19 Mayıs öncesi açıklanan datalar, gençlere uygun bir ekonomik gelecek vaat etmiyor

Türkiye’de, gençler her vakit “geleceğin teminatı” olarak nitelenirken onların eğitimden istihdama her alandaki problemleri ise katlanarak artıyor. TÜİK dün açıkladığı “İşgücü İstatistikleri, I. Çeyrek: Ocak-Mart, 2023” raporunun ayrıntıları da 19 Mayıs Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı öncesi bu mevzuda değerli ipuçları veriyor.

Rapora nazaran gençler (15-24 yaş) ortasındaki dar tarifli işsizlik oranı mevsim tesirlerinden arındırılmış olarak birinci çeyrekte yüzde 19.9 oldu. Bu oran evvelki çeyrekte (Ekim-Aralık 2022) yüzde 19’du. İşsiz sayısı 1 milyon 77 bin kişi. İşsizlik oranı erkeklerde yüzde 15.6, bayanlarda yüzde 27.6’ya çıktı. Gençler ortasında istihdam oranı da yüzde 37.3’ten yüzde 36.6’ya düştü.

397 BİNİ ÜNİVERSİTELİ

Ayrıca halkın “boşta gezer” olarak nitelediği “ne eğitimde ne istihdamda olan” gençlerin sayısı 2 milyon 657 bin kişi, bunun oranı yüzde 22.4 oldu. Bu gençlerin 978 bini erkek, 1 milyon 679 bini bayan. Bu kapsamda bu durumdaki üniversite mezunlarının sayısı 397 bin, oran yüzde 30.9.

Öte yandan TÜİK’in dataları tüm nüfus (15+ yaş) açısından şunları anlatıyor:

• Geniş tarifli arttı: Ocak-Mart 2023’te evvelki çeyreğe nazaran dar tarifli işsizlik oranı 0.3 puan düşüşle yüzde 9.9 oldu. Bu oran erkeklerde yüzde 8.2, bayanlarda yüzde 13.4. İşsiz sayısı 3 milyon 483 bin kişi. Geniş tarifli işsizlik oranı ise yüzde 20.8’den yüzde 22.4’e çıktı. Bu oran erkeklerde yüzde 18.2, bayanlarda yüzde 29.8.
• 1.7 milyon ümitsiz: Türkiye’de 30 milyon 569 bini kişi işgücünde sayılmıyor. Bu kapsamda 1 milyon 711 bin kişi ise kendini “iş bulma ümidi olmayan” halinde tanımlıyor. Bu bireylerin 817 bini erkek, 894 bini bayan.
• Kadınlar konut işinde: Yeniden işgücü için sayılmayan ve tümü bayan olan 9 milyon 290 bin kişi ise “ev işleriyle meşgul.”
• Kayıtdışı yükseldi: Türkiye’de kayıtdışı çalışan sayısı 7 milyon 685 bin kişi olarak hesaplandı. Bu sayı Ocak-Mart 2022’de 7 milyon 580 bin kişiydi. Ücretliler ortasında ise 2 milyon 778 bin kayıtdışı çalışan var.

HER 10 BİREYDEN ÜÇÜ ‘TAM ZAMANLI’

DİSK Araştırma Merkezi (DİSK-AR), TÜİK’in Ocak-Mart 2023 dataları üzerinden hesaplama yaparak istihdamın Türkiye’deki gerçek (kayıtlı ve tam vakitli istihdam) durumunu raporlaştırdı.

DİSK-AR’a nazaran Türkiye’deki çalışma çağındaki (15+ yaş) 65.2 milyon kişinin yalnızca 22.1 milyonu kayıtlı ve tam vakitli istihdam (KATİ) kapsamında yer alıyor. Buna rağmen TÜİK’e nazaran toplam istihdam sayısı 31 milyon 558 bin kişi. Yeniden DİSK-AR’ın hesaplamasına nazaran çalışma çağındaki 32.9 milyon bayanın ise yalnızca 6.3 milyonu KATİ durumunda. Çalışma çağındaki 32 milyon erkeğin de 15.7 milyonu bu biçimde istihdam ediliyor.

Ayrıca TÜİK’e nazaran istihdam oranı genelde yüzde 48.4, bayanlarda yüzde 31.2, erkeklerde yüzde 66 olurken DİSK-AR, KATİ oranlarını genel için yüzde 33.9, bayanlar için yüzde 19.3, erkekler için yüzde 48.8 olarak hesapladı. Bilindiği üzere KATİ, istihdamın ne kadarının sigortalı ve tam vakitli çalıştığını ortaya koymayı amaçlıyor.