1999 öncesi çıraklık ve stajyerlik yapanların durumu ne olacak? EYT’de staj başlangıç sayılacak mı? SGK Uzmanı Ali Duman açıkladı…

Emeklilikte yaşa takılanlarla (EYT) ilgili düğüm kısmen çözüldü. 1999 öncesi çıraklık ve stajyerlik yapanların ise şimdilik kapsam dışı kaldığı görülüyor. Lakin Sosyal Güvenlik Kurumu’nda (SGK) çırak ve stajyer kaydı olanlar düzenlemenin kendilerini de kapsamasını istiyor.

Sosyal Güvenlik Kurumu’nda (SGK) çırak ve stajyer kaydı bulunan şahısların EYT düzenlemesinden faydalanıp faydalanamayacağına dair meçhullüğü SGK Uzmanı Ali Duman, Cumhuriyet TV’ye anlattı. 

EYT’DE STAJ BAŞLANGIÇ SAYILACAK MI?

Bakan Alim’in yaptığı açıklamayı hatırlatan Duman “Çırak ve stajyerler için ileride bir düzenleme yapılsa da EYT kapsmının içinde olmayacağını anlıyoruz. Bu durumda çırak ve stajyerlik girişleri 1999 öncesi olsa da kabul edilmeyecek ve maalesef haklarına kavuşamayacak yeniden EYT’li bir mağdur kitle kenarda bekliyor olacak.” değerlendirmesinde bulundu. Duman, “Yasa teklifi TBMM’ye verildiğinde şayet çırak ve stajyerleri kapsamıyorsa Meclis’te kümesi olan partilerin hususlar halinde teklif olarak sunacaklarını düşünüyorum. TBMM’de hususun daha ayrıntılıca tartışılacağını düşünüyorum. Herkesi kapsayan, kimseyi mağdur etmeyen düzenleme yapılacaksa çırak ve stajyerlerin problemlerinin da o yasa içinde yer alması gerekir” tabirlerini kullandı. 

Çırak ve stajyerler için borçlanma yapılasının sıkıntı olduğunu söyleyen Duman, “Türkiye’deki borçlanma sistemi 18 yaşın üstündeki mühletlere ilişkin. Bahsedilen çırak ve stajyerlik mühletleri 15 ve 16 yaşlarda olan mühletler. Hasebiyle eksik günler borçlanma yoluyla tamamlanamayabilir. Ancak giriş kazanılabilir. Bunun için SGK sisteminde yapılacak düzenlemeyle çırak ve stajyer girişlerinde emeklilik açısından birinci giriş olması kabul edilebilir” sözlerini kullandı. 

1999 ÖNCESİ ÇIRAKLIK VE STAJYERLİK YAPANLAR NE TALEP EDİYOR?

Kendilerin “staj ve çıraklık mağdurları” diye isimlendiren kümenin halk eğitim merkezlerine çıraklık için müracaatta bulunanlardan ve meslek liselerinin stajyerlik kısmında okuyanlardan oluştuğunu anlatan Duman, “Ortaöğretim periyodundaki stajlardan bahsediyoruz. Okul ‘Haftanın 2 günü gel burada eğitimini gör, 3 günü de git bir iş yerinde bu mesleği öğren’ diyor. Çırak ve stajyerler okulda öğrenci lakin iş yerinde öğrenci mi asıl sıkıntı bu. İş yerinde patron tarafından çalıştırılıyor. İş yerindekiler okul arkadaşları değil iş arkadaşları. Buyruk ve talimatı veren patron, öğretmen değil. Hasebiyle her şey iş yerinde geçiyor. Burada bir çalışmadan bahsedebiliriz. İş bağı kurulduğuna dair SGK’ye işe giriş bildirgesi veriliyor. Münasebetiyle burada çalışma temeli kelam konusu. Geçmişten gelen bu sistem sorununun çırak ve stajyerin de sigorta girişlerinin çalışma olarak sayılması lazım” sözlerini kullandı. 

BAKAN ALIM NE DEMİŞTİ?

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan’ın sorusuna cevap veren Vedat Bilgin “İşletmelerde mesleksel eğitimin maksadı, öğrencinin iş hayatına dahil olması değil eğitiminin bir modülü olarak eğitim gördüğü mesleği uygulama ile öğrenmesidir. Öteki bir söz ile bunlar bildiğimiz manada bir çalışan değil öğrencidirler” tabirini kullanmıştı.

Bu çerçevede çalışma hayatında yer alan şahısların, “uygulama” sırasında meydana gelebilecek risklere karşı kısa vadeli sigorta kolları kapsamında toplumsal güvenlik şemsiyesi altına alındıklarını savunan Bakan Alım, “Dolayısıyla çıraklık ve stajyerlikte geçen mühletler malullük yaşlılık ve mevt sigortası kapsamında bulunmadığından kelam konusu sürelerdeki işe başlama tarihinin, aylığa hak kazanmada birinci işe giriş tarihi olarak kabul edilmesine kanunen imkân bulunmamaktadır” demişti.