, Turhan Selçuk anısına “Retrospektif Sergisi”ni açtıklarını belirterek, “1940’lardan 2000’lere dek uzanan bu etkileyici stant, izleyiciye, babamın 70 yıllık serüvenini sunuyor. Bu, vakte karşı ve vaktin ötesinde bir yolculuktu” dedi.
Turhan Selçuk’un eşi Ruhan Selçuk ise “Yaşamdaki duruş ve yapıtlarıyla Cumhuriyet bedellerinin savaşını veren, karikatür ve yazın dünyasının iki bilgesinin yapıtları akıl, his ve kültürün kaynaşmasından doğan, damıtılmış engin bir dünya görüşünden ve gerçek düşünürlerin ışık saçan eserleri olmasının yanı sıra bir yürek işidir tıpkı vakitte. Ve yüreklerin hafızasından hiçbir vakit silinmeyeceklerdir. Özgür fikrin getirdiği yaratıcılıkla Turhan fırçasıyla hayatı çizdi. İlhan kalemiyle hayatı yazdı” kelamlarıyla aydınlanma çınarlarını andı.

‘Cumhuriyet, Yunus Nadi çizgisine döndü’
Alev Coşkun ise tüm iştirakçilere Selçuk’lar ismine teşekkürlerini ileterek, “İlhan Selçuk ve Turhan Selçuk, aydınlanma ihtilalinin birer eseridir. Bugün Ekrem İmamoğlu’nun söz ettiği tabirle, ‘Cumhuriyetin yarattığı projelerdir’” dedi.

Turhan Selçuk’un “dünya çapında bir karikatürist”, İlhan Selçuk’un ise “her gün açtığı ‘Pencere’siyle bütün halka Cumhuriyetle aydınlanmanın değerini anlatan bir yazar” olduğunun altını çizen Coşkun, “Onlar, hiçbir vakit işçinin yanından ayrılmayan bir kanıyı bizlerle paylaştı. Onların ruhlarının önünde hürmetle eğiliyoruz” dedi. “Cumhuriyet’in birinci başyazarı Yunus Nadi, ikinci başyazarı Ender Nadi, üçüncü başyazarı İlhan Selçuk’tur. İlhan Selçuk tıpkı vakitte Ender Nadi’nin eşi Berin Nadi ile 1993’te Cumhuriyet gazetesinin ebediyen yaşaması için Cumhuriyet Vakfı’nı kuran kişidir” diyen Coşkun, anısı önünde hürmetle eğildiğini belirtti.

Coşkun, İlhan Selçuk’un yaşama veda edişinin akabinde gazetenin Atatürkçü ve tam bağımsız çizgisinden dönüştürülmek istendiğinin de altını çizdi. Coşkun, şunları kaydetti: “7 Eylül 2018’den itibaren bu çizgi yine Yunus Nadi’ye, Atatürk’e ve aydınlanmaya dönmüştür. Nasıl Yunus Nadi’nin kabri başında ona bu misyonu yapmak ‘borcumuzdur’ dediysem, birebir halde İlhan ve Turhan Selçuk’un huzurunda da bunları söylemek bizim sorumluğumuzdur; bu bir ahde vefadır. Cumhuriyet ideolojisinin gayreti ve savunulması devam edecek. Onu kemirmek isteyenler vardır ve her vakit da olacaktır. Karşıdevrimin yok olduğunu argüman etmek aptallıktır. Fakat ona karşı en ön safhada Cumhuriyet gazetesi çabasına devam edecektir. Daha düzgün bir gazete çıkarmak için de bugün onların huzurunda bulunuyoruz. Onların huzuruna gelmek tıpkı vakitte onları sinesinde barındıran Hacı Bektaş’ın ruhuna da hürmettir. O bilge bireyden İlhan Selçuk fikirlerini, Turhan Selçuk çizgilerini aldı. Onların aydınlanma çizgisini yaşatacağımıza ve çizgilerinden ayrılmayacağımıza kelam veriyoruz. Her şey çok hoş oldu, daha da hoş olacak. Bu, yüzyıla yaklaşan Cumhuriyetin tekrar direnişidir, karşıdevrime dirençtir.”

BİLİMİN IŞIĞINDAN SAPMADILAR

Çilehane’deki merasimin akabinde Hacıbektaş Veli Kültür Merkezi’nde “İlhan ve Turhan Selçuk” bahisli bir panel yapıldı. Alev Coşkun’un başkanlığını yaptığı panele, Cumhuriyet Vakfı İdare Konseyi üyesi ve gazetemiz muharriri Şükran Soner ile eski DİSK Genel Sekreteri Mehmet Atay, konuşmacı olarak katıldı. Panelde evvel, İlhan Selçuk ve Turhan Selçuk’un geçmişe tanıklık, geleceğe öncülük eden ömür hikayelerinin belgeseli iştirakçilere izletildi. Hacıbektaş Belediye Lideri Altıok, “Belgeseli izledikten sonra bu bedelleri anmak ve onları tekrar yaşatabilmek için senede bir sefer değil, birçok defa bir ortaya gelmemiz gerektiğini bir sefer daha anlamış oldum. Onların çaba ettikleri karanlık periyotlar hâlâ devam ediyor, onların ışıklarını alarak, gayrete devam edeceğiz” dedi. Oturumu açan Alev Coşkun, “Bugün pahalı büyüklerimiz Turhan Selçuk ve İlhan Selçuk için manalı toplantılar yapıyoruz. Fakat Hacıbektaş’taki bu türlü bir toplantıda Hacıbektaş’ı anmadan geçemeyiz. Bundan bin yıl evvel ‘İlimden gidilmeyen yolun sonu karanlıktır’ dedi Hacı Bektaş Veli. O da ‘Hayatta en gerçek mürşit ilimdir’ dedi. O bilgelerin ışığında yetişen insanlardan ikisini anıyoruz. Turhan Selçuk karikatürlerini insanlık ve aydınlanma üzerine yapmıştır. İlhan Selçuk da ‘Doğru yolu bulmak istersek, bilimin inançtan ayrılması ve aklın terazisinden geçmesi gerekir’ demiştir. Onlar, bilimin sonsuz ışığından hiç sapmadı” sözlerini kullandı.

‘Yok etme tertibi bitecek’
İlhan Selçuk ve Turhan Selçuk’la uzun yıllar bir arada çalışmış olan Cumhuriyet Vakfı İdare Konseyi üyesi ve gazetemiz muharriri Şükran Soner ise Turhan ve İlhan Selçuk’un Anadolu uygarlığı ve aydınlanmasında, insan odaklı anlayışta buluştuklarının altını çizdi. “Aile köklerinden aldıkları ve bize de gösterdikleri yolda haklılıklarını kanıtlama ile ilgili çok büyük bir imtihandan geçerek yaşadılar” diyen Soner, 31 Mart ve 23 Haziran seçimlerinin akabinde Türkiye’de yaşanan “manevi atmosfer değişikliğine” de dikkat çekti. Türkiye’nin yakın siyasi tarihinde yaşanan, insanı saf dışı bırakan ve emperyal çıkarların önceliğe alındığı örneklerine de değinen Soner, “Bu yılın yeni bir dönemeç olduğunu düşünüyorum ve yeni bir dönemecin yine ‘insan odaklı’ olacağına inanıyorum. Hepimize çok büyük sorumluluk düşüyor. Anadolu uygarlığı için çıkılan yolda ‘insan odaklı’ sentezde, sil baştan direniyor. Paha yargılarında savaşım vermenin sihirli anahtarını yakaladık. Türkiye’nin yine üretici bir uygarlık buluşmasında, iki bilge insanımızın bizim için oluşturduğu örnekten yola çıkarak, tekrar savaşım vereceğine inanıyorum. İlhan ve Turhan Selçuk bugün (dün) memnunlar diye düşünüyorum. Oradan bize gülüyorlar. Hacı Bektaş da çok daha bilge halde gülüyor olmalı. Sevgi anlayışı çok daha zenginleşiyor ve güçleniyor. Bu yok etme sistemi bitecek” dedi.

Eski DİSK Genel Sekreteri Mehmet Atay ise gazete okumayı Cumhuriyet’ten öğrendiğini ve Nadi ailesi ile tıpkı köyden olduğunu belirterek, “Bizim çocukluğumuzda, 1950’lerde, dörde katlanmış vaziyette Cumhuriyet gazetesi gelirdi. Onların da orada akrabaları köyde olduğu için Az Beyefendi köye gazete gönderirdi. Cebimize Cumhuriyet’i koyardık, o denli gezerdik köyde. 11-12 yaşlarımdayken İlhan ve Turhan Selçuk diye birilerini biliyordum. Üniversiteye gitmeye karar verdiğimde de İlhan Ağabey’in İstikamet ve Cumhuriyet’teki yazılarından etkilenmiştim” dedi.
Üniversite yıllarında İlhan Selçuk’u uzun yıllar bir idol olarak benimsediğini ve sendikal uğraş içerisindeyken de dost olduklarını anlatan Atay, “İlhan Ağabey’i birinci dinlediğimde önünde hiç not olmadan, akıcı ve yumuşak bir formda lakin köşeli vurgularıyla tıpkı köşe yazılarında olduğu üzere konuşuyordu. Hâlâ ben onun kadar tesirli konuşan kimseyi görmedim. İnanılmaz bir konuşma diyalektiği vardı. Hiç sesini yükseltmez fakat tesirli olurdu. Çizgisinden de hiç sapmadı” görüşünü lisana getirdi.
Immanuel Kant’ın “Aydınlanma insanın aklını kullanmaya cüret etmesidir” kelamını anımsatan Atay, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Bu kelamı birinci duyduğumda ne demek istediğini düşünmüştüm. Bunu en düzgün anladığım insanlardan birisi İlhan Ağabey oldu. Aklını kullandıkça başının kaygıdan kurtulmadığını gördüm. Bu ülkede aklını kullanmaya kalkanların hepsi mecnundur. Bizim en delimiz de Atatürk’tür. Zira aklını kullanmaya birinci cüret eden odur. İlhan Ağabey de Turhan Ağabey de onun müsaadeden gitmiştir. Hepsi aklını kullanmıştır.”